2: Tijd en ruimte

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom V3L! 

Ga alvast zitten volgens de plattegrond en pak je spullen erbij.

• leesboek
  
• NN + schrift
  
• agenda en etui

Pak je leesboek en ga lekker lezen!

Toets bespreken

Deze les

Tijd en ruimte 

Aan het eind van de les:

• weet je welke rol de ruimte kan spelen in een verhaal; 
• weet je wat het verschil is tussen chronologisch en niet-chronologisch;
• weet je wat flashbacks en flashforwards zijn;
• weet je het verschil tussen versnelling, vertraging en tijdssprong

tijd en ruimte in een verhaal

Tijd

De volgorde waarin de gebeurtenissen verteld worden.

• chronologisch: de gebeurtenissen worden verteld in de volgorde waarin ze gebeurd zijn, dus van begin tot eind.
• niet-chronologisch: in het verhaal worden sprongen gemaakt naar gebeurtenissen uit verleden of toekomst:

Tijd

Chronologisch

• terugverwijzing: in het verhaal wordt kort herinnerd aan wat er in het verleden is gebeurd
• vooruitwijzing: in het verhaal wordt kort verwezen naar iets wat nog gaat gebeuren

Tijd

Niet-chronologisch

• flashback: in het verhaal word je meegenomen naar het verleden
• flashforward: in het verhaal word je meegenomen naar de toekomst

Tijd

Hoe uitgebreid of beknopt de gebeurtenissen beschreven zijn

• vertraging: een gebeurtenis wordt uitgebreid verteld
  
• versnelling: een gebeurtenis wordt kort samengevat
  
• tijdssprong: er worden gebeurtenissen (uren/dagen/jaren) overgeslagen

Ruimte

• plaats
• voorwerpen
• weer en klimaat
• tijdstip

Ruimte

De ruimte van een verhaal bepaalt de sfeer van het verhaal:

• parallel: de ruimte komt overeen met de gebeurtenissen en de gevoelens van de personages
• contrast: de ruimte is tegengesteld aan de gebeurtenissen en de gevoelens van de personages

Het kistje

Godfried Bomans

Opdracht deze les

Lees zelfstandig 'Het kistje' van Godfried Bomans. Markeer de open plekken (dus zaken die vragen oproepen). Beantwoord daarna de vragen op de volgende slides.

Klaar? 

Lezen in je leesboek

Vragen

1. . In welke tijd speelt dit verhaal zich ongeveer af, denk je? Waaruit kun je dat afleiden? Geef een voorbeeld.
2. Kies drie belangrijke ruimte-elementen in dit verhaal (plaats, voorwerp, tijdstip, etc.) Onderstreep deze in de tekst.
3. 'De Pinksterstraat is een merkwaardige straat. Eén kant is ‘mooi en statig.’ De andere is ‘vuil en verlaten.’ Is deze ruimte parallel of in contrast met de personages en gebeurtenissen in de rest van het verhaal? Leg uit.
4. Is het verhaal in grote lijnen chronologisch verteld of niet?

Vragen

5.     Welke vooruitwijzing kun je vinden? Zet dit begrip in de kantlijn.
6.     Welke flashback kun je vinden? Zet dit begrip in de kantlijn.
7.      Wijs zowel een vertraging, een versnelling als een tijdssprong  

          aan. Zet deze begrippen in de kantlijn.