Burgerlijke cultuur theater

• Kunst Algemeen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Theater

check PP6 

Burgerlijke cultuur

NL 17e eeuw

Welke club was de voorloper van het theater in de 17e eeuw?

Wat deden de rederijkers?

De rederijkers hielden zich bezig met

-retorica (=welsprekendheid) oefenen,
- toneel spelen,   -  schrijven 
- festiviteiten voor belangrijke gasten organiseren 
             (toneelspel en tableaux vivants),

maar ook drinken – bijnaam: ”kannenkijkers”

Van wat de rederijkers schreven is niet veel bewaard. Hoe komt dat?

Van werk van de rederijkers is niet veel 

bewaard, omdat het meeste van matige kwaliteit was.
Behalve stukken van P.C. Hooft, Joost van den Vondel, Jan Vos en Bredero

1. Waarom hielden veel Hollanders niet van toneel? 2. Waarom werd het toch gedoogd?

1. Calvinisten hielden niet van toneel

omdat een acteur 'bedriegt': doet alsof hij iemand anders is.

2. Theater werd toch gedoogd omdat de opbrengsten naar de weeshuizen gingen.

Waar komt de term schouwburg vandaan?

Schouwburg

schouwen = kijken

burg = gebouw

Eerste schouwburg opgericht in Amsterdam in 1638

Op welke gebouwen was de eerste schouwburg geïnspireerd?

Antiek theater

Romeinse theaters waren halve cirkels. De eerste schouwburg was iets meer dan een halve cirkel, vergelijk the Globe in Londen

In de 17e eeuwse tragedies worden de theaterprincipes van Aristoteles gehanteerd.
Welke zijn dat?

Principes van Aristoteles:

Eenheid van tijd - binnen 24 uur
Eenheid van plaats - één locatie

Eenheid van handeling - één verhaallijn 

Opbouw theaterstuk
volgens Aristoteles

Aritotelische opbouw

Expositie = introductie protagonist (held) en  antagonist                                                                            (tegenstander)

agnitio = bewustwording vh conflict
peripeteia = beslissende wending, start ontknoping catharsis
  = oplossing conflict

Hoe werd in het 17e eeuws theater vaak de ontknoping vormgegeven?

Deus ex machina

welke overeenkomst tussen theater en genreschilderkunst klopt niet?
Beide ....

1. dienen om met kennis te pronken
2. bevatten vaak een morele boodschap
3. gaan over het dagelijks leven
4. dienen tot lering en vermaak

Waarom volgt na de tragedie altijd een komedie?

Na tragedie een komedie

Voor "herstel": In de zeventiende eeuw diende vermaak als medicijn, omdat het emotionele evenwicht van de kijker, die in onbalans was gebracht na het zien van een tragedie, kon worden hersteld met een komedie/klucht. 

Waarom bewerkten 17e eeuwse auteurs antieke teksten ?

redenen om een antieke tekst te bewerken

- zijn gedegen opleiding (over de Klassieke Oudheid) te etaleren 
             (waarmee zijn status bij het elitepubliek werd verhoogd). 

- een vorm van waardering / respect voor het oorspronkelijke werk te
              tonen.
- verzekerd te zijn van een bestaand (sterk/goed) plot dat de schrijver 

              kon navolgen.
-de oorspronkelijke tekst te overtreffen
          (om op die manier de wedijver met andere schrijvers te winnen)