7.2 Slavernij in de koloniën

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van pruiken en revoluties 1700 - 1800

7.2 Slavernij in de koloniën 

Kenmerkende aspecten 

27 Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.

28 Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme).

29 Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme.

30 De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.

Welk KA's  passen bij deze paragraaf?

Leerdoelen 

1 Je kunt het verband uitleggen tussen de opkomst van de plantagekoloniën in West-Indië en de toenemende trans-Atlantische slavenhandel.

2 Je kunt beschrijven hoe in Suriname een complexe samenleving ontstond met diverse bevolkingsgroepen, plichten en rechten.

3 Je kunt verklaren welke veranderingen in de Europese samenleving de opkomst van het abolitionisme veroorzaakten.

Vertel maar

7.2 Slavernij in de koloniën

De suikerplantages van Suriname

Suriname werd veroverd op de Engelsen door Zeeuwen en Hollanders.

De Staten- Generaal zorgde voor soldaten die de belangen van de plantagehouders verdedigden.

Deze soldaten traden op bij opstanden en bij aanvallen op de plantages.

Door de jaren ontstond in Suriname een gemengde samenleving van Europeanen, slaven, vrije zwarten, mensen van gemengde afkomst (mulatten) en Indianen.

Ook vrije zwarten en mulatten kochten slaven, waardoor slavernij een wijd verbreid verschijnsel was.

John Stedman en Boni

Boni: beroemde vrijheidsstrijder (marron)

Stedman: Schots-Nederlandse officier van de Republiek

Abolitionisme!

Komt uit de verlichte ideeën over gelijkheid en rechtvaardigheid

Slavenhandel werd eerst afgeschaft, later slavernij

Een wereldkaart uit 1700. Sommige delen van Noord-Amerika en Australië zijn nog niet 'ontdekt'.

suikerrietplantages

🇧🇷

katoenplantages

🇺🇸

Spaanse kolonie

Engelse kolonie

Tabaksplantages

🇨🇺

Portugese kolonie

Nederlandse kolonie

Cacao- en suikerrietplantages

🇸🇷

Bartolomé de las Casas

Spaanse priester en beschermer van de rechten van Indianen

Daardoor indirect verantwoordelijk voor de transatlantische slavenhandel

Hoe was het ook weer zover gekomen...effe een paar eeuwen terug...

Waarom slavernij?

• Veel plantages lagen in Zuid-Amerika en waren bezit van Europeanen
• Plantageprducten, zoals koffie, tabak, katoen en suiker, zijn erg populair in Europa
• Om de producten te verbouwen waren veel landarbeiders nodig.
• De oorspronkelijke bewoners van dit gebied waren volgens de Europeanen 'ongschikt' voor deze arbeid...of al uitgemoord in de eeuwen ervoor...

Europese slavenhandelaars leverden Afrikaanse slaven om te werk worden gesteld in mijnen en op plantages

El Mina, Ghana

Slavenfort van de Nederlanders

Van hieruit werden slaven naar Amerika gebracht

Transatlantische slavenhandel

• Europese handelaren namen producten, zoals munitie, wapens en alcohol mee naar Afrika.
• Daar werden ze door Afrikaanse stammen geruild tegen slaven: dit waren meestal gevangengenomen leden van andere Afrikaanse stam. 
• Deze slaven werden vervolgens vervoerd naar slavenmarkten in Zuid-Amerika

De afbeelding laat zien op welke wijze slaven werden vervoerd op een slavenschip. Dergelijke tekeningen werden meestal gemaakt om aan te geven op welke vreselijke manier de slaven werden vervoerd. Deze tekening is gemaakt in opdracht van een commissie van de Engelse regering.

Slavenhandel in Paramaribo, Suriname

Strijd tegen slavernij

De Verlichting

• Periode (vanaf ongeveer 1700) waarin mensen hun kennis (willen) vergroten, door steeds meer uit te gaan van het verstand.
• Ze waren daarbij kritisch: niet zomaar alles aannemen omdat een koning of de kerk dat zegt.


• Ze vinden dat iedereen vrij en gelijkwaardig moet zijn: arm of rijk, slim of dom

Abolitionisme

• To abolish betekent in het Engels 'afschaffen'
  
• Abolitionisten willen slavernij afschaffen
• Het past niet bij de ideeën van de Verlichting: mensen zijn gelijkwaardig, of het christendom: mensen moeten voor elkaar zorgen

John Gabriël Stedman (1744-1797) was een Schots-Nederlandse officier in de Schotse Brigade van het Nederlandse leger. Hij hielp bij het onderdrukken van een slavenopstand in Suriname. Hij werd verliefd op een slavin, en probeerde haar vrij te kopen. 

Over zijn ervaringen schreef hij een invloedrijk boek. Hierin bekommerde hij zich openlijk om de rechten van de tot slaafgemaakten, met name om de vraag of zij als mens behandeld moesten worden.

In dit boek verschenen dit soort afbeeldingen die ervoor zorgden dat de strijd van de abolitionisten steeds meer aandacht kreeg.

Engeland schaft de slavernij af

• In Engeland wordt in eerste instantie een wet aangenomen die slavenhandel verbied: er mogen dus geen 'nieuwe' slaven naar Amerika
  
• Dit bleek niet voldoende te werken, daarom werd slavernij in 1833 in het hele Britse Rijk afgeschaft.
• Slavenhouders kregen bij elkaar 20 miljoen pond aan schadevergoedingen

De afschaffing van de slavernij wordt in de krant bekend gemaakt.

Nederland schaft de slavernij af

• Nederland schaft pas laat de slavernij af: 1863
• Pas als het economisch niet meer zo interessant wordt, wordt slavernij stapje voor stapje afgeschaft.
  
• Slavenhouders kregen 300 gulden (nu: €3000) per vrijgelaten slaaf.
• Sommige slaven worden verplicht om nog 10 jaar op de plantages te blijven werken

Op 1 juli wordt Keti Koti gevierd. Dit is een jaarlijks terugkerende Surinaamse feestdag ter viering van de afschaffing van de slavernij. De naam stamt uit het Sranantongo en betekent Ketenen Gebroken