Par. 6.2 maatregelen en beleid tegen wateroverlast (deels)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Adaptief deltamanagement

Vooruit kijken en flexibel blijven.

1. Waterveiligheid: bescherming tegen overstromingen.
   
2. Zoet water: voorkomen van tekorten aan drinkwater.
   
3. Ruimtelijke adaptatie: rekening houden met klimaat en water.
   
4. Rijn-Maasdelta: veiligstellen Rijnmond-Drechtsteden en Zuidwestelijke delta.
   
5. IJsselmeer gebied: veiligstellen van zoetwatervoorraad en voorkomen overstromingen.
   

Het water moet langer vasgehouden worden om te voorkomen dat het snel naar een lager gelegen gebied stroomt. Dit wordt gedaan door het aanleggen van waterrijke natuurgebieden en meer groenvoorzieningen

Het overtollige water wordt tijdelijk opgeslagen in een retentiegebied. Dit is een gebied wat mag overstromen en weer droog valt als het waterpeil is gezakt

Als vasthouden en bergen niet meer mogelijk is, moet het water gecontroleerd mogelijk worden afgevoerd. Via kanalen en rivieren naar de zee. 

Bij een watertoets wordt gekeken over er bij nieuwbouwlocaties rekening is gehouden met de veiligheid, de wateroverlast, de waterkwaliteit, de verdroging en of de waterproblemen niet worden afgewenteld op een ander gebied.

Bij welke stap van de drietrapsstrategie past de afbeelding?

1. Bergen
2. Vasthouden
3. Afvoeren

Bij welke stap van de drietrapsstrategie past de afbeelding?

1. Bergen
2. Vasthouden
3. Afvoeren

Overstroom ik?

Het overstromingsbewustzijn van Nederlanders is relatief laag, terwijl een groot deel van Nederland in een potentieel overstromingsgebied ligt.

Op www.overstroomik.nl kun je achterhalen hoe groot de kans is of er op jouw locatie een overstroming plaatsvindt en hoe hoog het water dan staat. Verder kun je op de website zien of het beter is te vluchten bij een overstroming, of dat je beter een plek hogerop kunt zoeken. 

Ga naar www.overstroomik.nl of klik op de link.

Ga naar www.overstroomik.nl en voer je eigen postcode in. Hoeveel meter staat jouw huis onder water bij een overstroming?

Waarom denk je dat het overstromingsbewustzijn bij veel Nederlanders zo laag is?

Ruimte voor de Rivier

Havo 4

Paragraaf 4.5

Lesdoelen

-Je weet wat het programma 'Ruimte voor de Rivier' inhoudt

-Je kunt de maatregelen noemen die horen bij Ruimte voor de Rivier 

-Je kunt uitleggen wat het effect is van de maatregelen van Ruimte voor de Rivier

Begrippenopdracht

Eerst wat korte opdrachten over de vorige paragraaf.

Kribben

Delta

Stuw bij Driel

Maeslantkering

Estuarium

Delta-werken

Havo5: Wateroverlast

Herhaling leerstof Wateroverlast

Case: de Maas

- Voornamelijk regenrivier

- Stroomgebied in Frankrijk, België en Nederland

- Voor zuidelijk Nederland belangrijk voor aanvoer èn afvoer van zoet water

Ardennen

Sleep de juiste begrippen bij de juiste plekken.

Bovenloop

Benedenloop

Middenloop

Hoog verhang

Laag verval

Meetpunt Lanaken (vlak naast Maastricht).  In 2019:

Zomer:

- Lage waterstand

- Rond de 38,5 m

Winter:

- Hoge waterstand 

- Rond 42 m, af en toe uitschieter

Weerbericht België:

https://nos.nl/artikel/2366671-hoogwater-zorgt-voor-natte-voeten-in-belgie-ook-in-nederland-stijgt-waterpeil.html

zaterdag 30 jan

Meet punt Lanaken (vlak naast Maastricht)

tot 4 Februari 2021

- Zéér hoge waterstand 

- Richting  45 m, 3 meter hoger dan 'normaal' hoog water.

- Er is sprake van piekafvoer op 31 januari

Bekijk zelf de waterstanden in de afgelopen jaren.

http://www.weerstationmaasmechelen.be/maas/index.htm

Naar welk begrip
verwijst het
nieuwsbericht?

1. Debiet
2. Verhang
3. Regiem
4. Verval

België

Nederland

Vaargeul van de Maas bij zomerse omstandigheden

Binnendijks gebied

Buitendijksgebied

Zomerdijk

Winterdijk

Uiterwaard

Dwarsprofiel

Het hoge water in de Maas is voornamelijk een gevolg van...

1. Smelten van gletsjers in de Ardennen
2. Veel regen en het dichtzetten van sluizen
3. Overtollig watergebruik van de Belgen
4. Smeltende sneeuw i.c.m. veel regen

Op vrijdag 29 januari begon het al te sneeuwen en te regenen in het stroomgebied van de Maas. Waarom ontstaat er pas rond 31 januari een piekafvoer vlakbij Maastricht?

Maaswerken

-Overstromingen in '93 en '95 leidden tot programma Ruimte voor de Rivier; hoofdzakelijk gericht op IJssel en Rijn

- Maaswerken vooral gericht op waterveiligheid rond de Maas

Welke maatregelen om de rivieren meer ruimte te geven kun je opnoemen?

geef de rivier de ruimte

In het filmpje wordt gesproken over retentiebekkens. Bij welk onderdeel van de drietrapsstrategie behoren deze bekkens?

1. Vasthouden
2. Bergen
3. Afvoer
4. Spuien

Bij hoog water in de Maas wordt de zijrivier de Roer (tijdelijk) afgesloten van de Maas d.m.v. schutsluizen. 1) Leg uit wat de gevolgen kunnen zijn bij aanhoudende regen in het stroomgebied van de Roer. 2) Wat is hiervoor een oplossing?

kan voor wateroverlast in Roermond zorgen. Mogelijke oplossing: retentiebekken bij Roermond / weiland laten overstromen.

Julianakanaal

Naast het plaatsen van stuwen is een groot deel van de Maas gekanaliseerd door middel van de aanleg van het Julianakanaal.

Noem een voordeel en een nadeel van de aanleg van het Julianakanaal.

Voordeel: enorme tijdwinst voor de scheepvaart.

Nadeel: sneller afvoer van het water. Dit dient op peil gehouden te worden door stuwen / kribben / etc.

Samenwerking

Nationaal: Rijk, provincie, gemeenten en waterschappen

Internationaal: oeverstaten, ICBR en EU

* Fluviaal schaalniveau