2. Aan de leiband van Moskou

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H7 - De wereld onder hoogspanning

2. Aan de leiband van Moskou

Kenmerkende aspecten

Met andere woorden: Wat is/hoort typisch bij dit tijdvak?

tijdvak 9:

1. Het totalitair karakter van het communistisch politiek systeem.

tijdvak 10:

2. De blokvorming tussen Oost en West en de Koude Oorlog

Welke woorden hierboven ken je niet?

hoofdvraag: Hoe leidde de tegenstelling tussen het kapitalistische Westen en het communistische Oostblok tot steeds meer spanning in de wereld?

deelvragen:

1.   Waardoor kwamen na het einde van de WOII de V.S. en de S.U. tegenover elkaar te staan en welke gevolgen had dat voor Duitsland?

2. Hoe gingen de landen in Oost-Europa deel uitmaken van het communistische Oostblok en welke gevolgen had dat voor de inwoners van die landen?

3. Hoe leidde de wederopbouw in de West-Europese landen tot het begin van Europese integratie?

4. Wat waren de oorzaken van de ineenstorting van het communistische Oostblok en hoe zorgde dit voor het einde van de Koude OOrlog

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen hoe de landen in Oost-Europa deel gingen uitmaken van het communistische Oostblok en welke gevolgen dat had voor de inwoners van die landen.

armoede in de Sovjet-Unie na WWII. 

Stalin wil na WWII:

- een herhaling van deze ramp voorkomen

- de Sovjet Unie sterker weder opbouwen. 

Satellietstaten

staten die politiek, economisch en militair onder controle staan en afhankelijk zijn van een ander land. 

Satellietstaten

in de DDR

was er de Stasi

de veiligheidsdienst die de bevolking controleerde

Wat was de 'Goelag'?

1. Dit is een ander woord voor de Grote Terreur van Stalin
2. Hiermee worden alle showprocessen bedoelt
3. Stalin zijn autobiografie
4. De gevangenissen en werkkampen in Rusland

Goelach Archipel

Goelag

1953

Stalin overlijdt

Stalin

Chroesjtsjov

De Hongaarse Opstand

1956

• Protest tegen het strenge communistische beleid van de Hongaarse regering 
•  werd keihard door de Sovjet-Unie neergeslagen.
• veel ophef en onnodige slachtoffers gezorgd.

Berlijnse Muur

13 augustus 1961

Waarom een muur?

•  Veel inwoners van Oost-Duitsland willen weg.
  

• De grens (IJzeren Gordijn) tussen Oost- en West-Duitsland is dicht
  

• De grens tussen Oost- en West-Berlijn is wél open
  

• West-Berlijn is volgens de Sovjet-Unie 'de etalage van het kapitalisme'.

Waarom een muur?

• Veel Oost-Berlijners zien het rijke westen en willen weg. Vooral mensen met een hogere opleiding vluchten naar het westen
  

• De Oost-Duitse regering ziet dit als een grote bedreiging voor de toekomst van hun land: Berlijn moet dicht
  

• Vergeet dit ook niet: de Oost-Duitse regering geeft aan dat ze de Muur bouwen om zich tegen het fascistische Westen te beschermen.

Gevolgen

• Bouw van De Berlijnse Muur, augustus 1961
  

• Laatste gat in het IJzeren Gordijn is dicht

• West-Berlijn was wél bereikbaar vanuit West-Duitsland
  

• Vluchtelingenstroom neemt sterk af

• Wel: veel ontsnappingen, vaak met dodelijke afloop...

Vergeet dit ook niet: ontsnappen betekende vaak dat je je familie nooit meer zag.

1968

de  Praagse lente

Dubcek (partijleider van Tsjechoslowakije) wil meer democratie en een liberaal communisme

troepen van het Warschaupact maken hier een einde aan. 

De Praagse Lente

1968

• I
• 
  

1964 wisseling van de wacht in de USSR

Chroesjtsjov afgezet

Brezjnev president

Brezjnev doctrine

• Nieuwe leider van de Sovjet-Unie: Brezjnev
• Brezjnev doctrine: Landen die bij het communisme hoorden mochten niet een eigen weg inslaan en zouden daarvoor hard worden aangepakt.

Brejznevdoctrine

• Nieuwe leider van de Sovjet-Unie: Brezjnev
• Landen die bij het communisme hoorden mochten niet een eigen weg inslaan en zouden daarvoor hard worden aangepakt.
• (Er valt een vergelijking te maken met de containmentpolitiek/ Trumandoctrine)

Aan de slag!

mk WB opdr par 2

Gebruik daarbij de teksten uit je TB

HAVO: 1 - 12

niet:2, 6, 7, 9

VWO: 1 t/m 14

niet: 10 t/m 12