pathologie huid decubitus, hypothermie, brandwonden

• Anatomie
• MBO
• Studiejaar 1

Planning

- Decubitus

- Koude letsel

- Brandwonden

Doornemen komende weken

ook niet te verwarren met blaren, enkel wrijving, bloedtoevoer blijft intact.

categorie 1: huid rood, maar niet kapot. Als je op de rode plek drukt, gaat de roodheid niet weg, tevens pijn of een gezwollen huid

categorie 2. bovenste laagje van de huid  kapot; glimmend, roze oppervlakkig wondje, soms ook blaren

categorie 3. groot deel van de huid kapot soms ondermijning (weefselschade  verspreidt zich onder de randen van de wond) 

categorie 4. wonden zo diep dat je de onderliggende botten, spieren en pezen kunt zien. Geeft een grote kans op infecties. Verder kan de wond ook korsten bevatten of necrotisch zijn

Risicofactoren

• Verminderde mobiliteit
• Slechte voedingstoestand
  
• Neuropathie
• Diabetes mellitus 
• Vochtige huid (bv. door incontinentie of overmatig zweten)

Voorkomen / behandelen

• Zorg voor wisselligging
•  Voorkom schuifkracht
• Bij roodheid lichaamsdeel ontlasten
• Eet voldoende en gevarieerd, drink genoeg
• Check regelmatig risicogebieden
• Zorg voor een droge huid, gebruik zn.. barrière crème
• Juiste materiaal (matras, zitkussen, voetenrek etc.)

Scorelijst decubitus

Zoek op:

de bradenschaal

Risico?

lang in het ziekenhuis liggen en zich niet goed kan bewegen;

last  van vochtletsel of schuifletsel.

Waar komt decubitus voor?

1. neus
2. voetzolen
3. vingers
4. achterhoofd

decubitus ontstaat alleen door wrijving

1. waar
2. niet waar

icm schuifkracht

bij decubitus categorie 3 is roodheid en blaarvorming zichtbaar

1. nee, dit is categorie 2
2. nee, dit is categorie 4
3. JUIST!
4. nee, dit is categorie 1

Decubitus kan lijken op andere aandoeningen, bijvoorbeeld:
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. necrose
2. smetplekken
3. blaren
4. infecties

om decubitus te voorkomen is het handig om een extra molton onder de incontinente zorgvrager te leggen

1. waar
2. niet waar

Wat is geen risicofactor voor decubitus?

1. zeer droge huid
2. slecht te been
3. neuropathie
4. slechte voedingstoestand

mensen met een verlamming hebben een verhoogde kans op decubitus

1. waar
2. niet waar

Wat is geen maatregel om de kans op decubitus te verkleinen?

1. bij slechte intake diëtiste in consult roepen
2. regelmatig incontinentiemateriaal verwisselen
3. rolstoel op maat laten maken
4. mobiliseren

als een zorgvrager decubitus krijgt is dat de schuld van de zorgverlener

1. waar
2. niet waar

Onderkoeling/ Hypothermie

Lesdoelen:

Aan het einde van de les weet je:

• Wat is koudeletsel
• Hoe herkennen we het?
• Hoe behandelen we het?

HYPOTHERMIE

• milde hypothermie: temperatuur tussen 32 en 35 graden;
  
• matige hypothermie: temperatuur tussen 30 en 32 graden;
  
• ernstige hypothermie: temperatuur onder de 30 graden
• risico? heel jong / heel oud

Symptomen

• Rillingen
• Lage hartslag en soms zelfs hartritmestoornissen
• Verlaagd bewustzijn
• veranderde huidskleur

Behandeling

Waarom belangrijk? Vasoconstrictie.

Actief opwarmen! Hoe?

Lokale koudeletsels

Twee soorten koudeletsels: frostnip en frostbite

Frostnip;  bevriezing van het bovenste laagje van de huid. Zorgt voor pijn, gevoelloosheid en bleke kleur van het betreffende lichaamsdeel.  

Frostbite; vier stadia:

1. Zelfde klachten als bij frostnip, maar ook zwelling.
2. 1 + blaren en roodheid
3. Alle huidlagen zijn afgestorven bloedblaren
4. 3 + spieren en botten beschadigd

                                                            frostsnip

Behandeling

• Pijnstillers en iets warms te drinken
• Houd het bevroren lichaamsdeel onder warm, stromend water (ga niet wrijven!)
• Blaren intact laten i.v.m. infectiegevaar (z.n. AB)
• Amputatie

wanneer spreken we van "hypothermie"?

1. 32-35 graden
2. onder de 30 graden
3. onder de 35 graden
4. 30-32 graden

Een frostnip is erger dan een frostbite?

1. ja
2. nee

Wat mag je niet doen bij een frostnipe/frostbite?

1. pijnstilling toedienen
2. opwarmen d.m.v. wrijving
3. opwarmen d.m.v. stromend warm water
4. A/B/C mag je wel doen!

Wat is geen risico bij hypothermie

1. verlaagd bewustzijn
2. hartritmestoornissen
3. de dood
4. verlamming

Waardoor kan iemand hypothermie krijgen?

• hersenbeschadiging 
• omgevingsfactoren (kou)
• traag werkende schildklier (hypothyreoïdie), 
• immobiliteit
• huidziekten
• infecties
• psychofarmaca
• ondervoeding, uitdroging 
• ernstige lever- en nierfunctiestoornissen

BRANDWONDEN

De opdracht

• Wat zijn brandwonden
• Oorzaken
• Soorten brandwonden en kenmerken
• Eerste hulp
• Behandeling 
• Regel van 9
• Herstel en gevolgen

Brandwonden

Brandwond: Beschadiging van de huid door warmte, elektriciteit of een chemische stof

• 35 000 bij huisarts
• 1500 bij ziekenhuis
• 500 bij brandwondencentra
• 200 sterfgevallen

Drie categorieën

• Eerstegraads brandwond
• Tweedegraads brandwond
• Derdegraads brandwond 

Brandwonden

de huid

Brandwonden

• eerstegraads brandwonden: epidermis (opperhuid) beschadigd.  Duurt zeven dagen voordat de huid weer hersteld is
• oppervlakkige tweedegraads brandwond: epidermis en bovenste deel van de dermis (lederhuid) beschadigd.  Duurt  veertien dagen voordat de huid weer hersteld is.
• diepe tweedegraads brandwonden; epidermis en de hele dermis beschadigd. 
• derdegraads brandwonden;  epidermis, dermis en hypodermis (de onderhuid)  zijn beschadigd evenals onderliggend weefsel zoals; spieren, pezen en vet. 
  

Regel van 9 (bij volwassenen)

Deze methode verdeelt het lichaam in verschillende gebieden die elk ongeveer 9%  van het totale lichaamsoppervlak vertegenwoordigen:

Hoofd en nek: 9%                                         Borst (voor- en achterkant): 18%

Buik: 9%                                                            Bovenrug: 9%

Onder rug: 9%                                                Armen (elk): 9% (samen 18%)

Genitaliën en liesstreek: 1%                     Benen (elk): 18% (samen 36%)

Lund-Browder-schaal (bij kinderen):

Deze schaal is gedetailleerder dan de Regel van Negen en houdt rekening met de veranderingen in het lichaamsoppervlak naarmate een kind groeit. Het verdeelt het lichaam in kleinere segmenten, en elk segment heeft een specifiek percentage dat varieert afhankelijk van de leeftijd van het kind.

Regel van 9?

Als een zorgvrager een kleine brandwond heeft, is het niet zo handig om met de regel van negen te werken. Je kunt dan de hand van de zorgvrager met gesloten gebruiken om te schatten hoe groot de brandwond is. Dat is namelijk ongeveer even groot als 1% van het lichaam. 

Behandeling brandwond

Eerste water, de rest komt later!

Eerstegraads brandwond:

Onder lauwwarm water laten afkoelen. Laat het water over de wond heel stromen. Niet direct op de wond! minimaal 20 minuten koelen.

GEEN KLEDING VERWIJDEREN!

Gebruik geen koud water --> onderkoeling en pijn. 

Tweedegraads brandwond:

Zoveel mogelijk blaren heel laten. Wond groter dan een 2 euro munt? --> Naar de huisarts

Derdegraads brandwond:

Altijd naar een arts!

Samenvatting 

• Brandwonden kunnen veel schade aanrichten en vergen speciale behandeling.
• Help een slachtoffer van verbranding door eerst de oorzaak weg te nemen. Bedenk na het wegnemen van de oorzaak: 'Eerst water, de rest komt later!'
• Koel de wonden van een slachtoffer van verbranding minstens 20 minuten. Smeer nooit brandzalf of andere middelen op brandwonden.
• De regel van negen is een hulpmiddel bij het beoordelen hoeveel procent van het lichaamsoppervlak is verbrand.
• Help een slachtoffer van verbrande luchtwegen in een zittende positie.
• Spoel bij verbranding van het oog zo snel mogelijk met water.
• Verwijder eventueel kleding na contact met chemische stoffen en spoel minstens 30 minuten de huid met lauwwarm water.

HUISWERK

Certificaten en herhaling stof bundel je in 1 document en lever je in (ELO)

Leerpunten mailen s.v.p.