2.2 Neutraal Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

H2 De Eerste Wereldoorlog

2.2 Neutraal Nederland

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen wat de gevolgen waren van de neutraliteit voor Nederland. 

Oorzaken WO2

Wat was de aanleiding voor het meedoen van de VS aan WO1?

Russische Revolutie

Wat is een totalitaire oorlog?

Totale oorlog

--> Strenge censuur
--> Propaganda
--> Hele maatschappij stond onder invloed hiervan.

2.2 Neutraal NL

--> Neutraliteitspolitiek

--> In 1914 worden 200.000 Nederlandse soldaten naar de grenzen van Nederland gestuurd om de neutraliteit te verdedigen. Duitsland besloot Nederland met rust te laten.

WO1 Nederland

--> Rotterdam wereldhaven

--> Door de aanleg van de Nieuwe Waterweg wordt de haven van Rotterdam één van de grootste van de wereld.

--> De haven was vooral belangrijk voor het Ruhrgebied, het belangrijkste Duitse industriegebied.

Gevolgen WOI voor Nederland

- 200.000 soldaten bleven 4 jaar lang gemobiliseerd

- 1 miljoen Belgische vluchtelingen

- dodendraad als grens België - Nederland

- tekort aan voedsel, grondstoffen, overzeese producten

- werkeloosheid en armoede

-basisproducten " op de bon" 

- ontstaan van een "zwarte markt" (=illegale handel)

Pacificatie van 1917

pacificatie ( = sluiten van vrede) ==> grondwetswijziging

door de oorlog ontstaat er een gevoel van nationale eenheid:

Nederland is neutraal maar heeft evengoed te kampen met gebrek en armoede.

Om de politieke rust te bewaren geeft de regering toe aan de socialisten (algemeen kiesrecht) en aan de katholieken en protestanten (schoolstrijd)

Pacificatie van 1917

1. 1917: einde schoolstrijd = gelijke behandeling van openbaar en bijzonder onderwijs (evenveel subsidie)

2. 1917 : invoeren algemeen kiesrecht: mannen mogen stemmen en gekozen worden

3. 1917: van districtenstelsel naar evenredige vertegenwoordiging

Schoolstrijd

Katholieke en protestantse politieke partijen willen dat bijzonder onderwijs (protestants en katholiek) financiële gelijkstelling krijgen met openbaar onderwijs

Kiesrecht

Socialistische en sociaal-liberale politieke partijen willen algemeen kiesrecht (in ieder geval voor mannen)

Vergissing van Troelstra

november 1918

Oproep tot socialistische revolutie door leider socialisten, Pieter Jelle Troelstra

De revolutie mislukt omdat: 

1. veel mensen  oranje-gezind zijn

2. het beter gaat met de arbeiders dankzij nieuwe sociale wetten 

Pacificatie van 1917

Eerste verkiezingen na de Tweede Wereldoorlog

Eerste verkiezingen na de Pacificatie van 1917

Deze sleepvraag gaat over de Pacificatie van 1917.

Confes-sionelen

Lib. en Soc.

Algemeen kiesrecht

Financiële gelijkstelling scholen

1848

1866-'67

1887

1898

1917

1919

1983

caoutchouc artikel

censuskiesrecht

de pacificatie

districtenstelsel

evenredige vertegenwoordiging

grondwet Thorbecke

inhuldiging Wilhelmina

Luxemburgse kwestie

mannenkiesrecht

ministeriële verantwoordelijkheid

sociale grondrechten

vrouwenkiesrecht

klassieke grondrechten

Alleen openbare scholen moeten subsidie krijgen.

Eens

Neutraal

Oneens