Ontdekkers en Hervormers, Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2

Tijd van Ontdekkers... en Hervormers

1500-1600

Deze les: 16e eeuw

Drukke tijd:

ontdekkingsreizen

renaissance

kerkhervorming en

de Tachtigjarige oorlog

Specerijen

• Erg interessant, meer smaak, langere houdbaarheid, 'medicijn'.

• Groeit alleen in Zuidoost-Azië.

• Door lange route, met veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.

Een nieuwe tijd

Op zoek naar Indië met de VOC

Naar de west met de WIC

Wat hoort bij de VOC?

1. handelsmonopolie
2. aandelen
3. Naamloze Vennootschap
4. slavenhandel

De VOC had een aantal rechten. Wat zijn rechten van de VOC?

1. De VOC mocht oorlog voeren
2. De VOC mocht verdragen sluiten
3. De VOC mocht forten bouwen
4. De VOC mocht als enige handel drijven met Azië

Lees VOC en WIC
De VOC werd opgericht in 1602, maar waar staat VOC voor?

1. Verenigde Oostelijke Compagnie
2. Verenigde Oost-Indische Club
3. Verenigde Oostwaartse Compagnie
4. Verenigde Oost-Indische Compagnie

WIC staat voor

1. West-Indie comagnie
2. Wereld-Indie Compagnie
3. West-Indische Compagnie
4. West Oost-Indische Campagne

Wat was de WIC?

1. Een groot bedrijf dat over een ander bedrijf heerst om eraan te verdienen.
2. Een groot landbouwbedrijf waar een bepaald product verbouwd wordt.
3. Een onderneming die handelt met andere landen in slaven.
4. Een Nederlandse onderneming die handel dreef met Amerika en Afrika.

Nieuwe manier van denken

• Mensen ontdekken boeken uit de oudheid en er ontstaat een nieuwe manier van denken: De Renaissance
• Minder waarde hechten aan geloof, denken voor jezelf.

Renaissance of Middeleeuwen?
Dit schilderij is of renaissance of middeleeuwen

1. Renaissance
2. Middeleeuwen
3. Verlichting
4. Modern

Renaissance

1. ja
2. nee

Renaissance?

1. Ja
2. Nee

Renaissance betekent

Renaissance betekent:

1. nieuwe interesse voor de oudheid
2. nieuwe interesse voor andere werelddelen
3. nieuwe interesse voor het geloof
4. nieuwe interesse voor de kunst

De Hervorming

Humanisme: de mens staat centraal!

- Niet God, maar de mens centraal in het denken.

- Humanisme

- Erasmus was het vaak oneens met de manier van leven van de geestelijken

centraal = hier draait het voornamelijk om

De mens staat centraal

Hervormers

Hervormen: dingen willen veranderen

Twee hervormers: Luther en Calvijn

- Veel volgelingen in Duitsland en de Nederlanden

- De katholieke kerk was niet langer de enige kerk.

De kerkhervorming heet ook wel:

1. de contrareformatie
2. de reformatie
3. de beeldenstorm
4. de opstand

Wat is de link tussen Renaissance en de kerkhervorming?

1. Door de Renaissance werd de macht van Priesters versterkt.
2. Door de kerkhervorming ontstond de Renaissance.
3. Door de Renaissance verloren mensen hun geloof in God
4. Door de Renaissance gingen mensen zelf nadenken over het 'ware geloof'...

De kerkhervorming werd in gang gezet door: ...

1. Erasmus
2. Luther
3. Calvijn
4. Willem van Oranje

Protestanten worden vervolgd

• Volgers van de hervorming noemen we protestanten.

• Karel V wilde dat al zijn onderdanen dezelfde godsdienst hadden (Katholiek)
• Karel V en zijn zoon Filips II lieten deze 'ketters' zwaar vervolgen, martelen en vaak zelfs doden.

Spanningen in de Nederlanden

Veranderingen in de Nederlanden.

- 17 gewesten

- eigen wetten, munteenheid, dialect etc.

- allemaal hun eigen stadhouder

LASTIG TE BESTUREN

- verschil in bestuur Karel V en Filips II 

(centralisatie)

- Landvoogdes Margaretha van Parma

Veranderingen in de Nederlanden.

- Filips regeert vanuit Spanje

- Hij wil dat in zijn hele rijk, dezelfde 

wetten etc gelden.

- En ook dezelfde godsdienst R.K.

- De Nederlandse edelen zijn hier 

niet blij mee.

Beeldenstorm, 1566

De Beeldenstorm

- 1566 Smeekschrift der Edelen

- Protestanten roepen op tot het vernielen van de R.K. kerken. Beeldenstorm.

- Filips is woedend en stuurt een leger onder de Hertog van Alva.

De Tachtigjarige Oorlog

• Willem van Oranje valt in 1568 met zijn leger de Nederlanden binnen om tegen Alva en Filips te vechten (start tachtigjarige oorlog)
• Het ging helaas helemaal niet goed, hij verliest bijna alle slagen.

Een nieuw land ontstaat

Samen verder

•  De Noordelijke gewesten van de Nederlanden tekenen de Unie van Utrecht. Hierbij gaan ze militair en politiek samenwerken tegen de Spanjaarden

De Akte van Verlatinghe - 1581

'Doei Filips II, we maken het uit, je mag onze koning niet meer zijn'! 

De zeven noordelijke provincies zijn nu 'los' van Spanje

Einde oorlog 1648

Na 80 jaar vechten (eigenlijk 68) komt er een vrede. 

De Vrede van Munster

Spanje erkent Nederland als onafhankelijk

create.kahoot.it