Week 3 Ziekenhuis (WH) - hart en bloedvaten - BBL 2e jaars

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

What's Happening - ziekenhuis 

week 3: Ziekten van het hart, bloedvaten en bloed 

Inhoud: 

Hart: infarct en angina, asthma cardiale, endocarditis, ritme- en klepafwijkingen

Bloedvaten: aneurysmata en trombose

Bloed: verschillende soorten anemie

Hoofdleerdoel

De student heeft de benodigde kennis om te kunnen zorgen voor zorgvragers met de meest voorkomende aandoeningen aan hart, bloedvaten en bloed in het ziekenhuis. 

Subleerdoelen 1

De student kan:

 - de ligging, bouw, functie en werking van het circulatiestelsel beschrijven  

  

Hart:  

- de oorzaken, de gevolgen, de symptomen en de behandelingen beschrijven van ziekten van het hart, te weten:  myocardinfarct, astma cardiale, endocarditis, ritme- en klepafwijkingen 

- 2 verschillende oorzaken van een myocard infarct benoemen en uitleggen. - het verschil tussen acute en subacute endocarditis uitleggen 

- uitleggen welke complicaties er kunnen optreden bij endocarditis  

  

Bloedvaten 

- de oorzaken, de gevolgen, de symptomen en de behandelingen beschrijven van ziekten van de bloedvaten, te weten:  aneurysmata, trombose  

  

Bloed: 

 - de oorzaken, de gevolgen, de symptomen en de behandelingen beschrijven van ziekten van het bloed, te weten: anemie 

- het verschil uitleggen tussen hypochrome anemie, normochrome anemie, hyperchrome anemie en sikkelcelanemie   

 

Overig: 

 - beschrijven welke veelvoorkomende ingrepen uitgevoerd worden bij ziekten van het hart, bloedvaten en bloed en de complicaties hiervan benoemen, in het specifiek: 

         o Hart: PCI, CABG, pacemaker/ICD 

         o Bloedvaten: Aortabroekprothese, stents 

Subleerdoelen 2 

week 1

week 2

- wie is wie?  

- onderzoeken in het ziekenhuis 

- anesthesietechnieken 

- complicaties van behandeling in het ziekenhuis

- verschillen in trauma's.  

- trauma's wervelkolom 

- contusies in de thorax 

- buik en bekkentrauma's  

- fracturen en wekedelentrauma van de extremiteiten.  

Zijn er nog vragen? 

1

2

3

4

Bloed komt vanuit je lichaam in je hart. in welke volgorde gaat het door je hart heen? 

Linker ventrikel

rechter ventrikel

rechter boezem

linker boezem

Wat is de AV-knop? en wat heeft de patient als deze niet goed functioneert?

Een client met hartproblemen heeft last van dikke benen, bewegingsproblemen en moet van de arts een vochtbeperking aanhouden. Welke vorm van hartziekte is hier waarschijnlijk aan de hand?

1. linker hartfalen (systolisch)
2. rechter hartfalen (diastolisch)
3. stabiele angina pectoris
4. endocarditis

Pijn op de borst (angina pectoris) die optreedt alleen bij inspanning, emoties e.d, noemen we:

1. stabiele angina pectoris
2. instabiele angina pectoris
3. hartinfarct
4. acuut coronair syndroom

Korte herhaling: anatomie van het hart

buitenkant 

binnenkant

Hoe ziet dat er dan in het echt uit? 

Bloedsomloop in het lichaam

Vragen over anatomie of werking van: 

- hart

- bloedsomloop

Indeling, hoe te bespreken? 

afwijkingen aan het bloed: vormen van anemie. 

ontstekingen van het hart: endocarditis (en pericarditis)

afwijkingen hartkleppen

hartritmestoornissen en de oplossingen. 

circulatiestoornis hart en bloedziekten 

- ischemie van het hart : atherosclerose, angina pectoris

- trombose veneus vs arterieel

- aneurysma's. 

Hartfalen

Bloedziekten 

Anemie 

= bloedarmoede, tekort aan werkende erytrocyten  

(rode bloedcelen) 

 

Soorten anemie: 

 

- Hypochrome anemie  

- Normochrome anemie 

- Hyperchrome anemie 

- Sikkelcel anemie

Hypochrome anemie

Berust bijna altijd op een probleem binnen de samenwerking tussen hemoglobine en ijzer, kan door: 

- Onvoldoende ijzer aanwezig. (ijzer bind zuurstof aan hemoglobine) 

- Overmatig bloedverlies 

 

Kenmerken: 

- Vermoeidheid, lusteloosheid 

- Keel en slikklachten 

- Gladde tong 

- Witte, bleke slijmvliezen (mn oogwit) 

- Epitheeldefecten als brokkelige nagels, haaruitval en kapotte mondhoeken 

 

Diagnose: Hb prikken (hoeveelheid HB aanwezig) 

 

Behandeling:  

- Opsporen oorzaak 

- Tekorten aanvullen (bloedtransfusie)

Normochrome anemie

De erytrocyt is normaal , maar wordt verdrongen door ander cellen. 

- Beenmergarmoede (door tumorcellen, infecties of cytostatica) 

- Hemolytische anemie: verhoogde afbraak van de erytrocyt (bijv. bij klepproblemen) 

 

Kenmerken: 

- Rode tong 

- Gelige slijmvliezen 

- Vermoeidheid 

- Keel-en slikklachten 

 

Diagnose: bloed prikken 

 

Behandeling: 

- Wegnemen van de oorzaak 

- Bloedtransfusie 

Hyperchrome anemie

- Wordt gekenmerkt door aanwezigheid van grote erytrocyten met veel hemoglobine, vaak door ontbreken van de ‘intrinsic factor’ in de maag> geen resorptie van Vitamine B12 

- Kenmerken: 

Rode tong 

Gelige slijmvliezen 

Vermoeidheid 

Keel-en slikklachten 

- Diagnose: Lab prikken 

- Behandeling: 

Vitamine B12 injecties (I.M.) 

Sikkelcelanemie

Sikkelcelanemie of sikkelcelziekte is een erfelijke  vorm van bloedarmoede. Door onvolwaardige hemoglobine (Hb) bij sikkelcelanemie raken de rode bloedlichaampjes misvormd. Ze krijgen de vorm van een sikkel of halve maan. 

Sikkelcelanemie komt vooral voor bij mensen met voorouders uit (sub)tropische landen en landen in het Middellandse-Zeegebied (bijvoorbeeld Afrika, Saudi-Arabië, Zuid-Amerika, Turkije en Griekenland). Jaarlijks worden in Nederland ongeveer veertig tot zestig kinderen geboren met sikkelcelziekte. 

Kenmerken: 

- bleekheid, vermoeidheid, zwakte, flauwvallen, kortademigheid en hartkloppingen. Ook kan geelzucht ontstaan  

Diagnose: Hielprikje(vroege opsporing) 

Behandeling: 

- Voorkomen van complicaties : infarctjes, en priaprisme

- Infectiepreventie 

- Bloedtransfusie 

- Stamceltherapie

Vragen over verschillende vormen van anemie? 

Ontstekingen van het hart : endocarditis

Ontsteking van de binnenwand (glad spierweefsel)  

van het hart. 

 

Oorzaak: 

- Bacteriën in de bloedbaan die het hart bereiken. 

- Wondjes of ontstekingen in huid, mond of tandvlees. 

 

Gevolgen: 

- Hartklepbeschadigingen  

- Klepinsufficiëntie 

- Evt. Ritmestoornissen 

- trombose/embolie

Pericarditis: ontsteking van het hartzakje. 

Hartklepproblemen

Er bevinden zich 4 hartkleppen in het hart 

- Tricus pidalis klep 

- Pulmonalis klep 

- Mitralis klep 

- Aorta klep 

 

Functie: het voorkomen dat het bloed terugstroomt 

De beschadigde of niet goed functionerende klep bepaald welke klachten de pt. Ervaart. 

 

Gevolg: 

Bloed stroomt terug naar de plek waar het vandaan kwam. 

 

Behandeling is een operatie om de klep te repareren of te vervangen. 

Hartritmestoornis

Het prikkelautomaat van het hart 

- Sinusknoop (A) 

- AV-knoop (B) 

- Bundel van His (D) 

- Purkinje vezels (E) 

 

Het zijn zenuwbanen in het hart, een op zichzelf  werkend systeem. 

De volgorde van de prikkel is A  B  D  E (plaatje). 

 

Als er ergens een prikkel niet aankomt dan spant de hartspier niet aan. 

 

Hart gaat compenseren met extra prikkels om de bloeddruk constant te houden. 

 

Gevolg: Stoornis in het ritme 

Vragen over: 

- endocarditis

- klepafwijkingen? 

- hartritme stoornissen. 

Atherosclerose/hypertensie
en bloedvaten?

Atherosclerose en bloedvaten

risicofactoren: 

- hypertensie

- diabetes mellitus

- roken

- verhoogd cholesterol

- erfelijkheid

- overgewicht

- weinig bewegen

- ethniciteit

- stress

Ziekten aan de bloedvaten door Atherosclerose 

Hart kranslagaderen'verkalking'

     angina pectoris (stabiel/instabiel) 

     infarct 

Aneuryma

     verzwakking in de vaatwand van de slagader 

         > kan groter worden > rek gaat eruit > scheurt (ruptuur) 

     Met name: aorta descendens, en aorta abdominalis. 

                          ook bekend in de hersenen

Trombose: arterieel en veneus

               (claudicatio intermittens vs trombosebeen) 

Infarct hersenen (TIA) 

Atherosclerose in de kransslagaderen

Gedeeltelijke afsluiting: 

- Stabiele angina pectoris

- instabiele angina pectoris

Gehele afsluiting: hartinfarct

Anders: 

Acuut coronair syndroom: afname van bloed/zuurstofvoorziening, door elke oorzaak denkbaar. oa atherosclerose. 
Andere oorzaak: infecties, acuut bloedverlies, shock met verminderde bloeddruk.

Trombose = stolselvorming in (slag)aders 

Arteriële Trombose 

Veneuze trombose 

problemen in (O2) aanvoer 

problemen in afvoer van afvalstoffen, oa CO2

 

- Vaak in de benen 

- Zeer pijnlijk 

- Wit been 

- Voelt koud aan 

- Geen pulsaties 

 

Behandeling: Bedrust, trombolyse, dotteren (PTA) 

- Pijnlijk 

- Dik been (vocht) 

- Been voelt warm aan 

- Been ziet rood 

 

Behandeling: bedrust, zwachtelen/steunkous, medicatie 

Pijn op de borst (angina pectoris) die optreedt alleen op bij inspanning, emoties e.d, noemen we:

1. stabiele angina pectoris
2. instabiele angina pectoris
3. hartinfarct
4. acuut coronair syndroom

Hoe diagnosticeer je

- angina pectoris, 

- hartinfarct. 

- acuut coronair syndroom

      ? 

                

Behandelingen- kort op een rijtje

Ischemie hart

Aneurysma

hartritmestoornis

Stabiel: 

- leefstijl aanpassingen

- (preventieve) medicatie

Instabiel

- idem + 

- PCI 

- CABG

Stabiel: 

- leefstijl aanpassingen

- (preventieve) medicatie

Instabiel

operatie met stents 

Soms aortabroekprothese 

zeer afhankelijk van oorzaak. 

- leefstijl aanpassingen

- (preventieve) medicatie

Atriumfibrilleren: cardioversie /medicatie

te traag ritme > pacemaker

te snel ritme > ICD

 

ken je deze behandelingen niet: zoek ze op in leerpad of via www.hartstichting.nl

Behandelingen- kort op een rijtje

arteriele trombose

veneuze trombose 

Stabiel: 

- leefstijl aanpassingen

- (preventieve) medicatie

Instabiel

medicatie: antistolling

Stents/bypass operatie. 

GEEN compressietheratie (benen) 

- leefstijl aanpassingen

- (preventieve) medicatie: antistolling

- compressietherapie 

stents

CABG

bypass been

pacemaker/ICD

Behandeling angina pectoris

Behandeling hartinfarct

Pijnstilling

Pijnstilling

preventieve medicatie: cholesterolverlagers, antistolling, bloeddruk, leefstijl

preventieve medicatie: cholesterolverlagers, antistolling, bloeddruk, leefstijl

bloedvatverwijderende medicatie: nitraten

Dotteren (PTCA)

bypassoperatie (CABG)

Complicaties na hartinfarct. 

- hartstilstand > overlijden

- hypovolemische shock > multi orgaanfalen > overlijden

- recidief infarct 

- littekenweefsel 

          > hartfalen, 

          > hartritmestoornissen

- hormonale verstoring   

         > hartfalen,   

         > longoedeem,   

         > shock,   

         > nierfalen

- Embolie 

- hartspier scheur (buitenzijde of septum) 

- pericarditis (ontsteking hartzakje) 

- ernstige vermoeidheid, met beperkingen 

- bijwerkingen medicijnen: seksuele stoornissen bijv. 

gevolgen van bijkomende schade, zoals hartfalen

- angst/rouw/depresie 

- verlies van werk

- verlies gevoel zinvol leven

- verlies van relatie/ sociale isolatie 

- in ieder geval 4 weken niet autorijden. Daarna beoordeling arts. 

!!! LET OOK OP DE PARNTER!!!! 

Complicaties na implantaties

- Pneumothorax 

- Nabloeding 

- Ontsteking van de wond 

- Schade aan het hart door de draad 

- Dislokatie van de draad/draden

Nazorg

- Arm 6 weken lang zoveel mogelijk ontzien 

- Controle door PM/ICD technicus 

- Rekening houden met eventuele straling (geluidsboxen, detectiepoortjes, magnetron, MRI, etc.) 

- Gevolgen voor rijbewijs >>> met name bij ICD’s 

complicaties

aortabroekprothese

Kunststof prothese in de aorta (in de vorm van een broek) 

 

Wanneer?? 

 Aneurysmata en bij vernauwingen in de aorta of aders in  het bekken. 

AAA = Acute Aorta Aneurysma > die bloedt

 

Complicaties? 

Nabloeding 

Infecties 

Naadlekkage 

Weefselbeschadigingen 

Embolieën/trombose  

Decompensatio cordis

Decompensatio Cordis - Overzicht

Rechts: diastolisch

Links: systolisch

Probleem zit in de rechterzijde van het hart 

 

Klachten: 

- Oedeem in de benen 

- Pijn in de benen 

- Pijn bij bewegen 

 

Niet kunnen afvoeren van zuurstofarm bloed 

 

Behandeling: 

- Alert op klachten 

- Vochtbeperking 

- Levenstijl verandering 

- Evt. Operatie 

Probleem zit in de linkerzijde van het hart 

 

Klachten: 

- Oedeem bij de longen 

- Astma cardiale (benauwdheid) 

- AH problemen bij inspanning 

 

Vollopen van de longen 

 

Behandeling: 

- Alert op klachten 

- Vochtbeperking 

- Levenstijl verandering 

- Evt. Operatie 

De meest voorkomende oorzaak van decompensatio cordis is een hartinfarct.

1. Juist
2. Onjuist

Bij decompensatio in de linker harthelft, blijft er vocht zitten in:

1. De longen
2. Het hele lichaam behalve de longen

Wat is géén klacht bij decompensatio cordis rechts?

1. Oedeem in de benen
2. Stuwing in organen
3. Nycturie
4. Dyspnoe

Volgende keer in de les: 

Ziekten van het spijsverteringskanaal

Tervoorbereiding/bijbehorende literatuur: 

Zorgpad, algemeen ziekenhuis, hoofdstuk 15 

Hier zal ook een opdracht na volgen (2 punten)