9.4. Opgepakt... en dan? Les

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

9.4 Opgepakt en dan? 

• Inloggen in LessonUp

Leerdoelen 4. Opgepakt en dan?

Je kan: 

• omschrijven wanneer iemand verdachte is.
• beschrijven hoe politie mag handelen als jij verdachte bent van een misdrijf.
• uitleggen wat een proces verbaal is.
• uitleggen welke drie opties de officier van justitie heeft 

Verdachte = iemand van wie de politie denkt dat hij/zij iets strafbaars heeft gedaan.

Je bent verdachte

Wanneer je een verdachte bent, mag de politie:

• je fouilleren.
  
• je arresteren.
  
• je huis doorzoeken (als er een huiszoekingsbevel is) .
• Na afloop van een onderzoek maakt de politie proces-verbaal op.
  

Proces-verbaal =  Speciaal politieverslag over het misdrijf en de verdachte

HALT

= Het ALTernatief

Voor jongeren tussen de 12 en 18 jaar.

Halt = het alternatief

Voor jongeren die een licht misdrijf hebben gepleegd.

Je krijgt een speciale straf: niet naar de rechter en geen strafblad.

Wat is het voordeel van Bureau Halt?

1. Je komt er gemakkelijk vanaf
2. Je ouders hoeven het niet te weten
3. Je krijgt geen strafblad
4. Je krijgt geen straf

Vrouw (36) aangehouden voor verdenking van inbraak. Na het verhoor op het bureau maakte de politie het......... op en mocht de vrouw weer naar huis

1. Huisbezoekingsbevel
2. Proces-verbaal
3. Halt-rapport
4. Dossier

Bureau Halt verzorgt alternatieven tegen straffen door politie en justitie om te voorkomen dat jongeren na een eerste wetsovertreding al het stempeltje 'crimineel' opgeplakt krijgen. Bij welke theorie past dit idee?

1. Rationele keuze-theorie
2. Aangeleerd-gedrag theorie
3. Bindingstheorie
4. Etikettentheorie

Wat is de taak van de Officier van Justitie? 

Dit is een speciale ambtenaar van het Ministerie van justitie. 

Indien nodig klaagt hij/zij  de verdachte aan.

TekstDe schuld van de verdachte bewijzen.

Officier van justitie

Als de zaak niks voor halt is dan gaat het proces verbaal naar de officier van justitie en die beslist dan wat hij er verder mee gaat doen. Hij heeft drie mogelijkheden: 

1. Seponeren = de verdachte krijgt geen straf (niet genoeg bewijs)

2. Schikking = de verdachte krijgt een boete/taakstraf

3. Vervolgen = verdachte moet voor de rechter komen. 

"Jasper (16) rijdt op zaterdagavond met zijn opgevoerde brommer op de snelweg en veroorzaakt een ongeluk. Als hij aangehouden wordt, blijkt dat hij alcohol heeft gedronken. " 

Wat mag de politie doen als ze Jasper oppakken?

Fouilleren

Arresteren

Huis doorzoeken (met een huiszoekingsbevel)

Wat is de taak van de rechter? 

De rechter beslist of 

de verdachte schuldig is.

En zo ja,  welke straf 

de verdachte krijgt > de 

rechter bepaalt dus de 

strafmaat. De maximale straffen 

staan in het 

Wetboek van Strafrecht

Wat is een proces verbaal?

1. een verslag van de officier van justitie
2. Een politieverslag met alle meningen
3. een verslag van de rechter
4. Een politieverslag met alle info over een misdrijf

De officier van justitie tegen de verdachte: “U hebt heel erg hard door de drukke Dorpsstraat gereden. Er hadden doden kunnen vallen, gelukkig was dit niet het geval. Daarom stel ik een boete voor van 2.000 euro. Ik hoop dat u ervan leert.” Wat doet de OvJ hier?

1. De officier van justitie SEPONEERT
2. De officier van justitie VERVOLGT
3. De officier van justitie SCHIKT
4. De officier van justitie VONNIST

Het OM heeft besloten de aangifte van mishandeling en poging tot doodslag die een ex-partner tegen Johnny de Mol heeft ingediend te ........... Onderzoek heeft niet geleid tot voldoende bewijs.

Welk woord moet er op de ..... staan? 

1. Seponeren

2. Schikking

3. Vervolging

Op de ...... moet staan:

1. Seponeren
2. Schikking
3. Vervolgen

Aan de slag

Maak de opdrachten t/m 9.4.

Klaar? 
Dan mag je werken aan je opdracht werk of je krant als die nog niet klaar zijn.

Leerdoelen 9.5 De rechtszaak

• je weet welke 8 stappen er in een rechtszaak zijn en welke personen hierbij aanwezig zijn 
• Je kent de 3 vragen om te bepalen of iemand schuldig is
• Je weet wanneer iemand wel of niet strafbaar is.

Wat is de taak van de rechter? 

De rechter beslist of 

de verdachte schuldig is.

En zo ja,  welke straf 

de verdachte krijgt > de 

rechter bepaalt dus de 

strafmaat. De maximale straffen 

staan in het 

Wetboek van Strafrecht

De rechtszaak

Verdachte krijgt een dagvaarding voor de rechtszaak: een oproep om voor de rechter te verschijnen.

Belangrijkste personen bij een rechtszaak:

- De verdachte, bijgestaan door een advocaat:

- De Officier van Justitie, wil namens het OM bewijzen dat de verdachte schuldig is.

- De rechter die beslist of de verdachte schuldig is en welke straf hij dan krijgt.

Stappen rechtszaak 

1) De rechter leest de persoonsgegevens van de verdachte voor.

2) De Officier van Justitie leest de aanklacht voor. 

3) De rechter, Officier van Justitie en advocaat stellen vragen aan de verdachte, bijvoorbeeld waarom hij het gedaan heeft.

4) Een getuige kan vertellen wat er is gebeurt en de rechter kan vragen stellen.

5) Na alle vragen legt de Officier van Justitie uit waarom de verdachte schuldig is.

6) Aan het einde van een rechtszaak mag de verdachte nog wat zeggen. 

7) 2 weken na de zaak wordt het vonnis uitgesproken, dit is de strafbepaling.

Wat zijn de verschillen tussen moord, doodslag en dood door schuld? Wat denk je?

Aan de slag

Maak de opdrachten t/m 9.5

Klaar? 
Dan mag je werken aan je opdracht werk of je krant als die nog niet klaar zijn.

Klaar? Bekijk alvast de leerstof voor de toets

Aan de slag!

9.4 Opgepakt en dan? 

             Bijzondere maatregelen

De politie mag soms bijzondere maatregelen nemen om de criminaliteit aan te pakken. 

1. De burgemeester kan besluiten tot preventief fouilleren
2. Nederlandse geheime dienst AIVD  (tip: podcast 'De dienst). Zij kunnen bijvoorbeeld mensen afluisteren

Je ontneemt mensen hun vrijheid terwijl ze nog niks hebben gedaan. Mogen de rechten van burgers even vergeten worden voor de veiligheid van anderen?

Wanneer mag de politie je fouilleren? 

• Bij een preventief fouilleer actie.

• Als je bent aangehouden omdat je verdacht wordt van een misdrijf: bijvoorbeeld om te kijken of je geen wapens bij je hebt.
• Als je bent aangehouden en je geen ID wil tonen. Maar de politie mag daar niet zonder reden om vragen.
• Op Schiphol: altijd

Wat vind jij? Mogen de rechten van burgers even vergeten worden voor de veiligheid van anderen?

Op de volgende slide staat een krantenartikel van vorige week. Had dit wellicht voorkomen kunnen worden door preventie?

www.ad.nl

Leerdoelen gehaald?

9.4 Opgepakt.... en dan?

Je kan: 

• omschrijven wanneer iemand verdachte is.
• beschrijven hoe politie mag handelen als jij verdachte bent van een misdrijf.
• uitleggen wat een proces verbaal is.
• uitleggen welke drie opties de officier van justitie heeft en deze uitleggen

blz. 146 + 147 Mag dat? 

• Pak blz 146 en 147 erbij. 
• Lees de tekstjes en bespreek met je groepje de volgende stellingen:
• In geval van nood moeten mensen het recht hebben om dodelijk geweld te gebruiken
• Je bent niet strafbaar als je een delict pleegt omdat je niet anders kan
• Mag je onnodig geweld gebruiken tegen iemand van een zedenmisdrijf?
• Wat weegt zwaarder: Privacy of veiligheid? 

Let op:   Verdeel jullie groepje in voor- en tegenstanders.

Gebruik passende argumenten en laat je niet teveel leiden door 'onderbuikgevoelens'