3.5 Stambomen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom!

Planning

1. Terugblik

2. Leerdoelen van vandaag

3. Uitleg

4. Check

5. (Zelfstandig) werken

6. Afsluiten

Welke van de twee kan je in je leven veranderen?

1. Genotype
2. Fenotype

Welke stelling is juist?

1. Fenotype = genotype + milieu
2. Milieu = genotype + fenotype
3. Genotype = fenotype + milieu

Homozygoot of heterozygoot?

1. Homozygoot
2. Heterozygoot

Wat is het symbool voor heterozygoot?

1. AA
2. aa
3. Aa
4. aA

Wat is homozygoot dominant?

1. Aa
2. aa
3. AA
4. Aa

Leerdoelen

• Je kunt uit een gegeven stamboom afleiden welke genotypen de ouders en/of nakomelingen hebben, welk allel dominant is en welk allel recessief.

Een stamboom

Stamboom

• In een stamboom kan je zien van wie iemand afstamt.
• In een stamboom kun je zien hoe een eigenschap in een familie is doorgegeven.

• Een rondje is altijd een vrouw en een vierkantje is altijd een man.

Stambomen

• Met behulp van de stamboom gaan we achterhalen welk genotype de leden van het gezin hebben voor de eigenschap haarkleur.
• Hiervoor volgen we een stappenplan.

Stappen voor stambomen

1. Stel vast welk fenotype elk gezinslid heeft. (Fenotype is je uiterlijk, is genotype + milieu)
2. Stel het genotype vast van het kind met het afwijkende fenotype.
3. Schrijf bij de stamboom wat je nu weet over het genotype van de overige gezinsleden.
4. Vul de genotypen zoveel mogelijk aan.

Oefenen

Stap 1: Stel vast welk fenotype elk gezinslid heeft.

Vader
Moeder
Kind 1
Kind 2
Kind 3

Oefenen

Stap 1: Stel vast welk fenotype elk gezinslid heeft.

Vader	Bruin
Moeder	Bruin
Kind 1	Bruin
Kind 2	Bruin
Kind 3	Blond

Oefenen

Stap 2: Wat is het genotype van het kind met een ander fenotype dan vader én moeder?

Oefenen

Stap 2: Wat is het genotype van het kind met een ander fenotype dan vader én moeder?

aa

Oefenen

Stap 3: Schrijf bij de stamboom wat je nu weet over het genotype van de andere gezinsleden.

Oefenen

Stap 3: Schrijf bij de stamboom wat je nu weet over het genotype van de andere gezinsleden.

Oefenen

Stap 4: Vul de genotypen zo veel mogelijk aan.

Oefenen

Stap 4: Vul de genotypen zo veel mogelijk aan.

Van de broer en zus met bruine haren kun je het genotype niet zeggen. Dat kan Aa zijn maar ook AA. 

Checklist

Stamboom =

Genotype =

Fenotype =

P =

F1 =

F2 =

Recessief =

Dominant =

Werktijd: maken 3.5