nectar 1.2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Even de stof herhalen...

Levensverschijnselen

Er zijn 7 levensverschijnselen:

Waarnemen

Bewegen

Voeden 

Ademhalen

Uitscheiden

Groeien

Voortplanten

Levensverschijnselen zijn de kenmerken van het leven

(levenskenmerken). 

Opdracht: Noteer de 7 levensverschijnslen, onder elkaar, in je schrift. Bekijk de volgende video en schrijf het juiste nummer erachter!

Leer ze uit je hoofd

Hoe leer jij iets uit je hoofd?

1

Maak een kleine, simpele, gekke tekening van jezelf. Daarin zijn de 7 levensverschijnselen te zien.... Helpt jou dat om ze te leren?

2

Maak je liever een ezelsbruggetje zodat je de 7 levensverschijnselen kunt onthouden? Helpt jou dat om ze te leren?

3

Als jij aan je lievelingsdier denkt.... of een afbeelding daarvan hebt, kun je dan de 7 levensverschijnselen beter onthouden? 

waarnemen

Zien horen ruiken proeven en voelen

Info:

1: Voeden             

2: Bewegen         

3: Voortplanten  

4: Groeien

5: Waarnemen (voelsprieten - slak)

6: Uitscheiden 

   (beetje verwarrend door de bewegende 

    honden)

7: Ademhalen

Levend - dood - levenloos

Een organisme dat geen levensverschijnselen meer vertoont, noem je dood. Delen van organismen die niet meer leven, noem je ook dood.

Voorwerpen die nooit geleefd 

hebben (en dat ook nooit gaan doen), noem je levenloos. 

Organisme die levensverschijnselen vertonen, noem je levend.

Noteer in je schrift, onder elkaar: Levend

Dood

Levenloos

Bekijk de volgende video en schrijf op wat bij 'levend, dood en levenloos' hoort.

Genoteerd:

Levend:Vogel, maïsplant, kraai

Dood: katoenen shirt, must van vilt, hout

Levenloos: Steen, kunststof hoofd

Welke van de onderstaande levensverschijnselen kan een plant vertonen?

1. allemaal
2. voeden, groeien en voortplanten
3. bewegen, groeien, waarnemen
4. uitscheiden, waarnemen en groeien

Welk levensverschijnsel ontbreekt in het rijtje?

Voeden - Bewegen - Voortplanten - Groeien - Uitscheiden - Waarnemen

Welk levensverschijnsel heeft te maken met het afgeven van stoffen aan de omgeving?

1. Bewegen
2. Groeien
3. Uitscheiden
4. Waarnemen

Sommige planten maken sappen zoals nectar en hars. Deze kunnen ze vervolgens afgeven aan de omgeving. Hoe heet dit levensverschijnsel?

1. voeden
2. voortplanten
3. uitscheiden
4. groeien

Welke van de onderstaande levensverschijnselen
hebben te maken met het opnemen en/of afgeven van stoffen aan de omgeving?

1. groeien, voeden, ademhalen
2. bewegen, voeden, voortplanting
3. uitscheiden, groeien, bewegen
4. voeden, ademhalen, uitscheiden

1. De baal hooi is dood en de banden zijn levenloos
2. De baal hooi is levend en de banden zijn dood
3. De baal hooi is dood en de banden zijn dood
4. De baal hooi is levend en de banden zijn levenloos

1. De oesters zijn dood
2. De oesters zijn levenloos
3. De oesters zijn levend 
4. Die oesters lust ik niet :)

Leerdoel

1.  Je leert hoe je een determineertabel gebruikt

2. Je kunt het vertakkingsschema van de indeling van organismen invullen

3. Je leert wat rijken, stammen en groepen zijn

4. Je leert alles over de mossel. 

Gebruik de determineertabel

Noteer

Rijk, de stam en de groep

1. Rijk: dieren Stam: insect Groep: geleedpotigen Naam: langpootmug
2. Rijk: dieren Stam: geleedpotigen Groep insect Naam: langpootmug
3. Rijk: bacteriën Stam: geleedpotigen Groep veelpotigen Naam: langpootmug
4. Rijk: dieren Stam: kreeftactigen Groep geleedpotigen Naam: langpootmug

Gebruik de determineertabel

Noteer

Rijk, de stam en de groep

1. Rijk: dieren Stam: insect Groep: geleedpotigen Naam: oorwurm
2. Rijk: dieren Stam: geleedpotigen Groep insect Naam: tuinloopkever
3. Rijk: bacteriën Stam: geleedpotigen Groep veelpotigen Naam: oorwurm
4. Rijk: dieren Stam: kreeftactigen Groep geleedpotigen Naam: langpootmug

Gebruik de determineertabel

1. 1a - 2b - 3b
2. 1a - 2a
3. 1b - 4a - 5a
4. 1b - 4b - 6b

Gebruik de determineertabel

1. 1a - 2b - 3b
2. 1a - 2a
3. 1b - 4a - 5a
4. 1b - 4b - 6b

Mosselpracticum

Wat weet je van een mossel?

0

In deze les leer je over de bouw van de mossel

Leerdoel

0

Tekenen

Maak een tekening van het buitenaanzicht van de mossel.

Benoem de volgende onderdelen:

• elastische slotband
• groeistreep
• tweekleppige schelp 

Snijden

Snijd voorzichtig vooraan de kleine sluitspier en achteraan de grote sluitspier door.

Klap vervolgens de schelp open.

Tekenen

Maak een tekening van de lege, opengeklapte klep.

Benoem de volgende onderdelen:

• aanhechtingsplaats van de sluitspier (2x)
  
• mantelrand (waar de mantel heeft vastgezeten)
• parelmoerlaag

Tekenen

Maak een tekening van de mossel in de schelp.

Benoem de volgende onderdelen:

• baard (indien aanwezig)
• mantel
• sluitspier
• instroomopening


• uitstroomopening

Knippen

Knip voorzichtig de mantel zo ver mogelijk weg. 

Je ziet nu de voet. Aan de kant bij de voet liggen de mondlappen. In de mantelholte liggen de kieuwen als dunne vliezen.  De rest van de mossel heeft de ingewandszak.

Tekenen

Maak een tekening van de mossel met weggeknipte mantel

Benoem de volgende onderdelen:

• baard (indien aanwezig)
• voet
• mondlap
• kieuw


• ingewandszak

Controleren

• Heb je vier tekeningen gemaakt?
• Heb je getekend volgens de tekenregels?


• Zijn alle onderdelen benoemd?

Opruimen

• leg de scalpel en schaartje op het plankje
• leg het plankje op de rolkar
• doe de tekenen in je practicummap
• lever je practicummap in bij je docent

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet helemaal hebt begrepen.