Hfst 4 wet zorg en dwang

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Wet Zorg en Dwang

Doel van deze les 

Na deze les kunnen jullie uitleg geven over de volgende wetten

•  de wet zorg en dwang 
• de wet verplichte zorg geestelijke gezondheidzorg
• TBS 

Meer informatie over deze wetten staan in hoofdstuk 4 

Zorgpad  module Wet en Regelgeving

Wetten 

Vroeger was er de Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet BoPZ)

sinds 1 januari 2020 is er gekozen voor onderscheid van zorgvragers in de volgende 2 wetten

Wet zorg en dwang

De Wet zorg en dwang regelt de rechten bij onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname van mensen met een 

verstandelijke beperking en 

mensen met een psychogeriatrische aandoening 

(zoals dementie).

de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz)

De Wvggz geldt voor zorgvragers bij wie een psychische stoornis leidt tot gedrag dat ernstig nadeel veroorzaakt voor henzelf of voor anderen.

Wet zorg en dwang. Wat weet je al?
Waar denk je aan? Welke vragen heb je?

Wat is onvrijwillige zorg volgens jou?

De Wzd onderscheidt de volgende negen categorieën onvrijwillige zorg:

• Medische handelingen en therapeutische maatregelen
• Beperken van de bewegingsvrijheid
• Insluiten
• Uitoefenen van toezicht op betrokkene
• Onderzoek aan kleding of lichaam

• Onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag beïnvloedende middelen of gevaarlijke voorwerpen
• Controleren op de aanwezigheid van gedrag beïnvloedende middelen
• Beperken van de vrijheid om het eigen leven in te richten
• Beperken van het recht op het ontvangen van bezoek. 

Voorbeelden van onvrijwillige zorg

• Iemand met dementie. Deze zorgvrager mag niet van het terrein van de zorginstelling af, want hij zou verdwalen.
  
• Iemand die nog thuis woont en zichzelf verwaarloost. Hij zal tegen zijn wil moeten douchen.
  
• Mensen met een verstandelijke beperking die zichzelf soms systematisch verwonden. Zij moeten ’s nachts in een speciale bedstee met zachte wanden slapen. Die bedstee is afgesloten.
  
• Mensen die geen remmingen kennen bij het eten of drinken. De koelkast moet dan op slot om gezondheidsschade te voorkomen.

Stappenplan

Het stappenplan in de Wet zorg en dwang (Wzd) regelt de stappen die de zorgverantwoordelijke moet zetten bij de beoordeling of onvrijwillige zorg noodzakelijk is. 

In het stappenplan staat ook welke deskundigen de zorgverantwoordelijke daarbij moet betrekken.

de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz)

De Wvggz kent twee procedures om te komen

 tot verplichte zorg:

1. een zorgmachtiging via de rechter
   
2. een crisismaatregel via de burgemeester

De zorgmachtiging 

via de rechter

De zorgmachtiging is een machtiging van de rechter 

waarmee verplichte zorg toegepast kan worden bij 

iemand met een psychische stoornis die ernstig nadeel 

tot gevolg heeft.

Wat vind jij een ernstig nadeel om de WvGGZ toe te passen?

WvGGZ omschrijft ernstig nadeel als 

‘het bestaan van of het ernstig risico op’:

• levensgevaar voor de cliënt of iemand anders;
  
• ernstig lichamelijk letsel voor de cliënt of iemand anders;
  
• ernstige psychische, materiële, immateriële of financiële schade voor de cliënt of iemand anders;
  
• ernstige verwaarlozing of maatschappelijke teloorgang van de cliënt of iemand anders;
  
• ernstig verstoorde ontwikkeling van de cliënt of iemand anders;
  
• bedreiging van de veiligheid van de cliënt al dan niet doordat hij onder invloed van een ander
  raakt
• de situatie dat de cliënt met hinderlijk bedrag agressie van anderen oproept;
  
• de situatie dat de algemene veiligheid van personen of goederen in gevaar is.
  

een crisismaatregel via de burgemeester

Een crisismaatregel is een beslissing van de burgemeester. Daarmee kan verplichte zorg worden geregeld in een crisissituatie waarin snel ingegrepen moet worden vanwege onmiddellijk dreigend ernstig nadeel. De burgemeester baseert zich op een medische verklaring van een psychiater.

Terbeschikkingstelling (tbs)

 

Het is een behandelmaatregel die de rechter oplegt aan mensen die een zwaar misdrijf hebben gepleegd en die lijden aan een persoonlijkheidsstoornis en/of een ernstige psychiatrische stoornis

TBS

De psychiatrische stoornis heeft bijgedragen aan het plegen van het delict. Daardoor bestaat ook extra gevaar dat zij nog een keer in de fout gaan. 

• Als het delict hun gedeeltelijk wel kan worden aangerekend, kan de rechter voor dat deel een gevangenisstraf opleggen. 

• In bepaalde gevallen kan de rechter ook afzien van het opleggen van een straf, omdat er sprake is van volledige ontoerekeningsvatbaarheid. De tbs-maatregel start dan meteen.

TBS met voorwaarden

• een bepaalde periode geen drugs of alcohol mag gebruiken
  
• zich (klinisch) psychiatrisch laat behandelen
  
• zich houdt aan de aanwijzingen van de reclassering. 

Een tbs’er met voorwaarden wordt niet gedwongen verpleegd. Hij verblijft wel vaak in een verslavingskliniek of een forensisch psychiatrische kliniek (FPK)

TBS met dwangverpleging

• Bij tbs met dwangverpleging wordt de dader verplicht verpleegd in een gesloten tbs-kliniek. 
• Daarnaast krijgt de tbs’er een (niet-verplichte) behandeling die gericht is op terugkeer in de maatschappij.
•  De tbs is voor twee jaar. Na twee jaar kan de rechter de tbs verlengen, met steeds één of twee jaar.
  

Huiswerk/ toets je kennis

e-learning (30 min) van de 'wet zorg en dwang' via:

 https://free-learning.nl/modules/zorg-en-dwang/start.html

Lever jouw certificaat in via teams.