Tekstsoorten 29 september 2022

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Lesdoelen:

Na vandaag weet je:

- verschillende tekstsoorten te benoemen

- verschillende tekstdoelen te benoemen

- Welke leesstrategieën er zijn en deze toe te passen

Waarom moet je dit weten?

- dan kan je het juiste antwoord geven als je vragen krijgt over een tekstdoel en tekstsoort met het examen

- dan weet je wat voor taal je moet gebruiken als je zelf een tekstsoort moet schrijven met het examen

Tekstsoorten en tekstdoelen

Tekstsoort	Tekstdoel
informerende tekst (artikel, nieuwsbericht)	informeren: de lezer iets nieuws vertellen
amuserende tekst (strip, roman)	amuseren: de lezer vermaken of plezier geven
aansporende tekst (reclame)	overhalen: de lezer overhalen iets te doen
Beschouwende tekst ( beschouwing)	mening vormen: aan het denken zetten
Betogende tekst (betoog)	overtuigen/betogen: overtuigen van een mening
Instruerende tekst (gebruiksaanwijzing)	instrueren: uitleggen hoe je iets moet doen

Tekstdoel

De schrijver heeft zelf ook een bedoeling met zijn tekst. Elke tekst heeft dus een tekstdoel. Als je het tekstdoel kent, begrijp je de tekst beter. Ook weet je dat of het tekstdoel past bij jouw leesdoel.

=> tekstdoel = de bedoeling van de schrijver

Antwoord op vraag: Wat wil de schrijver hiermee?

Uitleg tekstdoel

Tijdens deze fase van de les geef je uitleg en doe je het leren voor (modellen).

Rara wat ben ik? In tekstsoorten.

kookfilmpje

documentaire 

tv-quiz

journaal

film

educatief filmpje

muziekclip op youtube

reclame

Tweede Kamerdebat

consumentenprogramma 

Tekstdoelen

Wat is het doel van de schrijver?

Teksten zonder mening

- Informatieve tekst: informatie geven

- Instructieve tekst: hoe moet je een instructie gebruiken?

Teksten met een mening

- Betogende tekst: overtuigen

- Beschouwende tekst: aan het denken zetten over een bepaalde kwestie, verschillende kanten worden belicht

Tekstdoel =

Tekstdoel?

Advertentie op Instagram

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. overhalen

Oproep om te gaan demonstreren tegen 5G

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. overhalen

Nieuwsbericht over nieuwe coronamaatregelen

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. overhalen

Je schrijft een brief aan de gemeente over de verkeersoverlast in jouw straat. Jij wilt dat daar iets aan gedaan wordt.

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. overhalen

Je werkt op een ICT-afdeling van een bedrijf. Je mailt jouw collega's over hoe ze Teams moeten installeren op hun laptop.

1. Informeren
2. Instrueren
3. Overtuigen
4. Overhalen

Hoe ontstaan orkanen?

Door de felle zon in de zomer wordt het zeewater warm. Het warme water verdampt en stijgt op. Zo ontstaan gigantische regenwolken.

Omdat de aarde ronddraait gaan de wolken ook ronddraaien. Hierdoor ontstaat een keiharde wind en dat is een orkaan.

Wat voor soort tekst is dit?

1. Instructieve tekst
2. Informatieve tekst

De schrijver informeert de lezer over hoe orkanen ontstaan.

Mee eens?

Een informatieve tekst geeft antwoorden op vragen. Je kunt er jouw kennis mee vergroten.

• Een instructie vertelt je hoe je iets moet doen. 
• De informatie wordt vaak in stapjes gegeven.

• In instructieve teksten wordt de informatie in stapjes gegeven;
• Dat wil zeggen in een volgorde;
• Om die volgorde aan te geven kun je signaalwoorden gebruiken;
• Haal eerst de ..., Maak daarna het, Vervolgens doe je ..., Haal tot slot ...