ak les paragaraaf 1 en 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 3.1 en 3.2

leerdoelen 3.1

• je weet welke natuurlijke gevaren er spelen in Zuid-Amerika en waar deze gevaren spelen.
• je begrijpt waarom en op welke manier platentektoniek de oorzaak is van aardbevingen, vulkaanuitbarstingen en tsunami's in het westen van Zuid Amerika.
• je begrijpt hoe vulkaan uitbarstingen de oorzaak kunnen zijn van lahars en dat die lahars een groter gevaar vormen  dan de vulkaanuitbarsting zelf 

leerdoelen 3.2

• je weet op welke manier men aan hazard  management doet in de verschillende landen in Zuid-Amerika 
• je begrijpt waarom de risicoperceptie bij de bevolking vaak laag is en dat die verkeerde risicoperceptie het ruimtelijk gedrag van mensen verklaart
• je kunt het verband aangeven tussen hazard management en risicoperceptie   

actueel artikel 3.1 en 3.2

huiswerk bespreken...

1. waardoor kunnen massabewegingen ontstaan? noem er 3
2. hoe beïnvloeden mensen de natuurrampen van tegenwoordig?
3. noteer de onderdelen van actieplannen van hazard management  

waardoor kunnen massabewegingen ontstaan? noem er 3

huiswerk bespreken...

vraag 1

- bij een aardbeving schuiven delen af op instabiele hellingen

- bij overvloedig neerslag, kunnen puin en gesteente van de helling schuiven 

-  doordat er lahars (modderstromen) ontstaan bij vulkaanuitbarstingen

hoe beïnvloeden mensen de natuurrampen van tegenwoordig?

1. ontbossing, verkeerd landgebruik
2. lahars
3. stedenbouw en wegenaanleg
4. Co2 uitstoten

huiswerk bespreken...

vraag 2

-  ontbossing 

- verkeerd landgebruik (terrassering)

- stedenbouw en wegenaanleg 

noem 2 onderdelen van actieplannen van hazard management

huiswerk bespreken...

vraag 3

- onderzoek (risico's herkennen vaststellen en begrijpen) 

-  verminderen van het risico 

- klaar zijn voor als er toch iets mis gaat (bv opstellen van een reddingsplan)

- opzetten van rampenfondsen en verzekeringen afsluiten

- efficiënt organiseren van redding en reconstructie na een ramp

3.1 

natuurlijke gevaren in Zuid Amerika 

aardbevingen & vulkaanuitbarstingen 

• subductiezone
• vulkaanuitbarstingen 
• aardbevingen

tsunami

= een vloedgolf veroorzaakt door een krachtige aardbeving in de bodem van de zee

• direct gevolg van aardbevingen in de zeebodem 

vulkanen

• In gebieden waar aardbevingen voorkomen
• Direct het gevolg van subductie
• Strato vulkanen 
• Regelmatige uitbarstingen, maar geen gevaarlijke

massabewegingen 

• Indirect gevolg van aardverschuivingen 
• bij een aardbeving schuiven delen af op instabiele hellingen 
• bij overvloedige neerslag schuiven modder, puin en gesteente van een helling 
• er ontstaan lahars bij een vulkaanuitbarsting 

overstromingen

• flash floods 

 = rivieren krijgen plotseling een hoge piekafvoer, door heveige regenval.

• high floods

=Het niveau in de rivier stijgt relatief traag tot het buiten haar oevers treedt.

menselijke invloed 

• ontbossing 
• terrassering 
• stedenbouw 
• wegenaanleg 

3.2

Hazard management 

economische schade

• ongebreidelde urbanisatie
• armoede
• slecht bestuur
• constructie van gebouwen en infrastructuur op kwestbare      plekken
•  klimaatverandering en El Niño
• ontbossing

verliezen mensenlevens

• verkeerde locatiekeuze voor bouw- en infrastructuur
• het zich niet houden aan bouwvoorschriften
• verkeerd omgaan met natuurlijke bronnen bvb ontbossing
• gebrek aan een rampenplan 

risico's

1. de aard van de natuurramp
2. aantal mensen en gebouwen dat betrokken is + hoeveelheid verwoeste infrastructuur
3. kwetsbaarheid van de samenleving

risico's

fysieke factoren

• slechte constructie van gebouwen

sociale factoren

• minderheden

economische factoren

• onverzekerde informele sector

milieufactoren

• klimaatverandering

risico's

risicoperceptie

• de mate waarin men het risico om zelf slachtoffer te worden inschat

hazard management

• beleid om schade bij natuurrampen te beperken of te voorkomen 

hazard management

1. onderzoek doen, en mogelijke risico's begrijpen
2. het verminderen van het risico
3. klaar zijn voor als het toch mis gaat, door bijvoorbeeld waarschuwingssystemen en reddingsplannen
4. het opzetten van rampenfondsen en afsluiten van verzekeringen om de schade te kunnen dekken
5. het efficiënt organiseren van redding en reconstructie na een ramp

leerdoelen 3.1

• je weet welke natuurlijke gevaren er spelen in Zuid-Amerika en waar deze gevaren spelen.
• je begrijpt waarom en op welke manier platentektoniek de oorzaak is van aardbevingen, vulkaanuitbarstingen en tsunami's in het westen van Zuid Amerika.
• je begrijpt hoe vulkaan uitbarstingen de oorzaak kunnen zijn van lahars en dat die lahars een groter gevaar vormen  dan de vulkaanuitbarsting zelf 

leerdoelen 3.2

• je weet op welke manier men aan hazard  management doet in de verschillende landen in Zuid-Amerika 
• je begrijpt waarom de risicoperceptie bij de bevolking vaak laag is en dat die verkeerde risicoperceptie het ruimtelijk gedrag van mensen verklaart
• je kunt het verband aangeven tussen hazard management en risicoperceptie   

oefenvragen 

Bekijk de tabel. Koppel de letters aan de cijfers.

oefenvragen 

 A2 B5 D3 E4 F1

oefenvragen 

Welke relaties zijn juist?

Er is een relatie tussen:

A de aard van de risicoperceptie en het gevaar dat mensen lopen

B de hoogte van een vulkaan en de ernst van de uitbarsting

C de afstand tot het epicentrum en het aantal slachtoffers

D de mate van ontbossing en het dichtslibben van rivieren

E de diepte van de trog door subductie en de zwaarte van de aardbeving

F de intensiteit van de neerslag en de kans op massabewegingen

oefenvragen 

A, D, F