4.1 Einde van de wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

4.1 Einde van de wereldrijken

Leerdoelen

Wat zijn de leerdoelen deze les?  Zie 4.1. 

Wat moet af zijn voor deze les begint? Nieuwe start / gezamenlijk doen

Wat moet je in deze les doen en heb je nodig? LessonUp bekijken + actief meedoen + leer- en werkboek bij je hebben

Wat moet je na deze les maken? blz 90 + 4.1 de opdrachten 1 t/m 7

Waar lever je het in? Online (Geschiedeniswerkplaats)

Wat weet je over het onderwerp dekolonisatie?

Supermachten

proclamatie

politionele acties

soevereiniteits- overdracht

Zionisme

tijd van televisie en computer

Maak nu eerst blz 90 uit je werkboek

Dekolonisatie

Dekolonisatie is het proces waarbij kolonies zelfstandig worden van een moederland. De term wordt vooral gebruikt voor het proces waarbij niet-Europese koloniën van Europese koloniale mogendheden onafhankelijk werden.

Reden tot dekolonisatie

1. Europese landen waren machteloos geworden.

2. Lokale bevolking had zijn eigen kracht gezien.

3. VS was tegen het bezit van koloniën (was ook zelf kolonie geweest van ENG)

4. Sovjet- Unie (Rusl.) was tegen het bezit van koloniën, ze wilden er zelf invloed krijgen.

5. Engeland dé-koloniseert vreedzaam, Nederland minder, Frankrijk & Portugal voeren oorlogen uit.

Tijdens de oorlogen

• Ook oorlog in de koloniën.
  
• Koloniale soldaten vechten mee voor hun overheerser.
  
• Na Tweede Wereldoorlog --> verzet in koloniën tegen het moederland.
  
• Onderwijs sleutel tot zelfstandigheid
  
• Ghandi --> India 
• Soekarno --> Indonesië
  
• Westerse ideeën --> Nationalisme = liefde voor eigen volk en vaderland
  
• Verlangen naar eigen onafhankelijke staat.
  
• Verzet + geweld
  

Dekolonisatie Azië

Kolonisatoren:

Frankrijk --> Indo- China, 

Engeland -->Brits- Indië, 

Nederland -->Nederlands- Indië.

-Moederland bepaalde de samenleving over zee. (politiek, onderwijs, economie, enz.)

-Blanken superieur ten opzichte van het Aziatische ras.

India

• Mahatma Ghandi -->Indiaas politicus
  
• Geweldloos verzet tegen Engeland.
  
• 1930 Engeland laat steeds meer over aan India.
  
• India: Moslims en Hindoes
  
• 1947 onafhankelijk: Burgeroorlog
  

Brits-Indië

Oude Brits- Indië:

1. India
   
2. Pakistan
   
3. Sri Lanka
   
4. Birma
   
5. Bangladesh
   

Geloof in Brits- Indië:

• Pakistan = Moslim
  
• India = Hindoe
  
• Bangladesh = Moslim
  
• Sri Lanka = Hindoe
  

Supermachten

proclamatie

politionele acties

soevereiniteits- overdracht

Zionisme

tijd van televisie en computer

Einde presentatie

Maak uit je werkboek van 4.1: vragen 1 t/m 7

Leren: 4.1

Welk begrip wordt bedoeld?

1. dekolonisatie
2. militarisme
3. propaganda
4. nationalisme

Waarom had de dekolonisatie na de Tweede Wereldoorlog veel succes?

1. De Europese grootmachten waren verzwakt.
2. Inheemse jongens kregen onderwijs in het interbellum.
3. De VS en de Sovjet-Unie waren voorstanders van dekolonisatie.
4. De Japanners gaven veel koloniën onafhankelijkheid.

Welk land begon als eerste aan de dekolonisatie van haar kolonien?

1. Groot-Brittanie
2. Frankrijk
3. Nederland
4. Belgie

Waarom verliep de dekolonisatie van Brits-Indie makkelijker dan die van
Nederlands-Indië?

1. De Britse koning George VI bemoeide zich nadrukkelijk met de dekolonisatie van Brits-Indië. De Nederlandse koningin Wilhelmina deed dat niet.
2. De Britse regering accepteerde het onafhankelijkheidsstreven van de mensen in Brits-Indië. De Nederlandse regering wilde Nederlands-Indië behouden als kolonie.
3. De inwoners van Brits-Indië waren het eens over de te volgen koers na de onafhankelijkheid. In Indonesië dreigde een burgeroorlog.
4. Groot-Brittannië wilde de banden met de nieuwe landen behouden door het oprichten van de Britse Gemenebest. Indonesië wilde geen lid worden van de BritseGemenebest.

Deze vraag gaat over het 'einde van de wereldrijken'.

Welke uitspraak is ONJUIST?

1. Na de Tweede Wereldoorlog deden Europese landen afstand van hun kolonies in Azië (zie plaatje) en Afrika.
2. In 1947 brak in India geweld uit tussen hindoes en moslims en scheidde Pakistan zich af.
3. Bijna alle Afrikaanse landen werden onafhankelijk tussen 1945 en 1955.
4. Alle genoemde uitspraken zijn ONJUIST.

Deze vraag gaat over het einde van de wereldrijken.

Bekijk hiernaast de kaart. Deze kaart gaat over...

1. de strijd tussen Britse en Indiase troepen
2. de uitbreiding van Brits-Indië.
3. de vlucht van hindoes naar India.
4. Geen van de genoemde antwoorden is juist.

Deze vraag gaat over het 'einde van de wereldrijken'.
1. De Republiek Indonesië start een guerrillaoorlog tegen de Nederlanders.
2. De VS dwingen de Nederlanders om met de Republiek te onderhandelen.
3. Nederland accepteert de Indonesische onafhankelijkheid.
4. Nederland start een politionele actie.
5. Soekarno roept de onafhankelijkheid van Indonesië uit. (zet de 5 feiten in de juiste tijdsvolgorde)

1. 4 --> 5 --> 1 --> 2 --> 3
2. 5 --> 4 --> 1 --> 2 --> 3
3. 5 --> 4 --> 2 --> 1 --> 3
4. 5 --> 1 --> 4 --> 3 --> 2

Indonesië

Indië --> Nederlands- Indië

• Oud- kolonie van Nederland
  
• 1595-1949 Nederlands eigendom
  
• VOC --> monopolie handel
  
• 2 tussen- periodes:
  

 1799-1814 Engeland 
 1942-1945: Japan 

• Indonesië gebruikt voor handel grondstoffen als specerijen, ook rubber en olie.
  

Dekolonisatie Indonesië

• Na 1945 Japan belooft Indonesië steun tot onafhankelijkheid
  
• Japan verliest de oorlog, NL herstelt gezag
  
• Soekarno (leider nationalisten) vecht met jonge soldaten om zelfstandigheid Indonesië
  
• Politionele acties: 1947 NL grijpt militair in.
  

Politionele acties 1947

27 december 1949

• Onafhankelijkheid Republiek Indonesië. Voormalig koningin Juliana tekent de Soevereiniteitsoverdracht = overdragen van de hoogste macht (bestuur) aan de eigen regering.
  
• Gevoel in NL: Indië verloren, rampspoed geboren....

Les van vandaag 

1. Studiewijzer laten zien + Huiswerk... vragen? 

Quiz vragen en Uitleg Palestina en Israël en Afrika

2. Maken de rest van de vragen van 4.1

3. Leren: paragraaf 4.1 + lezen 4.2: Koude Oorlog 

Joods nationalisme =

1. antisemitisme
2. diaspora
3. pogrom
4. zionisme

Pogrom

Het gevoel dat de Arabieren één volk zijn en een eigen staat verdienen

Een land dat tijdelijk door een ander land bestuurd word (opgevoed tot zelfbeschikking)

Gewelddadige georganiseerde aanvallen tegen een groep (joden)

De verspreiding van joden over de wereld

Joods nationalisme. Het gevoel dat de Joden één volk zijn en een eigen staat verdienen

Jodenhaat

Zionisme

Diaspora

Arabisch Nationalisme

Antisemitisme 

Mandaatgebied 

Theodor Herzl

Zionisme

Holocaust

Palestina

Israël

David Ben Goerion

Stichter van het Zionisme

Het geloven in een Joodse staat

Riep de staat Israël uit

De uitroeing van de Joden

De nieuwe staat gesticht voor Joden

De oude staat voor Israël

Zionisme

- Na de Eerste Wereldoorlog kwam Palestina in het bezit van de Britten. Er was een dubbele belofte gedaan aan de Palestijnen en de Joden. Allebei was invloed in Israël belooft in ruil voor hulp tegen de Ottomanen (dubbele beloften)

- Deze onduidelijkheid gaf veel spanningen tussen de Palestijnen en de Joden.

- Vanaf 1900 vluchten veel Joden naar Palestina (door antisemitisme maar ook uit nationalistisch oogpunt)

Gevolgen van de oorlogen

Trans-Atlantische slavenhandel

(Driehoekshandel)

Kolonisatie Afrika

• 1880- 1914 Wedloop om Afrika (scramble of Africa)
  
• Conferentie van Berlijn: 1884/1885 opdeling van Afrika onder Europese grootmachten
  .

Dekolonisatie Afrika

• Kolonisatoren: ENG, FRA, BEL, SPA, POR, DUI, ITA.
  
• Noord- Westen van FRA.
  
• Noord- Oosten ENG.
  
• Zuiden: De rest
  
• Doel: Ook hier is Europa opzoek naar grondstoffen en afzetmarkten.
  

Aan de slag

Maken van de vragen: 4.1: 8 t/m 12

Leren paragraaf 4.1