Rusland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Van tsaar tot 'tsaar'
De geschiedenis van Rusland

In deze les

• Rusland vóór de Russische Revolutie
• De ideeën van Karl Marx (opdracht)

Tsaristisch Rusland

• Agrarische samenleving met (tot 1861) lijfeigenschap;
• Aristocratie: macht voor de adel;
• Russisch-orthodoxe kerk nauw verweven met de staat;
• Autoritaire tsaar 

Wat betekent 'autoritair'?

Tsaar Nicolaas II (1896 - 1917)

• Onder zijn bewind maakte Rusland een snelle industrialisatie door. 
• Hiervan profiteerde slechts de rijke bovenlaag. De boeren (80%) merkten niets van de economische groei.

"Proletariërs aller landen verenigt u"

Karl Marx,

Communistisch Manifest (1848)

Karl Marx

• Grondlegger van het socialistische gedachtegoed.
• Idee: een  ideale samenleving met sociale gelijkheid en welvaart voor iedereen. 

Hoe moest deze samenleving (heilstaat) volgens Marx worden bereikt? 

1. Bekijk het filmpje (volg link in chat).
2. Maak de opdracht die in het huiswerk van dinsdag (magister) staat om een antwoord te vinden op deze vraag. 

Bespreken van de opdracht

Begrippen:
klassenstrijd

dictatuur van het proletariaat

klassenloze maatschappij / heilstaat

Welke oorzaken voor de Russische revolutie zou je, op basis van deze les, al kunnen noemen?

Sociaaldemocraten

Gematigd, verandering moet geleidelijk tot stand komen.

Willen door politieke veranderingen de omstandigheden van arbeiders verbeteren.  

Bolsjewieken

Een strak georganiseerde partij van revolutionairen moet een revolutie maken om de omstandigheden van arbeiders te verbeteren.

Er ontstaan twee groepen onder de aanhangers van Marx

Volgens Marx zou een revolutie spontaan ontstaan. Hoe kijken bolsjewieken hier tegenaan?

Gebeurtenissen in de aanloop naar de revolutie

• Russisch-Japanse oorlog (1904-1905)
• Bloedige Zondag (1905)
• Eerste Wereldoorlog (1914 - 1917)  

Bloedige Zondag: vreedzame protesten worden met geweld neergeslagen. De bevolking verliest het vertrouwen in de tsaar. 

Februarirevolutie

• Spanningen nemen toe door WO I
• 1917: stakingen, ondersteund door Doema en leger
• Nicolaas II treed af. Er komt een voorlopige regering van liberalen en sociaaldemocraten

Oktoberrevolutie

• Voorlopige regering maakte geen einde aan WO I
• Door Lenin en zijn aprilstellingen groeide de aanhang van bolsjewieken
• 25 op 26 oktober: afzetten van de voorlopige regering
  
  

Twee revoluties in één jaar

Welke gevolgen van de Russische revolutie kun je al noemen?

Gevolgen

• Einde WO I (Vrede van Brest-Litovsk)
• Burgeroorlog 'Witten' x 'Roden'
• Executie tsarenfamilie 
• Na overwinning Roden (1922): uitroepen Sovjet-Unie, een communistische eenpartijstaat 

Aan de slag

Maak in Forms de 'test jezelf' van par. 3.2