5.1 - Handel en opkomst van steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

5.1 Handel en de opkomst van steden

Leerdoelen 

H5 paragraaf 1

• Wat zijn de oorzaken van de opkomst van steden in late middeleeuwen?
• Waarom ontstond er weer een geldeconomie?
• Waarom was een samenwerking voordelig?

Hoe zat het ook alweer met de Middeleeuwen?

• De tijd na het Romeinse Rijk (Oudheid) en vóór de Nieuwe Tijd.

• Het ligt in het midden van die twee perioden: tussenperiode

• Ongeveer tussen 500 en 1500

• Vroege Middeleeuwen: 500-1000
• Late Middeleeuwen: 1000-1500

Tijd van Grieken en Romeinen

(500 v. Chr. - 500 n. Chr.)

Tijd van Monniken en Ridders

(500-1000)

(Vroege Middeleeuwen)

Tijd van Steden en Staten

(1000-1500)

(Late Middeleeuwen)

1492: Columbus 'ontdekt' Amerika

(Einde van de Middeleeuwen)

⚓️

476: Val van het West-Romeinse Rijk

(Begin van de Middeleeuwen)

🔥

Tijd van Ontdekkers en Hervormers

(1500-1600)

Tijd van Regenten en Vorsten

(1600-1700)

Tijd van Pruiken en Revoluties

(1700-1800)

We verlaten het tijdvak van 

De monniken en ridders (500-1000)

Jaar 1000

• Verandering: handel en nijverheid bloeiden op --> steden
• Continuïteit: Meeste mensen woonden en werkten op het platteland

Verbeteringen in de landbouw

Rond het jaar 1000

• Drieslagstelsel
  
• IJzeren ploeg
• Halsjuk

Nieuwe landbouwtechnieken zoals het halsjuk zie je hier afgebeeld

Drieslagstelsel

Van landbouw naar handel

• Nieuwe landbouwtechnieken (Halsjuk, ontginning van land, ijzeren ploeg)
• Overschotten
• Overschotten verkopen op markten.
• Dorpen werden steden.

Wat is de Hanze en hoe ontstond deze?

Eerst een aantal voorbeelden

Een kaart van de .....

Ruilen niet handig, ontstaan geld

• Ruilen is niet handig, waarom?
• Opnieuw gebruik van geld

Er komt meer geld in omloop

• Verandering: ontstaan geldeconomie vanaf 13e eeuw

--> Pacht voortaan betalen met geld ipv oogst.

Nadeel geldeconomie = overal een ander soort munt... moeilijk te bepalen hoeveel de munten waard zijn. 

Veel succes!

AAN DE SLAG!

Wat?	Kies uit H5 paragraaf 1 zes opdrachten die je gaat maken (blz. 66+67)
Waarom?	Zo begrijp je de leerdoelen beter
Hoe?	Lees de teksten, maak de vragen
Hulp?	Rood: stilte, geen vragen Oranje: stilte, je mag vragen stellen Groen: zachtjes overleggen
Klaar?	Lees alvast H5 paragraaf 2 door