opdracht 2e periode

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

opdracht 2e periode

Opdracht 1  

KERSTMIS

Vieren van de komst van het licht

Het licht en de warmte van de zon zorgen voor het leven op aarde. Geen wonder dat in veel oude culturen de zon vereerd werd als een goedheid. Zonlicht moeste wel een goddelijke kracht zijn want daardoor kan alles groeien en is er voedsel.

In de herfst worden de dagen korter. Het licht wijkt voor het donker. Daarmee stopt ook de groei van planten. Hoe moet het dan verder? Dadelijk is er geen voedsel meer!

De oude Germanen kenden bij de kortste dag van het jaar het gebruik om een boom te versieren. Ook ontstaken ze in die periode van het jaar joelvuren en maakten ze veel kabaal ( denk aan ons woord ‘joelen’) om de kwade krachten te verdrijven. Die zouden namelijk de komst van het licht en de warmte wel eens kunnen tegenhouden. Zo werkte men mee met de goddelijke krachten: zo zou het zonlicht terugkeren. Feesten bij natuurvolken zijn dus niet alleen een uiting van blijdschap. Nee, men wil ook invloed uitoefenen op het verloop van de natuur.

Opdracht 1

1. Waar komt denk je het gebruik vandaan om ( een paar dagen na kerst) bij de jaarwisseling knallend vuurwerk af te steken?

Opdracht 2

Dat de kortste dag van het jaar gevierd wordt, weet je. Maar hoe zit het met de langste dag? Zoek op het internet ‘langste dag vieren’. Maak een verslagje van minimaal 20 woorden.

Het Romeinse lichtfeest en het feest van Jezus’ geboorte

De romeinen kenden niet alleen een god van het licht maar ook een feest van het licht. Dat vond jaarlijks plaats op 25 december, een datum die samenhangt met het langer worden van de dagen. Ofwel: met de terugkeer van de zon en het licht. In de loop van de eerste eeuwen van onze jaartelling kreeg het christendom binnen het Romeinse Rijk steeds meer aanhang. Daarom was het niet vreemd wat keizer Constantijn (280-337) in de vierde eeuw deed. Hij veranderde namelijk het Romeinse lichtfeest in een christelijk feest. 

Voortaan vierde men op 25 december de geboorte van Jezus. Dat was nieuw: tijdens de eerste eeuwen heeft men de geboorte van Jezus niet gevierd. Over een geboortedatum van Jezus is trouwens ook niets bekend, zelfs het geboorte jaar is niet zeker (enkele jaren voor Christus misschien).  Het bestaande lichtfeest op 25 december kon prima verbonden worden met de geboorte van Jezus. Want men kon de komst van het zonlicht verbinden met de komst van Jezus. Jezus werd immers beschouwd als het licht voor alle mensen. Doordat de komst het licht van Jezus werd verbonden met de komst van het zonlicht bleef ook iets van de betekenis van het Romeinse lichtfeest bewaard.                                                                                              

Opdracht 3

Omdat Jezus op 25 december geboren werd, vieren mensen op die dag kerst’

a. Leg uit wat er niet klopt aan bovenstaande uitspraak.

b. Leg uit waarom op 25 december Kerst wordt gevierd.

Opdracht 4

Waarom noemen christenen Jezus ‘het licht dat schijnt voor alle mensen’?

Opdracht 5

5. De komst van het zonlicht werd door christenen in de Romeinse tijd verbonden met de komst van het licht van Jezus.

Zie je ook bij ons kerstfeest nog iets van: 1. De komst van het licht en 2. De komst van Jezus? Leg je antwoord uit!

Bron 3 Het kerstfeest

Toen grote delen van Noord-Europa christelijk werden, knoopte het christelijke lichtfeest aan bij bestaande gebruiken. De Germanen vierden rond 21 december het midwinter- of joelfeest, zagen we al in bron 1. Ze geloofden dat de duisternis vol zat met boze geesten. Die werden de stuipen op het lijf gejaagd door enorm kabaal te maken. Al sinds mensenheugenis ontstak men vuren om de terugkomst van de zon af te dwingen. Dat gebruik bleef bestaan. Wel werden de vuren geleidelijk aan bescheiden lichtjes (kaarsen). Kerst werd zo letterlijk een feest van het licht in een duistere tijd van het jaar. Het verlangen naar licht gaat samen met het verlangen naar nieuwe vruchtbaarheid. 

Al lang voor de komst van het christendom tuigde men heiligdommen op met wintergroene takken als hulst en sparren. Men hing de bomen vol met vruchten en noten, symbolen van vruchtbaarheid. Ook de uitgebreide kerstmaaltijd die wij nu kennen stamt uit voorchristelijke tijden. Men hoopte dat het komende jaar dezelfde goede oogst zou leveren. De maaltijd was een soort voorproeven van het nieuwe jaar. Tegenwoordig is voor velen kerst vooral een feest van gezelligheid. Ook voor degenen die de geboorte van Jezus niet vieren, blijft er heel wat over. Licht en warmte, groene bomen en gezellig samen eten hebben een betekenis voor alle mensen.  

De komst van het licht betekent voor veel mensen ook de komst van het goede: kerst is ook een feest waarbij men verlangt naar vrede op aarde. Denk hierbij aan de kerstboodschap die verpakt zit in kersttoespraken, kerstverhalen en kerstfilms.

Opdracht 6

6. a. met kerst steken veel mensen kaarsjes aan. Waar komt dit gebruik vandaan? Leg je antwoord uit.

b. bij welke gelegenheid (behalve kerst) steken mensen kaarsjes aan? Leg je antwoord uit.

c. Steek jezelf wel eens een kaars op? Zo ja waarom doe je dat? Zo niet, waarom doen andere mensen dat soms wel denk je? Leg je antwoord uit.

d. bestaat in Nederland nog het gebruik van vreugdevuren rond de jaarwisseling? Zoek op het internet en maak in eigen woorden een kort verslag

Opdracht 6

a. met kerst steken veel mensen kaarsjes aan. Waar komt dit gebruik vandaan? Leg je antwoord uit.

b. bij welke gelegenheid (behalve kerst) steken mensen kaarsjes aan? Leg je antwoord uit.

 

c. Steek jezelf wel eens een kaars op? Zo ja waarom doe je dat? Zo niet, waarom doen andere mensen dat soms wel denk je? Leg je antwoord uit.

d. bestaat in Nederland nog het gebruik van vreugdevuren rond de jaarwisseling? Zoek op het internet en maak in eigen woorden een kort verslag (minimaal 20 woorden)

Opdracht 7

Waarom werd het kerstfeest juist in Noord-Europa (en in de Verenigde Staten van Amerika) zo populair? Dus waarom vinden juist mensen in deze streken kerst zo’n belangrijk feest?

Opdracht 8

Het zetten van een kerstboom in huis is een gebruik dat helemaal niet zo oud is. In Duitsland werd ermee rond het jaar 1600 een begin gemaakt, in Nederland nog ruim tweehonderd jaar later.

Vind je het zetten van een boom in huis passen bij wat er met kerst gevierd wordt? Leg je antwoord uit in minimaal 20 woorden.