V4 les 1 H3.1 koolwaterstoffen

H3 Organische Verbindingen
NOVA 4VWO
les 1 H3.1 Koolwaterstoffen
1 / 43
suivant
Slide 1: Diapositive
ScheikundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

Cette leçon contient 43 diapositives, avec diapositives de texte.

time-iconLa durée de la leçon est: 45 min

Éléments de cette leçon

H3 Organische Verbindingen
NOVA 4VWO
les 1 H3.1 Koolwaterstoffen

Slide 1 - Diapositive

Lesdoelen
  • Je leert de naamgeving kennen van alkanen
  • Je leert om structuurformules te tekenen van koolwaterstoffen.
  • Je leert wat isomeren zijn, je leert deze herkennen en om zelf isomeren te tekenen bij een gegeven molecuulformule.

Slide 2 - Diapositive

Deze les
  • Uitleg naamgeving, structuurformules en isomeren
  • Maken + nakijken opgaven 1, 2, 4 van H3.1
  • Vaardigheidstrainer: oefenen met namen van alkanen

Slide 3 - Diapositive

Koolstofverbindingen
Organische moleculen zijn voornamelijk opgebouwd uit koolstof- en waterstofatomen. Een H-atoom kan vervangen worden door een ander atoom of atoomgroep. In dit hoofdstuk leer je de organische moleculen indelen in groepen en de systematische naamgeving van deze groepen.

Slide 4 - Diapositive

notatie structuurformules
normale
weergave
vereenvoudigde
weergave
skelet-
weergave

Slide 5 - Diapositive

notatie structuurformules
normale
weergave
vereenvoudigde
weergave
skelet-
weergave

Slide 6 - Diapositive

Oefening
Wat is de molecuulformule van dit molecuul?
timer
2:00

Slide 7 - Diapositive

Oefening
C9H12

Slide 8 - Diapositive

Koolwaterstoffen
  • moleculaire stoffen
  • uitsluitend C- en H-atomen
  • vier verschillende groepen 

Slide 9 - Diapositive

Slide 10 - Diapositive

Alkanen
De eenvoudigste groep koolwaterstoffen zijn de alkanen

LET OP:
Alle alkanen zijn koolwaterstoffen, maar niet alle koolwaterstoffen zijn alkanen. 

Slide 11 - Diapositive

Alkanen
verzadigde koolwaterstof: 
maximaal aantal H-atomen gebonden aan C

molecuulformule:
CnH2n+2

Slide 12 - Diapositive

Oefenvragen
- Geef de formule van een alkaan met 18 C atomen


- Is een stof met de formule C16H30 een alkaan?
timer
2:00

Slide 13 - Diapositive

Isomeren
Bij méér dan 3 C-atomen kun je twee verschillende structuurformules maken.
Deze moleculen zijn structuurisomeren van elkaar
  onvertakt          vertakt
C4H10
C4H10

Slide 14 - Diapositive

Weet je het nog?
Leg op microniveau uit welke stof het hoogste kookpunt heeft.
  onvertakt          vertakt
C4H10      A
C4H10      B

Slide 15 - Diapositive

Weet je het nog?
Leg op microniveau uit welke stof het hoogste kookpunt heeft.

A; want stoffen waarbij op microniveau de moleculen onvertakt zijn hebben een hoger kookpunt omdat ze meer ruimte innemen 
  onvertakt          vertakt
C4H10      A
C4H10      B

Slide 16 - Diapositive

Isomeren
  • Moleculen met dezelfde molecuulformule maar een andere structuurformule.
  • Door de andere ruimtelijke structuur zijn ook de stofeigenschappen zoals b.v. kookpunt verschillend.
C4H10
C4H10
NOTEER & LEER

Slide 17 - Diapositive

Systematische naamgeving alkanen
Stappenplan:
  1. Zoek en benoem de langste aaneengesloten koolstofketen. Dit is de hoofdketen.
  2. Zoek en benoem de zijgroepen
  3. Geef de zijgroepen plaatsnummers (tel vanaf kant met laagste plaatsnummer) en geef telwoorden (hoe vaak komt dezelfde groep voor).

Gebruik Binas tabel 66C+D.

Slide 18 - Diapositive

Alle isomeren van hexaan
  • er zijn 5 isomeren met de molecuulformule C6H14
  • elk isomeer heeft een andere structuurformule
  • elke structuurformule heeft een andere systematische naam

Slide 19 - Diapositive

systematische naamgeving van alle isomeren van hexaan
  • stap 1: de langste keten bestaat uit 6 C-atomen
  • naam: hexaan of n-hexaan (n betekent "niet vertakt")

Slide 20 - Diapositive

Alle isomeren van hexaan
  • stap 1: de langste keten bestaat uit 5 C-atomen
  • stamnaam: pentaan 
  • stap 2: zijketen: methyl
  • stap 3: methylpentaan
  • stap 4: nummering 
  • stap 5: 2-methylpentaan

Slide 21 - Diapositive

Alle isomeren van hexaan
  • stap 1: de langste keten bestaat uit 5 C-atomen
  • stamnaam: pentaan 
  • stap 2: zijketen: methyl
  • stap 3: methylpentaan
  • stap 4: nummering 
  • stap 5: 3-methylpentaan

Slide 22 - Diapositive

Alle isomeren van hexaan
  • stap 1: de langste keten bestaat uit 4 C-atomen
  • stamnaam: butaan 
  • stap 2: 2x zijketen: methyl
  • stap 3: dimethylbutaan
  • stap 4: nummering 
  • stap 5: 2,3-dimethylbutaan

Slide 23 - Diapositive

Kun je deze nu zelf?
  • stap 1: de langste keten bestaat uit 4 C-atomen
  • stamnaam: butaan 
  • stap 2: 2x zijketen: methyl
  • stap 3: dimethylbutaan
  • stap 4: nummering 
  • stap 5: 2,2-dimethylbutaan

Slide 24 - Diapositive

Kun je het nu ook andersom?
Teken in je schrift de structuurformule van
      3,3-dimethylhexaan                                   3-ethylhexaan



timer
2:30

Slide 25 - Diapositive

Slide 26 - Diapositive

Cycloalkanen
  • Naam = cyclo+ stam + aan
  • Koolstofketen met enkele bindingen tussen C-atomen in een cyclische verbinding.
  • Voorbeeld: cyclohexaan
  • molecuulformule: CnH2n

Slide 27 - Diapositive

Oefenvragen
- Geef de formule van een cyclo-alkaan met 18 C atomen

timer
1:00

Slide 28 - Diapositive

Slide 29 - Diapositive

Alkenen
Alkenen bevatten een dubbele 
binding tussen 2 C-atomen.
Ze zijn dus onverzadigd.
Bijv. etheen, propeen, buteen.  



molecuulformule: CnH2n

Slide 30 - Diapositive

Oefenvragen
- Geef de formule van een alkeen met 18 C atomen


- valt je iets op?
timer
1:00

Slide 31 - Diapositive

Isomeren
C4H8
but-1-een
C4H8
but-2-een
C4H8
cyclobutaan

Slide 32 - Diapositive

Slide 33 - Diapositive

Alkynen
  • Naam = stam + yn
  • Koolstofketen met een drievoudige binding tussen C-atomen.
  • Voorbeeld: but-1-yn
  • algemene molecuulformule: .....................................

Slide 34 - Diapositive

Oefenvragen
- Geef de formule van een alkyn met 18 C atomen


timer
1:00

Slide 35 - Diapositive

Slide 36 - Diapositive

Benen

Slide 37 - Diapositive

Slide 38 - Diapositive

Slide 39 - Diapositive

Structuurformules tekenen
Hoeveel structuurisomeren kun je maken van C6H14?
Teken de structuurformules in je schrift.


timer
15:00

Slide 40 - Diapositive

Nabespreking
We verzamelen alle structuurformules op het bord en leren de systematische naamgeving

Slide 41 - Diapositive

Lesdoelen
  • Je kent de naamgeving kennen van alkanen
  • Je kunt structuurformules tekenen van koolwaterstoffen.
  • Je weet wat isomeren zijn, je kunt deze herkennen en zelf isomeren tekenen bij een gegeven molecuulformule.

Slide 42 - Diapositive

Eigen werk bij les 1 over H3.1
Doorlezen H3.1 tot “Alkenen ……”
Leren blauwe begrippen
Leren tabel 1 + figuur 1 & 2
Goed bestuderen voorbeeldopdracht 1
Maken + nakijken opgaven 1, 2, 4
Vaardigheidstrainer H3.1: oefenen met namen van alkanen

Slide 43 - Diapositive