3M - 3.1 - Nederland en Indonesië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

H3 Nederland en Indonesië

    §3.1 Handel en kolonialisme (A)

Lesdoelen

Je weet wanneer en waarom de VOC werd opgericht

Je weet waar de VOC factorijen stichtte

Specerijen

• Smaakversterkers.
  
  
• Veel waarde:
  - onbekend in Europa
  - medicijn
  - zeldzaam. (groeit alleen in Zuidoost-Azië).
  
  

Europese expansie

• De Portugezen ontdekken de route naar Azië
  (1498).

• Nederlanders willen dat ook!
• Spionage...
• Jan Huygen van Linschoten
  reist mee.
  

Nederlanders in Azië

• Cornelis de Houtman komt in 1596 als eerste Nederland in Oost-Indië, aan.

• De reis duurde 2,5 jaar. Van de 900 bemanningsleden overleven 250 de reis. 

Nieuw probleem!

• Steeds meer Nederlandse (compagnieën) bedrijven gaan naar Indië varen.

• Hierdoor ontstaat veel concurrentie tussen Nederlanders onderling.

• De prijs van de specerijen dalen

Verenigde Oostindische Compagnie (1602)

• Om concurrentie tegen te gaan werd VOC opgericht.
  
  

• De VOC kreeg het monopolie.
  
  
• VOC mocht ook namens Nederland forten bouwen, oorlog voeren, land veroveren en besturen. 

H3 Nederland en Indonesië

    §3.1 Handel en kolonialisme (B)

Factorij

• Een factorij is een versterkte handelspost.
  
  
• Het was de benzinestation van de 17e eeuw

• Nederland had ze overal langs de kust.
  

Jan Pieterszoon Coen

• In 1619 veroverde JP Coen de Javaanse havenstad Jayakarta.
  
  Nederlanders hernoemde de stad Batavia. Batavia werd het hoofdkwartier van de VOC.
  
  
• Moordde de bewoners van de Banda-eilanden uit omdat geen Nootmuskaat leverde

H3 Nederland en Indonesië

    §3.1 Handel en kolonialisme (C)

Tot nu toe... 

Jan Huygen van Linschoten & Cornelis de Houtman
Specerijen 
Oprichting van de VOC 
Monopolie
Factorij 
Jan Pieterszoon Coen
Plantages

Lesdoelen

Je weet waarom de VOC uiteindelijk ten onder ging

Je weet wat het cultuurstelsel was en wat hiervan de gevolgen waren

Ondergang VOC

De VOC werd in 18e eeuw minder winstgevend:

1. Corruptie.
2. Buitenlandse concurrentie.
3. Oorlog met Engeland.
4. Fransen veroveren Nederland. 

1799 -  VOC = failliet

Kolonie

1816: Indonesië werd kolonie van Nederland

Gezag werd afgedwongen door KNIL 

Koninklijke Nederlands-Indische leger

Het cultuurstelsel

 (1830-1870)

• Doel: Indië moet weer winstgevend (voor Nederland) worden.

• Nederland lieten Indonesiërs gedwongen voor zich werken

• Met dat geld kan Nederland een modern land worden.

Kritiek

Het boek:
Max Havelaar 

Het einde van het cultuurstelsel

Na alle kritiek

werd het cultuurstelsel afgeschaft. 

H3 Nederland en Indonesië

    §3.1 Handel en kolonialisme (D)

Huiswerk

We gaan een aantal vragen bespreken van paragraaf 3.1

Lesdoelen

Je weet wat Nederland probeerde te bereiken met de Ethische Politiek

Je kan het verloop van de Atjeh-Oorlog beschrijven

Het cultuurstelsel

 (1830-1870)

?

Ethische politiek

1. gezondheidszorg
   
2. landbouwverbeteringen
   
3. infrastructuur
   
4. onderwijs
   

In praktijk weinig verbetering voor de inheemse bevolking 

hetklokhuis.nl