ZV semester 1 week 3 Complicaties door onvoldoende lichaamsbeweging

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Complicaties door onvoldoende lichaamsbeweging

Decubitus

- doorliggen, drukplekken

 - plaatselijke schade van de huid en/of onderliggend weefsel 

Oorzaak: druk of door druk gecombineerd met schuifkrachten. 

Op  plaatsen waar het bot vlak onder het huidoppervlak zit  

Ontstaan decubitus

Doorbloeding van de huid minder door langdurige druk- en schuifkrachten - > weefselbeschadiging door zuurstoftekort

Begint in vet- en spierweefsel

Een bedlegerige zorgvrager wordt in halfzittende houding verzorgd. Door deze houding worden de bloedvaten in zijn stuit samengedrukt tussen de onderlaag (bed) en het skelet (laatste deel van de wervelkolom). Het bloed in de stuit wordt dan uit de bloedvaten geperst. Gevolg: verminderde doorbloeding van de huid bij de stuit.

De zorgvrager kan door deze halfzittende houding naar beneden schuiven. Elke keer dat de zorgvrager naar beneden schuift, rekken de bloedvaten of scheuren ze zelfs. Gevolg: de doorbloeding van de huid bij de stuit zal nog slechter worden.

Duurt dit lange tijd, dan kan in de huid op zijn stuit weefselbeschadiging ontstaan. Dit gaat vrij snel: binnen twee tot vier uur kunnen de eerste weefselbeschadigingen ontstaan. Deze beschadigingen zijn vaak niet zichtbaar. Bij zorgvragers met een slechte lichamelijke conditie kan al eerder decubitus ontstaan.

Op plaatsen waar bot vlak onder huidoppervlak ligt. 

              Vier categorieën

1. Niet wegdrukbare roodheid

2. Blaarvorming en ontvelling

3. Oppervlakkige decubituswond: subcutane weefsel en soms spierweefsel aangetast

4. Diepe decubituswond: uitgebreide weefselschade of -versterf (spier, bot of ondersteunende weefsels)

Categorie I: niet weg te drukken roodheid. Andere kenmerken zijn een verkleuring van de huid, warmte, oedeem (vochtophoping) en verharding van het weefsel. De huid is nog wel intact. Vooral bij zorgvragers met een donkere huid moet je extra alert zijn, omdat een eventuele verkleuring niet of nauwelijks te zien is.

Categorie II: blaarvorming en ontvelling. Het letsel is oppervlakkig en is klinisch observeerbaar als een ontvelling of een blaar. Ook opengesprongen blaren vallen binnen deze categorie.

Categorie III: oppervlakkige decubituswond. Letsel van de huid met inbegrip van beschadiging of necrose van het subcutane weefsel. Dit kan doorgaan in het onderliggende spierweefsel, maar gaat niet verder dan dit. Klinisch zichtbaar als een diepe krater.

Categorie IV: diepe decubituswond. Er is ernstig letsel van de huid, met uitgebreide weefselschade of weefselversterf (necrose) aan spieren, botweefsel of ondersteunende weefsels (pezen, gewichtskapsel).

Welke zorgvragers lopen
verhoogd risico op decubitus?

Risicoverhogende factoren decubitus

- slechte voedingstoestand;

- slechte bloedcirculatie (vaatvernauwing):

neurologische complicaties;

hart- en vaatziekten, diabetes mellitus;

coma of shock;

- sensibiliteits- en bewegingsstoornissen 

- een algemeen slechte conditie (fysiek en/of psychisch)

Semi-Fowlerhouding 30 graden

Zijligging 30 graden

Drukverlagende matrassen en kussens

Traagschuimmatras. Deze matras is temperatuurgevoelig. Door de lichaamstemperatuur van de zorgvrager wordt het matras soepeler als de zorgvrager erin ligt. De zorgvrager wordt maximaal ondersteund en de druk is laag.

Matras met pompsysteem en gevuld met siliconenkorrels. De pomp blaast warme lucht door de siliconenkorrels, waardoor deze zich als een vloeistof gaan gedragen. De zorgvrager drijft als het ware op de matras.

Luchtmatras met pomp. De matras bestaat uit verschillende compartimenten. Er wordt warme lucht doorheen geblazen, waardoor de compartimenten steeds wisselend gevuld worden met lucht. De druk op het lichaam wisselt daardoor ook.

Watermatras. De matras kan door de goede drukverlagende eigenschappen effectief zijn om decubitus te voorkomen. In de praktijk wordt het niet veel gebruikt vanwege de nadelen die eraan verbonden zijn. Zo is het extra moeilijk om een zorgvrager van houding te laten wisselen en is het bed door het grote gewicht nauwelijks hanteerbaar.

Lakens zonder plooien

Wisselligging

- om de 4 uur

- op drukverlagend matras

Voeding bij decubitus

- extra eiwitten

- extra koolhydraten

- extra vitaminen, zink 

free-learning.nl

Maak de free learning over doorliggen