Havo 5 hoofdstuk 2 en 5

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

In deze LessonUp zie je een overzicht van alle interactieve dia's die in de les gebruikt zijn. Je kunt ze gebruiken om te oefenen voor SE2. 

We beginnen met plaattektoniek

Zet de omschrijving bij de juiste korst

Oceanische korst

Continentale korst

Relatief dik

Maximaal 200 miljoen jaar oud

Basalt

Graniet

Stollingsgesteente

Zet de omschrijvingen in de juiste volgorde

1

2

3

4

5

De kern is ontzettend warm

De mantel gaat vloeien om de warmte kwijt te kunnen 

Een continentale korst is het dikst; hier kan de mantel de warmte niet goed kwijt

Omdat de warmte niet goed weg kan, is de convectiestroom omhoog gericht en wordt de korst opgeheven

De korst breekt onder de grote druk: er is een breuk ontstaan

Zet de foto's op de juiste plaats

Vul de begrippen in op de juiste plek

Continent - Continent

Oceaan - continent

Plooiingsgebergte

Geen

Zwaarste

Zeer zwaar

Explosief

Heuvelachtig

Magmakamer

Stratovulkaan

Subductie

Diepzeetrog

Slab pull

Wat is geen kenmerk van vulkanen bij hotspots?

1. Schildvulkanen
2. Effussieve eruptie
3. Taai magma
4. Weinig gassen

Bekijk de bron. Leg uit waarom de
oude vulkanen kleiner zijn

Bekijk de bron. Waarom zijn er weinig
hotspots onder de continentale korst?

Vloeibaar

Stroperig & gasrijk

Vloeibaar

Effussief

Explosief

Effussief

Schild

Schild

Strato

Breukgebergte

Plooiingsgebergte

Sleep de juiste foto/begrippen naar het juiste type gesteente

Stollingsgesteente

Sedimentgesteente

Metamorf gesteente

Marmer

Diamant

Basalt

Graniet

Bij het ontstaan van dit type gesteente heeft de wind of water een grote invloed

Combinatie van druk & warmte erg belangrijk

Begint bij magma

Kalksteen

Zandsteen

Sleep de hotspots naar de juiste plek in de afbeelding

Sedimentgesteente

Als sedimentgesteente onder druk of hitte verandert

Als sedimentgesteente smelt

Als metamorf gesteente smelt

Stollingsgesteente

Als er bij stollingsgesteente sprake is van vewering en/of erosie

Als er bij metamorf gesteente sprake is van vewering en/of erosie

Als stollingsgesteente weer smelt

Als stollingsgesteente door hitte of druk verandert

Klimaat

Geef een zo kort mogelijke omschrijving van luchtdruk

Wat is de belangrijkste aandrijving van het klimaat?

Stelling: Zonder zon zou de luchtdruk (vrijwel) gelijk zijn

1. Klopt
2. Klopt niet

Het land warmt op. De lucht zet uit en wordt lichter dan de omgeving

Omdat de lucht lichter is dan de omgeving stijgt deze op

Hier is het koud. De lucht koelt af en krimpt. 

De koelere zwaardere lucht daalt

Lage luchtdruk

Hoge luchtdruk

De lucht wordt opgewarmd

De lucht koelt af, waterdamp condenseert en er ontstaat bewolking

De waterdamp is al uit de lucht geregend

De lucht warmt op, waardoor de overgebleven waterdamp niet condenseert

Lagedrukgebied

Hogedrukgebied

Minimum

Maxiumum

Droog

Zonnig

Bewolkt

Neerslag

Weinig luchtdeeltjes

Veel luchtdeeltjes

Lucht stijgt

Lucht daalt

Wat is het corioliseffect?

Wat is het de wet van Buys Ballot?

Hogedrukgebied

Hogedrukgebied

Hogedrukgebied

Lagedrukgebied

Lagedrukgebied

Lagedrukgebied

Hogedrukgebied

Plaats de juiste omschrijving bij de juiste locatie

Evenaar

30 graden noorder- & zuiderbreedte

Lage luchtdruk

Hoge luchtdruk

Neerslag

Zonnig

Bewolkt

Droog

Zijn de volgende omschrijvingen juist of onjuist?

Juist

Onjuist

Over een jaar krijgt de evenaar het meeste energie van de zon

In juni geeft de zon de meeste energie aan de kreeftskeerkring

Het lagedrukgebied beweegt met de instraling van de zon mee

In juli is het vlak ten noorden van de evenaar droog

Hier is er het hele jaar door sprake van neerslag

Hier regent het vooral in juli heel veel

Hier regent het vooral in januari heel veel

Hier regent het vooral in de zomer

ITCZ in Zuid-Oost Azië: Sleep de klimaatgrafieken naar de juiste plaats

Welk type water is het zwaarst?

1. Koud & zout water
2. Warm & zout water
3. Koud & zoet water
4. Warm & zoet water

Leg met behulp van de bron uit waarom
het klimaat in Noorwegen warmer is dan in
Canada

Leg uit welk effect de oceanische circulatie heeft
op de temperatuur rond:
- De evenaar
- De Noord- & Zuidpool

De nabijheid van water leidt tot:

1. Een groter temperatuurverschil tussen dag & nacht
2. Een kleiner temperatuurverschil tussen dag & nacht

A-Klimaat

B-Klimaat

C-Klimaat

D-Klimaat

E-Klimaat

E-Klimaat

B-Klimaat

A-Klimaat

B-Klimaat

C-Klimaat

D-Klimaat

E-Klimaat

Tropisch Klimaat

Gemiddelde maandtemperatuur nooit lager dan 18 graden

Droge / aride klimaten

Max 400 mm neerslag per jaar

Zeeklimaten

Temperatuur koudste maand gemiddeld tussen -3 en +18 graden

Landklimaten

Koudste maand kouder dan -3, warmste maand warmer dan +10

Poolklimaat

Warmste maand gemiddeld kouder dan +10

Welke 2e letter van het klimaatsysteem hoort waar?

Winterdroogte

Zomerdroogte

Droogteseizoen faalt

Steppe

Woestijn

Toendra

Vriest

s

w

f

F

T

W

S

Welke 2e letter van het klimaatsysteem hoort waar?

Savanne

Tropisch Regenwoud

Droog; er groeien struikjes en gras, maar geen bomen. 

Te droog voor begroeiing

Koud, maar begroeiing mogelijk

IJskap

s

w

f

F

T

W

S

Landschapsverandering

Polaire zone

Boreale zone

Gematigde zone

Subtropische zone

Aride Zone

Tropische zone

Polaire zone

Boreale zone

Gematigde zone

Subtropische zone

Aride zone

Tropische zone

Deze landschapszone is het gebied tussen de keerkringen. 

 In deze zone valt zo weinig neerslag en is de verdamping zo hoog dat er geen vegetatie kan groeien. 

Het is er iets koeler dan in de tropische zone. Er komt mediterrane plantengroei voor met altijd groene naaldbomen en bladverliezende loofbomen.

Er heerst een vochtig klimaat. Het wordt er niet ijskoud, en ook niet heel warm. Er groeien naaldbomen, bladverliezende loofbomen en er komen steppen (prairies) voor.

Er komen taiga’s met homogeen bos voor en toendra’s. In toendra’s ontdooit alleen de bovenlaag van de bodem in de zomer en er groeien geen bomen. 

Landschapszone waar het nooit warmer dan 10 °C wordt. Het is er te koud voor bomen; er groeien alleen struikachtige planten. 

Bekijk de doorsnede van de rivier. Welke omschrijving hoort waar?

Veel erosie

Beetje erosie

Sedimentatie grote stukken

Sedimentatie kleine stukken

Erosie

Erosie

Erosie

Sedimentatie

Sedimentatie

Sedimentatie

In het Taurusgebergte, in het zuidwesten van Turkije, vindt veel ontbossing plaats. Dit leidt in het omliggende gebied regelmatig tot overstromingen.
Leg uit dat ontbossing in het Taurusgebergte kan leiden tot overstromingen in het omliggende gebied.
Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

Chemische Verwering

Mechanische Verwering

Erosie

Verwering

Morene

Puinhelling

Puinwaaier

Een verzameling losse stukken steen die in een gebergte in een vrije val naar beneden zijn gekomen en aan de voet van een helling liggen.

Sediment, neergelegd door een gletsjer.

Kegelvormige puinhelling die ontstaat op een plotselinge overgang in reliëf.

Noem een vorm van landdegradatie.