Sonnet

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Sonnet

Wat is een sonnet?

Wat is een metrum?

Wat is het verschil tussen een Petrarca sonnet en een Engels sonnet?

Wat hebben de tachtigers (de nieuwe gids) met een sonnet te maken?

Antwoorden controlevragen 

Een sonnet (Italiaans sonetto of Provençaals sonet 'liedje') of klinkdicht is een veertienregelig metrisch gedicht.

Metrum of (vers)maat (Grieks: μέτρον, maat) is de combinatie van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen. 

Antwoorden controlevragen 

Het Italiaanse sonnet bestaat uit vier strofen en 14 regels. De eerste twee strofen, het octaaf, bestaan uit vier regels, de kwatrijnen. De laatste twee strofen, het sextet, bestaan maar uit drie regels, de terzinen. 

Het Engels sonnet bestaat, net als het Italiaanse sonnet, uit vier strofen en 14 regels. De eerste drie strofen zijn kwatrijnen. De laatste strofe bestaat uit twee regels, het distichon.

de Tachtigers

Wat kun je uit dit filmpje afleiden over de ideeën van de Tachtigers?

Een groot conflict tussen de domineedichters en de Tachtigers. De dominees brachten een hogere boodschap en de Tachtigers vonden dat poëzie geen boodschap moest hebben, maar over emoties moest gaan.

De stijl waarin de Tachtigers schreven, noemen we impressionistisch, dezelfde term voor de stijl van schilderen.

Tachtigers

• Start moderne literatuur
• Afzetten tegen brave Hollandse dichters
• Stijl en vorm aanpassen aan inhoud
• 'Allerindividueelste expressie van allerindividueelste emotie'
• Geen boodschap: l'art pour l'art

Kenmerken

• Sonnet of vrije vormen
• Originele beeldspraak, geen clichés 
• Impressionisme: zintuiglijke indrukken om stemming weer te geven met: 

1. neologismen (nieuwe woorden)
2. synesthesie (vermengen zintuigen)
3. alliteraties
4. enjambementen

ONZE OUDSTE.

Marten is ons oudste kind:

Wat zal van Marten groeien?

Een man van geld of van bewind

Veel koeien en veel moeien?

Een man van tabberd, zwaard, of pen?

Een man, gelijk ik zelver ben?

Een rijmelaar of preeker?

’t Is alles gansch onzeker.

Maar schoon dit onzeker zij

En lang onzeker blijve:

Dit, oudste Jongen! hopen wij

Dat vast sta en beklijve:

Dat ge edel, eerlijk, vroed en vroom

Een Man wordt, zonder blaam of schroom,

In woord en daad waarachtig,

En aan zijn God gedachtig.

domineedichters

Ik ben een God in 't diepst van mijn gedachten,

En zit in 't binnenst van mijn ziel ten troon

Over mij zelf en 't al, naar rijksgeboôn

Van eigen strijd en zege, uit eigen krachten.

En als een heir van donkerwilde machten

Joelt aan mij op en valt terug, gevloôn

Voor 't heffen van mijn hand en heldere kroon:

Ik ben een God in 't diepst van mijn gedachten.

-- En tóch, zo eindloos smacht ik soms om rond

Úw overdierb're leên den arm te slaan,

En, luid uitsnikkende, met al mijn gloed

En trots en kalme glorie te vergaan

Op úwe lippen in een wilden vloed

Van kussen, waar 'k niet langer woorden vond.

Tachtigers

Wat was het doel van de Tachtigers

1. Vernieuwing van de literatuur
2. Zoveel mogelijk literatuur maken
3. Literatuur beter laten aansluiten bij andere kunst
4. Hun politieke mening laten horen

Het tijdschrift dat de Tachtigers oprichtten in 1885 heette:

1. Barbarber
2. De gids
3. De nieuwe gids
4. De Revisor

8. Met welke stroming uit de kunst kun je de poëzie van de Tachtigers vergelijken?

1. De romantiek
2. Het realisme
3. Het impressionisme
4. Het expressionisme

Met welke regel kunnen de Tachtigers zich het meest identificeren?

1. Een nieuwe lente, een nieuw geluid
2. De klanken schudden in de lucht zo rijp
3. Hij dwaald' over den bruggen, op den wal
4. Van eigen blijheid om de avondrust

Welk begrip hoort bij de Tachtigers?

1. l'art pour l'art
2. Kunst is een persoonlijke uiting
3. vorm en inhoud zijn één
4. Kunst is de allerindividueelste expressie van de aller individueelste emotie

Herman Gorter (1864-1927)

• Tachtiger
• Debuteerde in 1889 met Mei, een gedicht (4000 regels)
  
• "Een nieuwe lente en een nieuw geluid."
  
• sensaties : zintuiglijke waarnemingen en daarmee gepaard gaande emoties worden als zeer intens en overweldigend ervaren
• Liet de lyrische poëzie achter zich en werd socialist
  

0

Aan de slag

Cursus 2

Literatuur Nieuw Nederlands (kan op de laptop)

Domeinopdracht: petrarkisme