VI 1.2 Inleiding recht

• Basiskennis recht
• MBO
• Studiejaar 1

Inleiding recht

Les 2

Verdieping rechtsgebieden + wettenbundel hanteren

Laat de studenten het schema van de tweede les erbij pakken en het schema aanvullen met de tekst die in het witte vlak staat. Dit zijn ezelsbruggetjes om het onderscheid goed te kunnen maken. 

Privaatrecht

• De belangrijkste privaatrechtelijke regels zijn te vinden in het Burgerlijk Wetboek (BW);
• Het Burgerlijk Wetboek is verdeeld in verschillende boeken (boek 1 t/m 10);
• In ieder boek staan onderwerpen bij elkaar.
  
  Bijvoorbeeld: boek 1 BW bevat het personen- en familierecht, boek 2 BW het rechtspersonen recht, boek 4 BW het erfrecht enzovoorts. 

Publiekrecht

• Het publiekrecht beschrijft de juridische relatie tussen de overheid en de burgers, of tussen overheden onderling;
• De overheid handelt vanuit het algemeen belang als deze handelingen voor de hele samenleving relevant zijn, bijvoorbeeld het heffen van loonbelasting.

Wettenbundel hanteren

Pak je wettenbundels erbij (deel I + II).

We gaan de wettenbundel leren kennen en oefenen met het opzoeken van wetten.

Werk vanaf begin tot einde (inhoudsopgave wettenbundel, inhoudsopgave per wet, trefwoordenlijst etc.)

Wetten die je kunt opzoeken:

Artikel 1 GW

Artikel 6 EVRM 

Artikel 93 GW 

Artikel 154 Gemeentewet 

Artikel 289 Strafrecht

Wetten opschrijven

Er zijn verschillende schrijfwijzen per wet. Het is afhankelijk van de wet hoe een artikel moet worden genoteerd.

Bijvoorbeeld:

Artikel 1 van het eerste boek van het Burgerlijk Wetboek = art. 1:1 BW 

Artikel 289 van het Wetboek van Strafrecht = art. 289 Sr 

Artikel 1 van hoofdstuk 4 van de Algemene wet bestuursrecht = art. 4:1 Awb

Staatsrecht behoort tot het...

1. Publiekrecht
2. Privaatrecht

Personen- en familierecht behoort tot het...

1. Privaatrecht
2. Publiekrecht

Leg uit waarom het strafrecht bij het publiekrecht hoort

Wat is het verschil tussen publiekrecht en privaatrecht?

Voorbeeld examenvraag:
Wat is de schrijfwijze van het volgende artikel:
Artikel 12, eerste lid van het zevende boek van het burgerlijk wetboek (begin met artikel...)

Materieel recht

Beschrijft:

Rechten

Plichten

Geboden

Verboden

Iets wat je toekomt

(recht op studiefinanciering)
Iets wat je moet doen
(plicht om te betalen als je iets koopt)
Gedraging die je moet doen
(moet stoppen voor rood stoplicht)

Gedraging die je niet mag doen
(mag niet stelen)

Materieel recht; vindplaatsen

Burgerlijk Wetboek                materieel recht van het privaatrecht
Wetboek van Strafrecht, Opiumwet en de Wegenverkeerswet 

             materieel recht van het strafrecht 

Wet inkomstenbelasting 2001,  de Gemeentewet en de Vreemdelingenwet            materieel recht van het bestuursrecht 

Formeel recht

Beschrijft de handhaving van het materieel recht; 

Hoe kan je jouw recht halen?

Welke straf of sanctie kan worden opgelegd? 

Het formele recht geeft regels als een recht, een plicht of een gebod niet is uitgevoerd én wanneer een verbod is overtreden.

Wordt ook wel procesrecht genoemd!

Formeel recht; vindplaatsen

Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering               formeel recht van het privaatrecht
Wetboek van Strafvordering             formeel recht van het strafrecht 

Algemene wet bestuursrecht            formeel recht van het bestuursrecht 

Pak je wettenbundel (deel I)
Artikel 1:200 BW is een voorbeeld van...

1. Materieel recht
2. Formeel recht

Pak je wettenbundel (deel I)
Artikel 93 Rv is een voorbeeld van...

1. Materieel recht
2. Formeel recht

Dwingend recht

Dwingend recht zijn wettelijke bepalingen waar je je aan moet houden. Zij bepalen hoe je je moet gedragen. Dit geldt niet alleen voor burgers, maar ook bedrijven en overheden. Je mag niet afwijken van dwingend recht. 

Bijvoorbeeld: 

Artikel 6:7 Algemene wet bestuursrecht (beroepstermijn 6 weken)

Regelend recht

Regelend recht zijn regels waar je wél vanaf mag wijken. Dit wordt ook wel aanvullend recht genoemd. Wordt ook gebruikt als vangnet; als er niks wordt afgesproken, kan je teruggrijpen op regels van regelend recht. 

Het vermogensrecht bestaat grotendeels uit regelend recht. 

Bijvoorbeeld:
Artikel 6:41 BW (plaats van levering als dit niet is afgesproken)

Aanvullend recht is een andere benaming voor..

1. Dwingend recht
2. Regelend recht

Juist of onjuist
Je mag afwijken van dwingend recht

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuist
Regelend recht is een vangnet voor als partijen niks hebben afgesproken

1. Juist
2. Onjuist

Huiswerk

Alle opdrachten hoofdstuk 6