Klassikale examentraining les 5 Hoofdgedachte, tekstdoelen, tekstsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Literatuur mondeling

Doel:

• Vertellen over jouw leesontwikkeling
• Laten zien dat je literatuur snapt/kan analyseren 
  (verbanden leggen, juiste termen gebruiken)
• Laten zien dat je je boeken hebt gelezen

Op weg naar het eindexamen

Doel:

• Een betere lezer worden / wennen aan langere teksten
• Hoger scoren op je centraal examen

Klassikale examentraining 5H

Doelen van deze les:

- Kennis ophalen 'hoofdgedachte, tekstdoelen, tekstsoorten'

- Oefenen met examenvragen

Hoofdgedachte (blz. 13)

Waarin verschillen hoofdgedachte en het onderwerp van een tekst van elkaar?

Hoofdgedachte

• Geeft de kern van een tekst weer.
• Gaat over het onderwerp.
• Is een samenvatting van de tekst.
• Staat vaak letterlijk in de tekst (soms moet je zinnen samenvoegen).
• Is geen vraag (,maar eerder een antwoord).
• Omvat alle deelonderwerpen.
• Past bij het tekstdoel. (Standpunt / constatering / afweging)
• 
  

Kernzin

Wat weten we over kernzinnen?

Kernzin

• Geeft de kern van een alinea weer.
• Gaat over het deelonderwerp.
• Is eigenlijk de hoofdgedachte van een alinea.
• Is vaak de eerste, laatste of tweede zin.
• Alle kernzinnen samen zouden een goede samenvatting moeten vormen.
• Naast de kernzin bestaat een alinea uit toelichting / uitleg / voorbeelden.

Tekstdoelen

Welke vijf tekstdoelen heb je geleerd?

Tekstdoelen

Welke vijf tekstdoelen heb je geleerd?

• Informeren
• Activeren
• Overtuigen
• Opiniëren
• Amuseren

Tekstdoelen

Wat is het tekstdoel van tekst 4 blz. 3?

• Informeren
• Activeren
• Overtuigen
• Opiniëren
• Amuseren

Tekstdoelen

Veel examenteksten zijn informerend of overtuigend.

• Informeren > 'Fantaseren is overleven' 2022
• Activeren
• Overtuigen > 'Dienstplicht voor vrouwen is geen emancipatie' 2023
• Opiniëren
• Amuseren

Het kan ook een mengvorm zijn> Informerend en opiniërend: 'Altijd een oogje in het zeil'

Tekstsoorten

Je hebt drie tekstsoorten geleerd.

1. Een opiniërende

2. Een overtuigende

3. Een informerende
Welke tekstsoort hoort bij welk doel?

Tekstsoorten

Je hebt drie tekstsoorten geleerd.

1. Een opiniërende > beschouwing

2. Een overtuigende > betoog

3. Een informerende > uiteenzetting

Er is ook een tekstsoort (die vaak in het havo examen voor komt) die meestal amuserend of overtuigend is. Welke is dat?

Tekstsoorten

Je hebt drie tekstsoorten geleerd.

1. Een opiniërende > beschouwing

2. Een overtuigende > betoog

3. Een informerende > uiteenzetting

Er is ook een tekstsoort (die vaak in het havo examen voor komt) die meestal amuserend of overtuigend is. Welke is dat?
De column: een vaste rubriek van één kolom, waarin een auteur schrijft over wat hem of haar bezig houdt.

Functiewoorden en tekstverbanden

Morgen gaan we verder met functiewoorden.

De tekstverbanden moet je grotendeels zelf opzoeken en leren. 

Ter opfrissing een kahoot!

https://play.kahoot.it/v2/*?quizId=c27126fe-14c1-40c2-b53a-5d7429e5a1bc

Functiewoorden

Welkom 5H!

Functiewoorden

Wat zijn eigenlijk functiewoorden?

Functiewoorden

Wat zijn eigenlijk functiewoorden?

Met een functiewoord geef je de functie van een stukje tekst aan, ten opzichte van een ander stukje of de rest van de tekst. Ze wijzen op de structuur binnen een tekst. 

Om hier vragen over te kunnen beantwoorden, moet je wel weten wat de betekenis is van de functiewoorden. Zie blz. 14.

Functiewoorden
Kies uit de functiewoorden van blz. 14

• Op de dag dat het PWS moest worden ingeleverd, kwamen om 13:05 uur nog twee leerlingen hijgend aanrennen om hun verslag net te laat in mijn postvakje te deponeren.
• Het blijkt dat vijftien procent van de havo- en vwo-leerlingen hun profielwerkstuk te laat heeft ingeleverd. 
• Het klopt dat vijftien procent het niet op tijd op papier heeft ingeleverd, maar ze hadden het wel op tijd in som ingeleverd.
• Zo erg is het niet als je iets te laat bent, andere onderdelen van het pws wegen veel zwaarder voor de beoordeling.
• 
  

Functiewoorden
Kies uit de functiewoorden van blz. 14

• Op de dag dat het PWS moest worden ingeleverd, kwamen om 13:05 uur nog twee leerlingen hijgend aanrennen om hun verslag net te laat in mijn postvakje te deponeren.
• Het blijkt dat vijftien procent van de 5 havo en 6 vwo leerlingen hun profielwerkstuk te laat heeft ingeleverd. 
• Het klopt dat vijftien procent het niet op tijd op papier heeft ingeleverd, maar ze hadden het wel op tijd in som ingeleverd.
• Zo erg is het niet als je iets te laat bent, andere onderdelen van het pws wegen veel zwaarder voor de beoordeling.
• 
  

Anekdote

constatering

nuancering

relativering

Functiewoorden
Kies uit de functiewoorden van blz. 14

Er wordt nuance toegevoegd, zoals extra details. Je krijgt een vollediger beeld. Dit kan de eerdere info afzwakken.

Zaken in de juiste verhouding zien. Het valt wel mee als je het anders bekijkt. Vaak vergeleken met iets anders. Dit zwakt de eerdere info af.

nuancering

relativering

Functiewoorden
Kies uit de functiewoorden van blz. 14

Pubers stinken, vooral als ze net gym hebben gehad of hard hebben gefietst.

Pubers stinken, maar lang niet zo erg als een varkensstal.

nuancering

relativering

Oefenen

Maak opdracht 7 t/m 16 van blz. 20-23

Opdracht 7-9 doen we even samen.

Opdracht 7: de functies van alinea 4.

Is alinea 4 ten opzichte van alinea 3 een constatering of een verklaring?

Is alinea 4 ten opzichte van alinea 5 een standpunt of voorbeeld; een standpunt of conclusie?

Oefenen

Maak opdracht 7 t/m 16 van blz. 20-23

Opdracht 7-9 doen we even samen.

Opdracht 7: de functies van alinea 4.
Is alinea 4 ten opzichte van alinea 3 een constatering of een verklaring?

Is alinea 4 ten opzichte van alinea 5 een standpunt of voorbeeld; een standpunt of conclusie?

Antwoord = D (verklaring en standpunt)

Oefenen

Maak opdracht 7 t/m 16 van blz. 20-23

Opdracht 7-9 doen we even samen.

Opdracht 8: Welk argumentatie schema wordt vooral gebruikt in alinea 4?

Oefenen

Maak opdracht 7 t/m 16 van blz. 20-23

Opdracht 7-9 doen we even samen.

Opdracht 8: Welk argumentatie schema wordt vooral gebruikt in alinea 4?

Antwoord = E Voorbeelden

Oefenen

Maak opdracht 7 t/m 16 van blz. 20-23

Opdracht 7-9 doen we even samen.

Opdracht 9 

Alinea 5 is te lezen als een zelfstandige redenering, met voor elke zin een eigen functie.

Kies uit de functiewoorden argument, standpunt of tegenargument.

Redenering is een ander woord voor argumentatie. We zoeken dus een standpunt met argumenten en tegenargumenten. 

Oefenen

Oefenen

Maak verder opdracht 10-16. Je kunt ze nakijken op examenblad havo 2021-I