les 4 eilandevolutie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Startopdracht

• In de loop van de geschiedenis zijn mieren steeds sterker mierenzuur gaan maken. Hierdoor doet de beet van een mier pijn. Leg met behulp van de evolutietheorie uit hoe dit is gebeurd. 
• Een populatie is in Hardy Weinberg evenwicht voor 2 niet gekoppelde genen A en B.
  (a) Wat is de frequentie van het genotype AaBB wanneer de frequentie van het recessieve allel a 0.60 is en de frequentie van het recessieve allel b 0.20 is?
  (b) Welk genotype is het meest frequent in deze populatie?
• Noem drie voorwaarden aan een populatie voor een hardy en weinberg evenwicht.

Doelstellingen

Je kunt uitleggen onder welke omstandigheden evolutie heel erg snel kan gaan.

Je kunt verklaren waarom op eilanden relatief veel unieke soorten voorkomen

Je kunt het aantal soorten op eilanden voorspellen

26.4 én 26.6

Hardy-Weinberg

allelfrequenties constant 

=

géén evolutie

bedenk zoveel mogelijk manieren/omstandigheden/eigenschappen van soorten waardoor evolutie snel kan gaan

Snelle evolutie door

Snelle generatietijd

Veel nakomelingen

Sterke (natuurlijke/kunstmatige) selectie

genetic drift

founder effect

bottleneck effect

Op welke wijzen kan de gene pool  veranderen

founder-

flessenhals-

effect

Genetic drift

demo netlogo visjes

CR = rood
CG =geel

na demo: hoe kan dat denk je?

In de populatie uit vorige dia was waarschijnlijk sprake van:

1. sterke selectie
2. genetic drift
3. founder effect
4. bottleneck effect

Eilandtheorie

Charles Darwin ging naar de Galapagoseilanden en zag daar 14 verschillende vinken, die erg op elkaar lijken.

Veel nieuwe soorten aangetroffen!

Waarom zijn er vaak veel nieuwe soorten op eilanden?
Denk aan wat je weet over hoe soorten ontstaan & wat effect had op de gene pool. (Wat is er sneller op een eiland?)

Waarom op eiland meer nieuwe soorten?

- Geografische Isolatie: Soorten op een eiland zijn afgescheiden van de soorten op het vaste land.

- Genetic Drift: Kleine leefomgeving dus toeval speelt een grote rol. 

- Nieuwe milieu omstandigheden: andere leefomgeving dan op t vaste land. 

Eilandtheorie

Darwin ontdekte dat hoe groter het eiland, hoe meer soorten er voorkwamen. En hoe verder van vaste land, hoe minder soorten.

Effect afstand tot vaste land.

Effect grootte van een eiland 

McArthur en Wilson

Eilandtheorie voorspelt hoeveel soorten er op een eiland kunnen leven. 

Afhankelijk van:
Immigratie: nieuwe soort vestigt zich

Extinctie: soort sterft uit

VS -->

Eilandtheorie

- Groter eiland: meer ruimte en niches

- Kleiner eiland: meer extinctie

- Dichtbij vaste land: meer immigratie

Welk eiland meeste soorten?
Welk eiland minste?

VS -->

Welk eiland heeft de meeste soorten?

1. Klein, dichtbij
2. Klein, ver weg
3. Groot, dichtbij
4. Groot, ver weg

Op welk eiland wisselen de soorten het snelst? (Is dus de meeste immigratie & extinctie)

1. Klein, dichtbij
2. Klein, ver weg
3. Groot, dichtbij
4. Groot, ver weg

Eilandtheorie

Invloed van immigratie en uitsterven op biodiversiteit eiland.

Relatie tussen afstand en grootte eiland voor biodiversiteit eiland.

Binas 93C

Benadruk de ligging van het evenwicht in biodiversiteit tussen de verschillende soorten eilanden.

Eilandtheorie vaker toepasbaar

In de natuur komen vaker 'eilandjes'
voor. 

Hier zien we hetzelfde effect!

Op welk waddeneiland vind je de meeste soorten, Texel, Ameland of Terschelling? Verklaar met de eilandtheorie (BINAS 93C)

Natuurnetwerk NL

 netwerk van onderling verbonden natuurgebieden.

Natura 2000 = Europees netwerk van beschermde natuurgebieden.

Leg aan de hand van de eilandtheorie uit hoe de EHS bijdraagt aan het behoud van biodiversiteit.

Huiswerk

26.4 en 16.6 af

(je beheerst de doelstellingen)