H5 Kritisch lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

KRITISCHE LEZEN

Doel van kritisch lezen is...

... dat je zelf nadenkt of een tekst betrouwbaar en objectief is (zonder persoonlijk belang is geschreven).

Is tekst 1 op blz. 132 geloofwaardig?

Wat vind je en waarom?

Kritisch lezen

Zelf aan de slag

Maak opdracht 1 op blz. 133

Klaar? Maak dan opdracht 5 op blz. 136.

Antwoorden opdracht 1 - blz. 133

1. nee – Story is een roddelblad en dus niet zo’n betrouwbare bron.

2. ja – Quest is een betrouwbaar tijdschrift; van de medewerkers mag je verwachten dat ze degelijke, objectieve artikelen schrijven.

3. ja – De Consumentenbond is een betrouwbare organisatie, waarvan je mag verwachten dat ze gedegen, objectieve informatie geeft.

Antwoorden opdracht 1 - blz. 133

4. ja – Een (academisch) ziekenhuis is een betrouwbare organisatie, waarvan je mag verwachten dat ze gedegen, objectieve informatie geeft. 

5. ja en nee – De informatie klopt waarschijnlijk wel, maar de kans is groot dat er alleen positieve dingen over het bedrijf gemeld worden en dat eventuele negatieve zaken achterwege blijven.

6. nee – Het artikel wordt meestal zo mooi mogelijk gepresenteerd, want het is alleen maar de bedoeling dat het verkocht wordt. 

Antwoorden opdracht 1 - blz. 133

7. ja en nee – De informatie klopt meestal wel, maar wordt vaak wat aangedikt om de lezer over te halen het boek te kopen. 

8. nee – Een folder van de drogist is geen betrouwbare bron. Het gaat hier waarschijnlijk om een tekst die alleen maar geplaatst is omdat de verkoper van het middel ook adverteerder is; de werking van het afslankmiddel is waarschijnlijk niet wetenschappelijk onderbouwd. 

Zelf aan de slag

Maak opdracht 5 op blz. 136.

Antwoorden opdracht 5 - blz. 136

1. winkels in de toekomst

3a. interactieve (al. 1): op de gebruiker reagerende

b. innovatieve (al. 2): vernieuwende

c. domineert (al. 2): overheerst

d. retailers (al. 2): verkopers van goederen

e. segment (al. 3): gedeelte

Antwoorden opdracht 5 - blz. 136

f. prijsvechter (al. 3): bedrijf dat zijn producten zeer goedkoop aanbiedt (om marktaandeel te vergroten)

g. gepersonaliseerde (al. 4): op één bepaalde gebruiker gerichte 

h. een brug slaan (al. 4): een verbinding maken

i. versteld doen staan (al. 5): verrassen

j. gebiologeerd (al. 7): betoverd; gefascineerd

Antwoorden opdracht 5 - blz. 136

4. de alinea’s 1 en 2 – toelichting: In die alinea’s wordt het onderwerp van de tekst geïntroduceerd. 

5. (1) middel: de Store of the Future; doel: onderzoeken hoe winkels er in de toekomst moeten uitzien;

(2) middel: technologie (flitsende beeldschermen, virtualrealitybrillen en bewegende robots); doel: data verzamelen die van belang zijn voor retailers én plezier in de winkel brengen.

Antwoorden opdracht 5 - blz. 136

6. Het initiatief is: de Store of the Future

7. Om de tegenstelling aan te geven tussen de negatieve gebeurtenissen in het verleden en de positieve verwachtingen voor de toekomst.

8. 

Antwoorden opdracht 5 - blz. 136

9. Consumenten willen zelf een actieve rol spelen in een winkel en unieke schoenen of kleren kunnen kopen. (alinea 4) Ze willen worden vermaakt. (alinea 5).

10. 

Antwoorden opdracht 5 - blz. 136

11. bij alinea 7 – toelichting: Bij alinea 7 begint het deel dat aansluit bij de inleiding; daarmee maakt de auteur de tekst mooi ‘rond’. 

12. - De auteur is een journaliste. Het is niet duidelijk of ze deskundig en onpartijdig is. 

- De tekst is gepubliceerd in Elsevier. Dat is een betrouwbaar tijdschrift. 

- De mensen die worden geïnterviewd, zijn deskundig, want ze werken bij een onderzoeksbureau en adviesbureaus op het gebied van retail en merken. Of ze betrouwbaar zijn, kun je op grond van de tekst niet zeggen (maar het onderwerp van de tekst is niet iets waarover met opzet onware dingen zullen worden verteld). 

Antwoorden opdracht 5 - blz. 136

- De tekst is gepubliceerd in augustus 2015, dus hij is niet actueel meer. Sommige dingen die in de Store of the Future nog als ‘nieuw’ worden gepresenteerd (denk aan beeldschermen, virtualrealitybrillen en bewegende robots), zijn misschien nu al in bepaalde winkels werkelijkheid geworden. 

- Je mag aannemen dat de auteur geen onwaarheden verkondigt. Of ze belangrijke dingen weglaat, kun je niet weten. 

Kortom, de tekst is betrouwbaar op basis van de bronnen, maar op het moment dat je de tekst leest, is de inhoud misschien al wel ingehaald door nieuwe ontwikkelingen op het gebied van winkels en winkelen.

Je kunt nu...

... kritisch lezen om te beoordelen of een tekst objectief en betrouwbaar is.