WP 4 les 2 sociaal netwerk|familieparticipatie

• Werkprocessen
• MBO
• Studiejaar 1

Terugblik vorige week

- Wie is er op zoek gegaan naar de visie van de eigen organisatie?

- Ingeleverde opdrachten

Werkproces 4, week 3

1. Je kunt uitleggen op welke manier het sociale netwerk de zorgvrager kan steunen
   
2. Je kan methoden gebruiken bij het in kaart brengen van het sociale netwerk van de zorgvrager
   
3. Je kunt het sociale netwerk analyseren
   
4. Je benoemt wat de rollen en taken zijn van mantelzorgers
   
5. Je benoemt hoe je familieparticipatie kunt ondersteunen
   
6. Je kunt de zorgvrager doelgericht laten nadenken over het aangaan en onderhouden van sociale contacten 

Waarom is een sociaal netwerk belangrijk?

Het sociale netwerk is de belangrijkste ondersteuningsbron van mensen.

Sociaal netwerk

• Een sociaal netwerk is het geheel van relaties dat je hebt met mensen in de naaste omgeving, inclusief je familie en je partner
• 
  
• Denk aan: mantelzorgers, vrijwilligers, familie, vrienden, buren, kerk, sport-/kaart-/biljart club
• 
  

• Een sociaal netwerk wordt ook wel een informele zorg genoemd.
• 
  
• Uit onderzoek is gebleken dat mensen met een goed sociaal netwerk gelukkiger en gezonder zijn, en meer bereiken in hun leven.

Feiten en cijfers

Onderstaande cijfers hebben betrekking op mantelzorg in de vorm van gezelschap of emotionele ondersteuning, persoonlijke verzorging, huishoudelijke hulp of hulp bij de administratie. 

•  In Nederland geeft 35% van de mensen die zestien jaar of ouder zijn mantelzorg; dit zijn om en nabij 5,5 miljoen mensen. Ongeveer 16% (circa 825.000) helpt langdurig en intensief. Dit betekent langer dan drie maanden en meer dan acht uur per week. 
• Mensen tussen de 45 en 64 jaar geven relatief vaker mantelzorg. Zij hebben dikwijls hulpbehoevende ouders. 75-plussers zijn minder vaak mantelzorger, maar áls zij mantelzorg geven dan is dat vaak meer dan acht uur per week. 
• Vrouwen zijn vaker mantelzorger dan mannen.
  

Worden mantelzorgers betrokken bij de zorg van de zorgvrager binnen jouw werkveld?

Wat versta jij onder het sociale netwerk?

teken op het bord een sociaal netwerk van jezelf als docent als voorbereiding op de volgende opdracht

Opdracht 2

2 groepen:

groep 1 > A - C - E - G

groep 2 > B - D - F - H

Noteer de uitkomsten op een A 4

Daarna bekijkt elke groep de uitkomst van de andere groep en vult waar nodig aan

Familieparticipatie

Familie kan op verschillende manieren participeren in/bij de zorg:

• Mantelzorger: leveren van persoonlijke zorg, praktische hulp of emotionele bijstand 
• Partner/co-begeleider: participeren in opstellen en uitvoeren van het zorgplan 
• Expert/informatiebron: om de zorgvrager beter te leren kennen, voor diagnostiek en monitoring 
• Zorgvrager: de naaste zoekt hulp voor zichzelf vanwege overbelasting

Rol van jou als zorgverlener

SOFA-model

• S = samenwerken
• O = ondersteunen
• F = faciliteren
• A = Afstemmen

Samenwerken

Waar kan je aan denken?:

• Informatie geven over zorg/ziekte 
• Betrekken bij de zorg, meebeslissen: participeren in het behandelplan
• Zorgvaardigheden aanleren 
• Bieden van praktische hulp en emotionele ondersteuning
  

Ondersteunen

Waar kan je aan denken?:

• Emotionele ondersteuning geven, bijdrage van naaste erkennen 
• Problemen signaleren (bijvoorbeeld overbelasting) 
• Verwijzen naar ondersteuning (respijtzorg, vrijwilligers, lotgenotencontact) 
• Afspraken maken om de zorg over te nemen

Faciliteren

Waar kan je aan denken?:

• Zorgen voor voldoende privacy 
• Zorgen dat naasten ook tijd hebben om leuke dingen te doen met de zorgvrager en hun rol als kind, partner of vriend kunnen behouden
  

Afstemmen

Waar kan je aan denken?:

• Informeren bij de naaste over wensen t.a.v. de zorg en hierbij aansluiten 
• Bij de naasten navragen wat grenzen zijn in zorgverlening 
• Aan naasten aangeven wat de grenzen zijn van professionele zorg

Opdracht 3

Deze mag je zelfstandig maken

Met behulp van de letters E (Emotionele steun), G (Gezelschap) en P (Praktische steun) kun je aangeven wat voor soort contact je zorgvrager heeft met een bepaalde persoon uit zijn sociale netwerk. Zet de juiste persoon bij de juiste letter.

E

G

P

Met deze persoon gaat de zorgvrager graag even babbelen en een borreltje drinken

met deze persoon praat de zorgvrager graag als hij het even niet meer ziet zitten

aan deze persoon vraagt de zorgvrager altijd informatie wanneer hij bepaalde formulieren niet snapt

Bij emotionele eenzaamheid is er een gevoel van gebrek aan een emotionele band met een partner, familielid of hartsvriend(in). Je ziet dit nog weleens bij zorgvragers die hun partner hebben verloren. Deze vorm van eenzaamheid los je niet op door een netwerk uit te bouwen. Hier zul je in gesprek met de zorgvrager moeten bekijken of de wensen die de zorgvrager heeft realistisch zijn en hem moeten helpen om de situatie te accepteren. 

Samen bekijken en bedenken wat er gedaan kan worden om het netwerk op te bouwen. Dit doe je door samen te kijken naar:

de mogelijkheden voor de zorgvrager om contacten te leggen;

de sociale vaardigheden van de zorgvrager en welke eventueel verbeterd kunnen worden;

plaatsen, kansen en contacten die interessant kunnen zijn voor de zorgvrager;

de interesses, talenten, positieve eigenschappen en vaardigheden van de zorgvrager.

Hoe zou je binnen een instelling het sociale netwerk van een zorgvrager kunnen vergroten?

dagbesteding

uitstapjes

maatje/ vrijwilliger

Samen bekijken en bedenken wat er gedaan kan worden om het netwerk op te bouwen. Dit doe je door samen te kijken naar:

de mogelijkheden voor de zorgvrager om contacten te leggen;

de sociale vaardigheden van de zorgvrager en welke eventueel verbeterd kunnen worden;

plaatsen, kansen en contacten die interessant kunnen zijn voor de zorgvrager;

de interesses, talenten, positieve eigenschappen en vaardigheden van de zorgvrager.

Wat betekent de volgende afkorting?
wmo

wet maatschappelijke opvang biedt iedereen in Nederland de kans om mee te doen in de samenleving of om ondersteund te worden bij maatschappelijke participatie. 

Welke aandachtspunten zijn er voor jou als verzorgende bij het netwerkgericht werken?

1. je laat je leiden door de wensen en voorkeuren van de zorgvrager
2. breng het netwerk in kaart als startpunt, niet als einddoel
3. zorg ervoor dat je mensen verbindt met zoveel mogelijk uiteenlopende interesses en met eenzelfde levensstijl
4. bespreek het netwerk regelmatig met de zorgvrager

Zie jij cultuurdiversiteit ten aanzien van het sociaal netwerk en hoe zie je dit terug op de afdeling?

Opdracht 4 Ecogram

Maak samen met een zorgvrager een ecogram, en beschrijf bij je ecogram waarom welk persoon dicht bij de zorgvrager staat of juister verder af en je antwoord leg je uit aan de hand van een voorbeeld.  

 

Onderstaande sites kun je helpen bij het maken van een ecogram.  

https://www.wijkteamswerkenmetjeugd.nl/files/tool_files/movisie_ecogram.pdf  

https://www.kennisplein.be/Documents/Natuurlijk%20netwerk%20versterken/Netwerk%20in%20kaart%20brengen.pdf  

https://www.zorgvoorbeter.nl/zorgvoorbeter/media/documents/thema/mantelzorg/netwerkanalyse-sociaal-netwerk- betrekken.pdf