Les 1 radioactiviteit

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Straling

Leerdoelen

Vandaag gaan we het hebben over: 

1. Wat straling is
2. Of je alle soorten straling kan zien
3. Verschillende soorten straling
4. Absorbtie vs. doorlaten

Straling

Er zijn heel veel verschillende soorten straling. 

Licht is een voorbeeld van straling die we kunnen zien. Maar er zijn ook heel veel soorten straling die we niet kunnen zien.

Straling

Straling beweegt altijd van de bron af in alle richtingen. 

Dat is bijv. ook waarom je overal naar de radio kan luisteren.

Het elektromagnetisch spectrum

Het elektromagnetisch spectrum

Je zag in het plaatje van de vorige dia dat er veel meer soorten straling zijn dan alleen zichtbaar ligt. 

Straling is dus iets wat je niet altijd kan voelen of zien. Het kan ook ongrijpbaar zijn.

Infrarood straling

Infrarood straling

Infraroodstraling wordt ook wel warmtestraling genoemd. 

Alles wat warm is zendt deze vorm van straling uit. 

IR-straling is onzichtbaar voor mensen. 

Sommige dieren kunnen IR-Straling wel zien

Uv straling

UV-straling

UV-straling wordt bijvoorbeeld uitgezonden door de zon. Dit is de straling waar je in de zomer bruin van wordt. 

Net als IR-straling, is UV-straling onzichtbaar.

Welke straling voel je als warmte?

1. Infrarode straling
2. UV straling
3. UV + Infrarode straling
4. Zichtbaar licht

Rontgen

In 1894 nam Wilhelm Röntgen de eerste röntgenfoto van de hand van zijn vrouw. 

Tegenwoordig maken we nog steeds gebruik van deze techniek om naar botten te kijken. 

Röntgenstraling gaat dus wel door je huid heen, maar niet door je botten.

Radiogolven

Radiogolven zijn grote golven. 

We hebben de hele dag om ons heen te maken met radiogolven. 

Je wifi-router, computer en telefoon zenden dit soort golven uit en ontvangen ze ook weer. 

Radiogolven is ook een onzichtbare vorm van straling.

Absorberen vs. doorlaten

Als straling wordt geabsorbeerd, dan kan de straling niet verder dan dat. Bij absorptie wordt de straling dus tegengehouden. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij je botten als er een röntgenfoto wordt gemaakt. 

Bij doorlaten wordt de straling doorgelaten. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij je huid als er een röntgenfoto wordt gemaakt.

Er bestaan diverse soorten straling, zoals het licht van een gloeilamp, de warmtestraling van een radiator en de ultraviolette straling van een zonnebank.
Wat klopt voor al deze verschillende soorten straling?

1. Ze zijn onzichtbaar
2. Ze zijn zichtbaar
3. Ze komen uit een bron
4. Je kan ze voelen

Sommige bloemen die ons mensen helemaal niet opvallen, zijn voor bijen goed te zien.
Hoe komt dat?

1. Bijen zien IR-straling
2. Bijen zien UV-straling
3. Bijen zien geen rood en oranje

Ratelslangen kunnen 's nachts prooidieren waarnemen.
Wat voor soort straling nemen ze dan waar?

1. IR-straling
2. microstraling
3. röntgenstraling
4. UV-straling

Welke stralingsbron hoort bij mircogolven?

Welke stralingsbron hoort bij (zichtbaar) licht?

Welke stralingsbron hoort bij UV-straling?

Welk soort straling hoort bij een röntgenapparaat?

Welk soort straling hoort bij de kachel van de cv?

Kijk naar de IR-foto van de hond op de vorige dia.
Geef aan welk gedeelte van de hond de hoogste temperatuur heeft en welk gedeelte de laagste temperatuur heeft. Geef hierbij een korte uitleg.

Spierblessures kun je behandelen met een warmtelamp.
Welk soort straling zendt een warmtelamp uit?

1. Uv-straling
2. IR-straling
3. Radiogolven
4. Röntgenstraling

Welke kleur licht zendt een warmtelamp uit?

1. Blauw
2. Groen
3. Rood
4. Wit

Leg uit dat van een warmtelamp je huid niet bruin wordt.

In een groente- of plantenkas kan het erg warm worden. De huid van mensen die in een kas werken, wordt niet bruiner dan de huid van de gemiddelde Nederlander.
a. Leg uit of glas ir-straling doorlaat of absorbeert.

In een groente- of plantenkas kan het erg warm worden. De huid van mensen die in een kas werken, wordt niet bruiner dan de huid van de gemiddelde Nederlander.
b. Leg uit of glas uv-straling doorlaat of absorbeert.

In een zonnebank lig je op een glazen plaat.
c. Geef twee redenen waarom het glas in een zonnebank niet het gewone glas kan zijn dat in ramen of plantenkassen wordt gebruikt.