4.1 Leenheren en leenmannen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

4.1 Leenheren en leenmannen

Deze les:

• Introductievragen
  
• Leerdoelen
• Uitleg: het leenstelsel
• Aan de slag met de opdrachten uit het werkboek
  

Wat weet je over de Middeleeuwen?

Wie was Karel de Grote?

Moeilijke woorden 4.1

Aan het einde van deze les weet je:

1. Hoe Karel de Grote een machtig koning en keizer werd over een groot rijk
2. Op welke manier Karel zijn rijk bestuurde
3. Hoe politieke verdeeldheid en onveiligheid ontstonden na Karels dood
4. Welke plaats ridders hadden in de samenleving

H4: Monniken en Ridders

4.1: Leenheren en leenmannen

Kenmerkend aspect

De verhouding tussen heer (leenheer) en vazal (leenman)

Het Frankische rijk

• Franken: Germaans volk dat na de ondergang van het West-Romeinse rijk een koninkrijk hadden gesticht in België en Frankrijk.
• Frankische koningen breidden het rijk steeds verder uit.

Te groot om alleen te besturen:

Oorzaken:

• Slechte verbindingen, van de Romeinse wegen was weinig meer over
• Steden uit de Romeinse tijd zo goed als verdwenen
• Dreiging van aanvallers
• Onveilig om te reizen

Oplossing: het leenstelsel

• Leenheer: vorst (koning/keizer) die een gebied laat besturen door een leenman.
• Leenman: (vazal) edelman die een gebied bestuurt in opdracht van een leenheer.
• Leenstelsel: bestuurssysteem waarbij een leenheer grond in leen geeft aan een leenman in ruil voor bepaalde diensten.

Het Leenstelsel

Kroning Karel de Grote

In 800 werd Karel de Grote door de paus tot keizer gekroond

Frankische rijk wordt zwakker

Oorzaken zwakker worden Frankische rijk:

• Na de dood van Karel wordt het rijk geleidelijk opgedeeld door zijn drie kleinzoons
• Leenmannen gingen de grond meer als hun eigendom zien (in plaats van geleende grond). Dit kwam door erfopvolging.
• Vikingen gingen het rijk aanvallen
  

Waarom werd het leenstelsel ingevoerd? Noem een oorzaak.

Wat is een vazal?

1. Leenman
2. Leenheer
3. Boer
4. Vorst

Het Frankische rijk werd na de dood van Karel de Grote zwakker. Noem twee oorzaken

Aan de slag:

• Lees paragraaf 4.1
• Maak paragraaf 4.1

Klaar? Herhaling paragraaf 4.1