FORMULEREN

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

CONTAMINATIE

Een contaminatie is een verhaspeling van twee woorden of uitdrukkingen met een verwante betekenis, waardoor een verkeerd nieuw woord of een verkeerde nieuwe uitdrukking ontstaat. Bekende voorbeelden van contaminaties zijn duur kosten (uit duur zijn en veel kosten), optelefoneren (uit telefoneren en opbellen), nachecken (nakijken/checken), volgens mijn mening (volgens mij/naar mijn mening).

Verkeerd woord 

kennen/kunnen - liggen/leggen

te danken (positief)/te wijten (negatief)

rede/reden

blijkbaar(je kunt het zien, vaststellen)/schijnbaar(het is niet echt zo)

Storende woordherhaling

Je gebruikt steeds hetzelfde woord; die herhaling leidt tot irritaties.

Van die praatjes van jou wil ik niets meer van horen.

Foutief pleonasme/tautologie

Tautologie = dubbelop --> iets wordt twee keer in andere woorden gezegd waarbij twee woorden van dezelfde woordsoort worden gebruikt. 

Maar ik vind echter dat hij een onaangename man is.

Pleonasme = dubbelop --> iets wordt twee keer in andere woorden gezegd waarbij twee woorden van verschillende woordsoorten worden gebruikt.

De aanwezige toehoorders vonden het boeiend.

Dubbele ontkenning

*Niet: De politie wil voorkomen dat op school geen drugs worden verhandeld.

*Juist: De politie wil voorkomen dat op school drugs worden verhandeld.

Congruentiefout

Het getal (enkelvoud/meervoud) van het onderwerp en het getal van de persoonsvorm zijn niet gelijk.

Dit komt vaak voor bij onderwerpen die voor ons gevoel meervoud zijn, maar taalkundig enkelvoud: Een aantal mensen komt te laat.

30 procent van de mensen is vaker dan eenmaal per jaar ziek.

Verwijswoorden

de --> die/deze

het --> dit/dat

----------------

De jongen die daar fietst. Het meisje dat daar loopt.

Verwijswoord - wat

Na een onbepaald voornaamwoord:

Alles wat is voor hem heb gedaan is goed.

Na de overtreffende trap:

Het leukste wat ik ooit heb gedaan, is...

Als je verwijst naar een hele zin:

Hij kreeg een boek cadeau wat hij heel erg leuk vond.

Verwijswoord - 

Naar personen--> vz + wie

De jongen met wie ik het meest samenwerk, heeft een fikse griep.

De trainer van wie hij les heeft, is nu zelf geblesseerd geraakt.

Naar zaken te verwijzen gebruik je de voornaamwoordelijke bijwoorden waaraan, waarvoor, enzovoort.  Het goede doel waarvoor hij collecteert.

Verwijswoord - hun of hen

Hun --> als bezittelijke voornaamwoord en als meewerkend voorwerp zonder voorzetsel.

Gebruik hun NOOIT als onderwerp.

Hun oma woont bij mij om de hoek. Ik geef hun een kopje koffie.

Hen --> bij een lijdend voorwerp en na een voorzetsel.

Hij heeft hen voorgelogen. Ik geen een kopje koffie aan hen.

Huiswerk

Zie overzicht theorie in de studiewijzer op SOM.

Werken aan je eerste leesverslag!