Basiszorg Les 2.4 Zelfredzaamheid

• Pers. Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Lichamelijke verzorging

Hoofdstuk 5 Zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid

5.1  Inleiding

5.2 Persoonlijke verzorging

5.3 Streven naar zelfredzaamheid cliënt

5.4 Zelfstandigheid en zelfredzaamheid

5.5 Zelfredzaamheid en zelfzorgtekorten

5.6 Zelfredzaamheid bevorderen

Wat is volgens jou zelfredzaamheid?

Persoonlijke verzorging

• Wassen                                         
• Aan- en uitkleden
• In- en uit bed, (rol)stoel, lopen
• Uiterlijke verzorging
• Hulp bij eten en drinken
• Hulp bij toiletgang

Ondersteunen van cliënt bij de lichaamsgebonden zorg.

ADL

A = Algemene

D = Dagelijkse

L = Levensverichtingen

Zelfzorg

• Met geld om kunnen gaan,
• Leefomgeving kunnen schoonhouden, --> onderdeel HDL
• Jezelf goed kunnen verzorgen --> ADL
• Contacten kunnen leggen en onderhouden
• Weten hoe je hulp kunt regelen

Doel; Gezond blijven, in leven te blijven, je goed voelen, alleen of samen.

Streven naar Zelfredzaamheid

PGB = Persoons Gebonden Budget

Van dat budget koop je je eigen zorg in.

WMO = Wet Maatschappelijke Ondersteuning.

uitgevoerd door de Gemeente waarin je woont.

Eigen verantwoordelijkheid, Eigen regie en Eigen kracht.

Zelfredzaamheid

de mate waarin een cliënt in staat is zichzelf te redden en voor zichzelf te zorgen. Zelfredzaamheid kent 3 niveau's

1e niveau  --> Pers. verzorging, de ADL

2e niveau --> Sociale zelfredzaamheid = sociale vaardigheden

3e niveau --> Maatschappelijke zelfredzaamheid, deelnemen aan het verkeer, omgaan met geld. OV, inschakelen overheidinstanties

Zelfstandigheid 

• Onafhankelijk van anderen kunnen zijn,
  
• Zelfbeschikking over je geld, 
  
• Over de invulling van je leven.
  
• Zelfstandig zaken kunnen regelen.
  
• Eigen beslissingen kunnen nemen
• Eigen verantwoordelijkheid kunt dragen.

Wat zijn zelfzorgtekorten?

Zelfzorgtekorten

Wanneer je niet meer in staat bent om zelfstandig te zijn en zelfredzaam bent, heb je zelfzorgtekorten.

Het zelfzorg vermogen voldoet niet aan de zelfzorgbehoefte

of

Het zelfzorgbehoefte is groter dan het zelfzorgvermogen

Contacten kunnen leggen en onderhouden is een voorbeeld van zelfzorg

1. Juist
2. Onjuist

Vrijwel iedereen wil zichzelf kunnen verzorgen.
Welke uitspraak is juist

1. Persoonlijke zorg en zelfzorg betekenen hetzelfde..
2. Zelfzorg is een onderdeel van persoonlijke zorg.
3. Persoonlijke zorg en zelfzorg hebben niets met elkaar te maken.
4. Persoonlijke zorg is een onderdeel van zelfzorg

Vormen van zelfredzaamheid

• normale zelfredzaamheid - een vaardigheid erbij leren
• achterstand in zelfredzaamheid - bij een vertraagde ontwikkeling
• verdergaande teruggang in zelfredzaamheid - ouderen / dystrofie
• tijdelijke onvolledige zelfredzaamheid - tijdelijke beperking
• geheel/gedeeltelijke ontbrekende zelfredzaamheid - lichamelijke / verstandelijke of meerv. beperking

Voorwaarden voor zelfredzaamheid

• Cognitieve mogelijkheden

kennis, inzicht en leervermogen

• Lichamelijke mogelijkheden

motoriek en samenwerking spieren

• Zichzelf de moeite waard vinden

motivatie, acceptatie v/d beperking / stoornis

• De houding van de opvoeder of begeleider

ruimte krijgen om te experimenteren, om het zelf te doen.

Hoe kun je de zelfredzaamheid van een cliënt vergroten?

Zelfredzaamheid bevorderen

1. Leefstijl onderzoeken;  

2. Zelfredzaamheid ondersteunen

Leefstijl onderzoeken

• Van de beroepskracht MZ wordt verwacht zich te "bemoeien" met de leefstijl van de cliënt
  
• Goede zelfverzorging, gezond voedingspatroon en voldoende beweging zijn bepalend voor lichamelijke en geestelijke gezondheid
  
• De leefstijl wordt bepaald door cultuur, levensloop, pers. geschiedenis, en opvattingen.

Zelfredzaamheid ondersteunen 

Is afhankelijk van het zorgleefplan of ondersteuningsplan. Samen met cliënt bekijk je het volgende;

• Inzicht, weet de cliënt wat hij  moet doen?
• Kennis, weet de cliënt hoe hij het moet doen?
• Vaardigheden, is de cliënt wel in staat om het te doen?
• Heeft cliënt voldoende zelfvertrouwen?
• Als het de cliënt lukt, kan hij het dan veralgemeniseren?

Ondersteuning van zelfredzaamheid

• Zelfredzaamheid stimuleren, structureren, instructies, zelfvertrouwen vergroten
• Zelfredzaamheid controleren, nagaan of de zelfzorg nog voldoet
• Zelfredzaamheid ondersteunen en zelfzorg overnemen, de vaardigheden niet volledig beheersen
• Nieuwe vaardigheden aanleren, groei- en ontwikkelingsmogelijkheden
• Rol van de professional, de zorg moet zo goed mogelijk aansluiten bij de behoefte van de cliënt 
• Ondersteunen - begeleiden - verzorgen

Autonomie en eigen regie

Het recht om; 

• zelf te beschikken over je eigen leven, 
• eigen regie naar draagkracht
• meer keuzes en vrijheid

1. Uitgaan van het positieve, waar ligt mijn kracht
2. Client versterken door inzicht in zijn situatie en drijfveren
3. De zeggenschap over ondersteuning en hulp bij cliënt laten
4. Het versterken en inschakelen van informele en sociale netwerken.

Zelfmanagement

Goed kunnen omgaan met de ziekte en de gevolgen ervan, maar vooral over het hebben van een goed leven met de ziekte.

Hierdoor ontstaat er meer kwaliteit van leven.

Je hebt kennis, inzicht en leervermogen nodig. Wat moet je doen, wanneer en hoe …
Dit hoort bij ....

1. Lichamelijke mogelijkheden
2. Cognitieve (verstandelijke) mogelijkheden
3. Zichzelf de moeite waard vinden
4. Juiste houding van de opvoeder of begeleider

Goed voor jezelf zorgen doe je pas als je vindt dat je er recht op hebt.
Dit hoort bij...

1. Juiste houding van de opvoeder of begeleide
2. Lichamelijke mogelijkheden
3. Zichzelf de moeite waard vinden
4. Cognitieve (verstandelijke) mogelijkheden

Het begrip zelfredzaamheid heeft betrekking op drie niveaus.
Het 2e niveau is:

1. maatschappelijke zelfredzaamheid
2. ADL-activiteiten
3. sociale zelfredzaamheid

Huiswerk

Maak  online de verwerkingsopdrachten 1 - 4b

Thema 2, Hoofdstuk 5

boek Persoonlijke Verzorging MZ

Succes.