3.3 De massamoord op de Joden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Holocaust (brandoffer) 

of 

Shoah (catastrofe)

Planning

• Leerdoel
• Ontstaan kampen
• Auschwitz
• Massavernietiging
• Bevrijding
• verzet en collaboratie
• Afsluiting

Leerdoelen 

• Je kunt uitleggen hoe de genocide in een vernietigingskamp verliep.
• Je kunt de begrippen vernietigingskampen en holocaust uitleggen. 
• Je kunt verzet en collaboratie toepassen

Ontstaan van kampen 

• Tot 1938 politieke gevangen.
  
  
• Eerste vernietigingskamp Chelmno: dec. 41 eerste experiment met gas. 
  
  
• Eerst massagraven in bos, later crematoria om sporen uit te wissen. 

Chełmno was het eerste kamp waar gevangenen op grote schaal werden omgebracht, veelal door plaatsing in vrachtwagens waarvan de uitlaatgassen de gesloten laadruimte in werden geblazen. Aanvankelijk ging het om Joden en Roma uit het getto van Łódź. Deze werden in de eerste periode (de kerkperiode) in de kerk van Chełmno verzameld. Later (de kasteelperiode) werden de mensen in een plaatselijk kasteel verzameld. De gevangenen werden in een gaswagen naar het bos gereden en kwamen onderweg om, waarna ze door andere gevangenen werden begraven. Het kamp werd op 8 december 1941 geopend en het sloot zijn deuren in maart 1943, toen ook het crematorium werd opgeblazen. In 1944 werd Chełmno weer in gebruik genomen. Het Sonderkommando van de SS vergaste mensen met uitlaatgassen en verbrandde vervolgens de lijken. Er werden ten minste 150.000 mensen (mogelijk 360.000) in het kamp vermoord, voornamelijk Joden en Roma uit het getto van Łódź.[1]In de loop van de oorlog werden ook Hongaarse en Tsjechische joden en Russische krijgsgevangenen naar het kamp gedeporteerd.

Auschwitz (1) 

• Grootste vernietigingskamp gebouwd is Oswiecim, Polen.
  
  
• Auschwitz I (stammlager)
• Auschwitz II  - Birkenau (vernichtungslager)
• Auschwitz III  - Buna Monowitz (arbeitslager) 
  
  
• Eind 1941 begin vergassing. 

Auschwitz (2) 

• Aankomst per trein. Men heeft er al een dagenlange reis opzitten. 
  Bij aankomst selectie: mannen en vrouwen worden gescheiden. 
• Kinderen en bejaarden direct naar gaskamers.
• Overige Joden worden gedesinfecteerd, getattoeëerd en kaal geschoren = afnemen identiteit en vernederen

Auschwitz (3) 

• 05.00 opstaan: barakken schoonmaken.
  
  
• Ochtendappél.
  
  
• Slavenarbeid.
  
  
• Eten(soep van verrotte groenten, hompje brood, halve liter koffie. Soms stukjes 'kaas' of 'worst'). 
  
  
• Avondappél (langste appél duurde 19 uur)

Massamoord (1)

• Vier gaskamers in Auschwitz (6000 man per dag).

• Geselecteerden  werden afgeschermd van de rest van het kamp. 
  
  
• Ondergrondse kleedkamers, vermomd als douches. 
  
  
• Vergassing duurde 20 minuten. Gebruik van Zyklon B gas. 

Massamoord (2)

• Na vergassing werden lichamen ontdaan van haar en gouden tanden. Waardevolle spullen werden gesorteerd. Vervolgens werden lichamen naar het crematoria gebracht. As werd uitgestrooid in de rivier. 
  
  
• Holocaust: massavernietiging van de Joden.
  
  
• Massamoord werd uitgevoerd door Sonderkommando: Joodse gevangenen. 

Uitje van het kamppersoneel

Uitje van het kamppersoneel 

Bevrijding

• Duitsers blazen bewijsmateriaal op. Gevangenen moeten op 'dodenmarsen'.
  
  
• 27 januari bevrijding Auschwitz door Russen.
  
  
• Denazificatie van Duitsland: Neurenbergerproces. 
  
  
• 'Ik voerde alleen maar een bevel uit': sociale experimenten. 

Slachtoffers

De Joden zijn het meest bekend als slachtoffers van het Nazi-regime.

Zigeuners (Roma en Sinti)

Politiek gevangenen (verzet)

Communisten

A-socialen en lesbiennes 

Buitenlanders (die niet hard genoeg werkten)

Homo's 

criminelen

Jehova's 

Deed niemand dan wat? 

Verzet	Collaboratie
Radio Oranje luisteren	Dienst in Duitse leger
Staken	Tekenen van loyaliteitsverklaring
Onderduikers helpen	Vrijwillige diensten voor Duitsers
Verzetskranten maken of verspreiden	Verklikken van onderduikers of verzetslieden
Weigeren voor de Duitsers te werken	Meewerken aan Duitse berichtgeving (krant en radio)
Teksten op straten en muren schilderen	Meewerken in invloedrijke beroepen (bijv. burgemeester)

Ga aan de slag met de verwerking

Doel: jij moet je toetsklaar voelen. Ga je samenvatten? Opdrachten maken? of kies je voor een andere verwerking?