2.3 Massa's van bouwstenen (2)

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

2.3 Massa's van bouwstenen

Deze les

• H.W bespreken
• Uitleg van de begrippen ‘atomaire massa-eenheid', ‘atoommassa’ en ‘massagetal’ 
• Uitleg over Massapercentage


• Aan de slag!

Leerdoelen van deze les

-Na deze les kun je de begrippen ‘atomaire massa-eenheid', ‘atoommassa’ en ‘massagetal’ uitleggen. 

 - Na deze les kun je bij berekeningen afronden op het juiste aantal significante cijfers.

-  Je leert het massapercentage van een atoomsoort binnen een molecuul berekenen.

Huiswerk vragen?

Opgaven

32, 33, 35, 38, 39 (extra uitdaging)

Ionen

Ionen zijn geladen deeltjes. 

Twee verschillende ionen kunnen samen een ionaire verbinding vormen. Dit wordt ook wel een zout genoemd.

Ionbinding

• Aantrekking tussen + en - ionen noem je de ionbinding.


• In zout zijn ionen gerangschikt in een ionrooster.
• Een positief ion en een negatief ion kunnen samen een ionaire verbinding (zout) vormen.
• Het positieve ion is een metaal
• Het negatieve ion een niet-metaal

Massa van atoom en ion

De massa van een atoom en het bijbehorende ion zijn gelijk aan elkaar. Bijv. O en O2- hebben allebei een massa van 16,0 u, want elektronen hebben 'geen massa'.

Positief ion

Negatief ion

Elektronen opnemen geeft een

Elektronen afstaan geeft een

Metaalatoom vormt een

Een niet-metaalatoom vormt een

Atomaire massa-eenheid

                                                       (zie ook BINAS Tabel 7B)

Een zuurstofatoom heeft een Relatieve atoommassa van

16,00 u

Hoeveel kg weegt dan 1 zuurstof atoom?: 

16,00⋅1,66⋅10​−27​​kg=2,656⋅10​−26​​kg

1u=1,66⋅10​−27​​kg

1u=0,00000000000000000000000000166kg

Atoommassa (A)

Massa proton = 1,0 u
Massa neutron = 1,0 u
Massa elektron = 0,00055 u

• Massa elektronen is dus verwaarloosbaar!
• De massa van atoom wordt bepaald door de massa van de kern!

Massagetal versus Atoommassa

Massagetal: is het totaal aantal kerndeeltjes (protonen en neutronen samen), een getal zonder eenheid

Atoommassa: de massa van het atoom uitgedrukt in Atomaire Massa Eenheden (u)

Gemiddelde atoommassa

Hoe komen ze nu aan die atoommassa in Binas tabel 99 ?

Zie Binas tabel 25 (Isotopen)

De atoommassa in periodiek systeem is de gemiddelde massa van de isotopen.

Voorbeeld.       Gemiddelde atoommassa van magnesium

(78,99 x 23,98504) + (10,00 x 24,98584) + (11,01 x 25,98259)   /   100

                                     

=   24,30505026 = 24,31 u

Ionmassa

Wat is het verschil tussen een ion en een atoom?

Ionmassa

De ionmassa is gelijk aan de atoommassa.

Het verschil tussen een ion en atoom is immers één of meer elektronen. En deze hebben een verwaarloosbare massa.

Massa O = 16,00 u

Massa O^2- = 16,00 u

Atoommassa's (A) en molecuulmassa's (Mw)

• Atoommassa kun je aflezen in het Periodiek systeem 
• Ionmassa = atoommassa

• Molecuulmassa kun je niet aflezen...
• -> Berekenen
• -> Door atoommassa's van atomen bij elkaar op te tellen.
• Het symbool is Mw

Stappenplan:

1. Schrijf de molecuulformule op
2. Zoek de atoommassa's in periodiek systeem op
3. Tel alle atoommassa's bij elkaar op

Voorbeeld:

Molecuulmassa van ammoniak

1.   NH3
2. atoommassa N = 14,007 u atoommassa H = 1,008 u
3. 1 x N: 1 x 14,007 = 14,007 u  3 x H: 3 x 1,008 = 3,024 u molecuulmassa ammoniak is 14,007 + 3,024 = 17,031 u

Molecuulmassa berekenen

Wat is de molecuulmassa van:

Mw AlCl₃

1 x Al = 1 x 26,98   = 26,98 u

3 x Cl = 3 x 35,45  = 106,35
                                         133,33 u 

Let op ! Op de toets ook zo opschrijven !! Dus elke stap !

(Controleer je antwoord met Tabel 98 in je Binas)

Bij optellen/aftrekken rond je af op minste aantal decimalen! (SIGNIFICANTIE)

Van atoommassa naar molecuulmassa

 

Om de molecuulmassa = de atoommassa van alle atomen in het molecuul samen

voorbeeld:

De molecuulmassa van 1 water molecuul (H₂O) =

1 u + 1 u + 16 u = 18 u 

Significante cijfers

Als je 100 g afweegt is de massa in 3 cijfers significant.

Als je 100,0 g afweegt is de massa in 4 cijfers significant.

Hoe meer significante cijfers hoe nauwkeuriger je meting is.

Bepalen aantal significante cijfers

0,0056                      2 significante cijfers

1,0540                       5 significante cijfers

0,000003                 1 significant cijfer

De nullen vooraan in een getal tellen niet mee in de significantie.

Je geeft je antwoord altijd in het kleinste aantal significantie cijfers dat je hebt gebruikt in je berekening.

Kies het getal uitgedrukt in het meest aantal significante cijfers

1. 20
2. 200
3. 2,0⋅10​3​​
4. 2⋅10​3​​

Wat is de som van deze twee meetwaarden?
13,2 + 6,195 = ...

1. 19
2. 19,3
3. 19,4
4. 19,395

5,34 * 8,0976 =

1. 43,2
2. 43,24
3. 42,241
4. 43,2412

Wat is de moleculaire massa van:

C​2​​O​2​​H​6​​

Wat heb je vandaag geleerd, wat je eerst nog niet wist?

Heb je nog vragen n.a.v. de lesstof van vandaag?

Massapercentage berekenen

Massapercentage

Nu zelf proberen...

Wat is het massapercentage C in CO2?

Stap 1:

Bepaal de totale massa van het molecuul

Stap 2:

Wat is de totale massa van C?

Stap 3:

Vul de formule is, noteer je berekening altijd!

Bereken het massapercentage H in NH3

1. 5,92 %
2. 11,8%
3. 17,8%
4. 82,3%

Wat is het massapercentage van koolstof in glucose, C6H12O6?

1. 7%
2. 40%
3. 45%
4. 20%

Wat is het massapercentage van zuurstof in H2SO4?

1. 16,3%
2. 32,7%
3. 65,3%
4. 45,1%

Aan de slag!

Bestudeer 2.3 en maak opg. 30-33, 36-38. 

32, 33, 35, 38, 39 (extra uitdaging)

extra oefeniningen;

www.Kemia.nl / oefenen/ VWO4 chemie overal