BS 9.3: glucose als grondstof (1)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

BS 9.3: glucose als grondstof (1)

Planning

• Herhaling BS 9.2
• Leerdoelen
• Uitleg BS 9.3 (1)
• Examenvragen oefenen

Herhaling BS 9.2

1. Wat halen wortels uit de bodem?
2. Hoe heten de uitstulpingen van wortels?
3. Hoe gaat transport van water omhoog door een plant?

Leerdoelen

• Je kunt de reactievergelijking van verbranding opschrijven
  
• Je kunt de reactievergelijking van fotosynthese opschrijven
  
• Je weet waar en wanneer verbranding plaatsvindt
  
• Je weet waar en wanneer fotosynthese kan plaatsvinden
  

Wat is een voorbeeld van een energiearme stof?

1. Olie
2. IJzer
3. Eieren
4. Brood

Energierijk en energiearm

Energierijke stof

• Moeilijk gebouwd (koolhydraten, vetten en eiwitten)
  
• Zijn gevormd door een organisme, komen uit de levende natuur

Organismen zijn opgebouwd uit energierijke én energiearme stoffen

Energierijk en energiearm

Energiearme stof

• Simpel gebouwd (water, zuurstof, koolstofdioxide)
  
• Komen in de levenloze natuur voor

Organismen zijn opgebouwd uit energierijke én energiearme stoffen

Waar hebben planten de energiearme stof ijzer voor nodig?

1. Om bladgroen van te maken
2. Om de vacuole te vullen
3. Dit heeft de celkern nodig
4. Dit wordt gebruikt bij de fotosynthesereactie

Er zit veel ijzer in planten

Stofwisseling

Alle processen in een organisme waarbij stoffen worden omgezet in andere stoffen.

• Fotosynthese (van energiearme stoffen worden energierijke stoffen gemaakt)
  
• Verbranding (verbrandingsproducten altijd energierijk)
  

+

+

Fotosynthese

Licht

Glucose

Zuurstof

Koolstofdioxide

Water

Reactievergelijking fotosynthese

Koolstofdioxide + water + lichtenergie --> glucose + zuurstof

CO₂ + H₂O --> C₆H₁₂O₆ + O₂

_{Kost dus energie, zonder een energiebron (licht) kan de plant geen glucose en zuurstof maken}

+

+

Verbranding van glucose

+

Energie

Glucose

Zuurstof

Koolstofdioxide

Water

Reactievergelijking verbranding

Glucose + zuurstof --> koolstofdioxide + water + energie

C₆H₁₂O6 + O₂ --> CO₂ + H₂O + energie

Dit levert dus energie voor bijvoorbeeld groei of voortplanting

Wij verbranden als mensen ook glucose voor energie!

Donker en licht

• Elk organisme dat leeft doet continu (24/7) aan verbranding.
  
• Planten doen (in alle groene delen) aan fotosynthese als er zonlicht is.
  
• Fotosynthese levert meer zuurstof en glucose op dan de plant verbruikt met verbranding.
  

Examenvragen oefenen

Examenvragen oefenen van de stof die we tot nu toe hebben gehad.