Wat is maatschappijleer?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Wat is maatschappijleer?

Activerende intro: laat dit fragment zien en de leerlingen daarop reageren. 

- Zou je je zelf zo gedragen in de tram?

- Wat zou dit met maatschappijleer te maken hebben?

Activerende intro: laat dit fragment zien en de leerlingen daarop reageren.

- Wat vind je van het gedrag van Tim?

- Hoe zou jij je voelen als iemand over jouw fiets plast?

- Zijn er genoeg openbare toiletten?

- Wat zou dit met maatschappijleer te maken hebben?

Wat weet je van
maatschappijleer?

Leerdoelen

Aan het eind van deze les: 

Kun je uitleggen wat er met maatschappij, sociale omgeving en identiteit wordt bedoeld..

Wat een samenleving is en hoe je met mensen samenleeft en waarom de mens een sociaal wezen is. 

Wat is maatschappijleer?

De mens leeft graag in dorpen en steden bij elkaar. Ook is iedereen afhankelijk van elkaar. Daarom noemen we de mens een sociaal wezen.

Sociaal wezen

Je hebt bepaalde bindingen met mensen, omdat je afhankelijk bent van anderen in je omgeving. Daarom noemen we de mens een sociaal wezen.

Waarom maatschappijleer?

1. Je leert hoe de Nederlandse samenleving in elkaar zit.
2. Je leert hoe belangrijke beslissingen worden genomen.
   
   

Voor sommige beroepen (zoals de politie, media of de zorg) is dit vak belangrijk, omdat het je voorbereidt op jouw deelname aan de samenleving.

Noem twee redenen waarom maatschappijleer een belangrijk vak is.

Noem drie beroepen waarvoor maatschappijleer een belangrijk vak is.

Wat is een ander woord voor maatschappij?

1. Een dorp
2. Een stad
3. Alle mensen in een land
4. Samenleving

De maatschappij

In een maatschappij leef je met miljoenen mensen samen.
Een ander woord voor maatschappij is samenleving.

Iedereen die in Nederland woont is dus onderdeel van de Nederlandse maatschappij/samenleving.

Maatschappij

Een ander woord voor samenleving, waarin je samen met miljoenen andere mensen samen leeft. 

Stel de vraag: wat wordt er met deze poster/uitspraak bedoeld?

Leg uit wat er met de
afbeelding wordt
bedoeld volgens jou.

Samenleven

• Maatschappijleer gaat over de samenleving

• Samenleven doe je in grote en kleine groepen, zoals met je klasgenoten of in je buurt

• Deze kleine groep mensen in je omgeving zie je regelmatig. Dit noemen we: sociale omgeving

Samenleven

• Samenleven doen we ook een grotere groep

• In Nederland leven wij bijvoorbeeld samen met miljoenen mensen.

• Zo'n grotere groep heet de maatschappij

Je hebt anderen nodig

• Mensen zijn afhankelijk van elkaar: school, winkels, je sociale omgeving

• Omdat mensen met miljoenen samenleven én omdat we afhankelijk zijn van anderen, moeten er afspraken zijn

Ik

Gezin

School, sport, etc.

Drachten

Friesland

Nederland

Sociale omgeving

Mensen die je regelmatig ziet en waar je samen dingen mee doet. 

Socialisatie

Het bewust of onbewust aanleren van normen, waarden en gewoonten die bij 'jouw groep' of samenleving horen.

Deel 'werkblad 1 sociogram' uit aan de leerlingen (zie N-schijf).

Leg uit dat iedereen met elkaar verbonden is, en van elkaar afhankelijk (je kan geen brood in de supermarkt kopen, zonder dat er graan is of een bakker of een vrachtwagenchauffeur die het naar de supermarkt brengt). 

Leg daarna uit dat socialisatie een bewust of onbewust proces is waarbij mensen elkaar beïnvloeden. Dit alles is onderdeel van de maatschappij. Grijp daarna terug op de IK, voor de identiteit.

Een voorbeeld van een groep uit je sociale omgeving is:

1. je ouders
2. de politie van je stad
3. je teamgenoten bij de voetbalclub
4. je broer en zus

Regels

Je hebt in een maatschappij ook te maken met regels. 
We kennen wetsregels en gedragsregels. Wat is eigenlijk het verschil?

Gedragsregels

• Regels die je automatisch toepast en vanzelfsprekend vindt

• Zijn zelden opgeschreven

• Hebben vaak met fatsoen te maken: fatsoensregels

• Bijvoorbeeld: iemand een hand geven of opstaan in een volle bus voor iemand die slecht te been is

Wetsregels

• Regels die in wetten zijn vastgelegd.

• Deze regels zijn opgeschreven

• Bijvoorbeeld: niet door rood fietsen of je verdient het minimumloon als je werkt

Wat is een voorbeeld van een wetsregel?

1. Na toiletbezoek je handen wassen
2. Geen afval op straat gooien
3. Goede sloten op de buitendeuren
4. In restaurants geef je een fooi

Welke van de voorbeelden is een wetsregel?

1. In de bus sta je op voor een zwangere vrouw
2. Bij het concert sluit je achteraan in de rij
3. Je bedankt de leraar na de les
4. Je gaat naar school

Begrippen uit deze les

• Maatschappij
  
• Sociale omgeving
• Identiteit

• Sociaal wezen
• Socialisatie
• Vooroordeel
• Feiten
• Argumenten
• Gedragsregels
• Wetsregels