Keizertijd: Julisch-Claudische dynastie

• Latijn
• Secundair onderwijs

Het Romeinse Rijk

De keizers van Rome: De Julisch-Claudische dynastie

Wat weet je over keizer Augustus?
(Geef 3 antwoorden)

Achter elke sterke man...

staat een sterke vrouw!

Livia Drusilla

Moeder des Vaderlands of moordenares?!!!

Zeker én vast 'matrona'!

Welke indruk krijg je van Livia Drusilla?

Moeder des vaderlands

AKA 'mater patriae'

Wat zijn de redenen?

Livia toonde haar grootmoedigheid aan het Romeinse rijk op verschillende vlakken: 

- cultureel: verschillende gebouwen

- financieel: betaling opvoeding kinderen arme gezinnen

- sociaal: aanvoeren brandweer

- internationaal: bescherming van verschillende volkeren (vandaar heel veel steden naar haar genoemd).

Moordenares?

Wat is de reden?

Wie sterft er tijdens haar leven/door haar? Schoonzoon Augustus, zijn drie kleinzonen, twee van Livia’s kleinzonen en Augustus zelf. Toch is er geen zekerheid over dat Livia Augustus heeft vermoord.

Matrona

Wat?

Matrona is de term voor een gerespecteerde Romeinse vrouw die aan het hoofd van haar familia staat. Waarom is zij dat?

-> De basis voor de hele keizerlijke familie

-> Rolmodel voor alle latere keizerinnen

Kijk even terug naar de stamboom. Wie is de zoon van Livia en zal keizer Augustus opvolgen?

Wie is Tiberius? (14-37)

Stiefzoon Augustus

Bekwaam bestuurder en goed veldheer

Slechte voet met de senaat door invoer van lex maiestatis

Wordt vrij paranoia op het einde van zijn leven 

Vermoord met behulp van een kussen.

Lex Maiestatis?!

Wet van majesteitsschennis: iedereen die de keizer, familie van de keizer of het Romeinse volk benadeelt, kan worden aangeklaagd. De aanklager krijgt een deel van het bezit (1/4) als iemand veroordeeld wordt. Daardoor ontstonden er gespecialiseerde aanklagers of 'delatores'. 

Capri

In 26 trok Tiberius zich terug op het eiland Capri. Hij regeert nog 11 jaar vandaaruit! In Rome wordt de prefect van de praetoriaanse garde (de keizerlijke bodyguard) steeds machtiger, voor eventjes...

Voor wie graag luistert i.p.v. leest

Caligula staat bekend als een waanzinnig man. Wat denk je dat hij zeker NIET gedaan heeft?

1. Zijn paard tot consul benoemd
2. Vrijgelaten slaven in topfuncties aan het hof
3. Zijn zus verleid
4. schelpjes aan de Noordkust gehaald

Caligula (37-41)

Laten we eens kijken wie hij was en wat hij gedaan heeft...

Wie volgt Caligula op?

Als je kijkt naar het filmpje, hoe denk je dat Claudius keizer geworden is?

Hoe denk je dat Claudius het deed als keizer?

😒🙁😐🙂😃

00:21

Caligula's bijnaam betekent 'Soldatenlaarsje'.

1. Waar
2. Niet waar

00:40

Germanicus

Waarom was hij dé geschikte kandidaat?

1. neef  van Tiberius & geadopteerd 
2. uitstekend veldheer met verschillende successen (Rijn/Oosten)
3. cultuurminnend 
4. republikeinse sympathieën 
5. trouw aan de keizer

00:40

Germanicus

Waarom werd hij het dan niet?

1. té populair
2. vermoord in 19 n. Chr.

01:12

Waarom was Tiberius niet populair?

05:50

Dus

Caligula heeft duidelijk zeer vreemde kantjes, hij gedroeg zich zeker als despoot, was een labiel man met een ijskoud karakter die zocht naar liefde, op het psychopatische af.

05:52

Hoe zou hij aan zijn einde gekomen zijn?

07:23

Einde van zijn heerschappij

• Net als andere keizers:              vermoord samen met vrouw en dochter

     door de praetoriaanse garde

• Na zijn dood:                              damnatio memoriae:                       het weghalen van alle herinneringen aan hem vb. standbeelden,... 

00:40

Ging hij echt té ver?

Op het begin van zijn heerschappij was hij echt wel populair en dat had hij te danken aan zijn vader, de man die in feite echt keizer had moeten worden...

Claudius (41-54)

Tegen alle verwachtingen in deed Claudius het goed als keizer. Hij was het levende bewijs dat  het idee van de oudheid dat lichamelijke tekortkomingen overeenkwamen met geestelijke zwakheid NIET waar was!

Goede daden

1. amnestie aan mensen die ten onrechte veroordeeld waren
2. schafte belastingen af
3. voegde Britannia toe
4. aandacht aan bestuur en organisatie van provincies
5. uitbouw Ostia (haven van Rome)

Vrouwen

Claudius 

x 1. Plautia Urgalanilla (Overspel)

   x 2. Aelia Paetina -> dochter Claudia Antonia (Hij was haar beu)

   x 3. Messalina -> zoon Britannicus & dochter Octavia (Zij was een prostituee en werd terechtgesteld owv plannen van een staatsgeep)

   x 4. Agripinna Minor (nichtje) -> adoptie Nero 

Liberti

= bekwame en geroutineerde administratoren

vb. Narcissus (briefwisseling), Pallas (financiën), Polybius (archieven),...

-> negatief bij senatoren

-> intriges door liberti

Agrippina, een femme fatale!

dochter van Germanicus, zus van Caligula, nichtje én vrouw van Claudius EN mama van Nero.

Ze zou Claudius ook vermoord hebben met giftige paddestoelen (Tip: wees voorzichtig met champignons! ;-))

Wie volgt Claudius op?

Nero (54-68)

• 16 jaar 
• 2 leermeesters (Seneca & Burrus)
• Mooie liedjes duren niet lang... aandacht aan hobby's, cultuur, despotisme en egoïsme
• Zelfmoord!  

Wie zal Nero dus opvolgen?

Verplicht luisterfragmentje

Augustus

Caligula

Nero

Ze mogen me haten, als ze mij maar vrezen!

Ik vond een stad in steen en liet een stad in marmer achter.

Wat een kunstenaar sterft er met mij!

Geef 3 begrippen die jou zijn bijgebleven.

Heb je nog vragen, opmerkingen of weetjes... die je wil delen? Laat je gaan!