1.1 Hoe ontstond de industrie?

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Introductie klas 2 - Laura de Hoog

Mens & Maatschappij

 1. Kennismaken

 2. M&M leerjaar 2

 3. Introductie H1

 5. Afsluiting

20m

5m

20m

5m

•     Als je kon tijdreizen, naar welke tijd zou je dan gaan? 

•     Wat is de leukste plek waar je deze zomer bent geweest?

•     Waar geef jij je geld het liefst aan uit?

•     Wat zou je graag in de wereld willen veranderen? 

•     Wie zijn de belangrijkste personen in jouw leven?

Vertel hoe je heet en...

Kennismaken

Wat is M&M?

• Geschiedenis
• Aardrijkskunde
• Economie
• Burgerschap 

Deze spullen moet je altijd bij hebben!

Benodigdheden Mens & Maatschappij

• Leerwerkboek A, (B + VE in kluisje)

• 23-ringsmap met gelinieerd papier

• Etui

• Laptop (opgeladen!)

• Rekenmachine

Wat moet er in je etui?

• Potlood
• Gum
• Puntenslijper
• Blauwe of zwarte pen
• Groene of rode pen
• Schaar
• Geodriehoek
• Plakstift

Overzicht leerjaar 2

Periode 1	Periode 2	Periode 3
H1 Industrie wereldwijd	Digitale vaardigh. (O/V)	H6 Van noord naar west, zuid naar noord
H2 Naar een industriële samenleving	VE1 Hoe verdien je eraan?	H7 Op weg naar een duurzame wereld
H3 Oorlog en crisis	VE2 Samen met het buitenland	H8 Nederland in de wereld
H4 De Tweede Wereldoorlog	H5 De macht verschuift	PO Maatschappijleer (3x)
	Taken P2 (2x)	Taken P3 (2x)

Afspraken

Binnenkomst

Pak je spullen 

3.. 2.. 1..

Start les

Tijdens de les

1. Tijdens de uitleg ben je stil.

2. Tijdens werktijd heerst een rustige sfeer

Einde van de les

Je ruimt je spullen pas op als de leraar het zegt

Huiswerk/spullen 

• Eén keer spullen vergeten/hw niet af per periode mag
• De keren daarna -> half uur nablijven 

Gedrag

• Je doet wat er van je wordt gevraagd 
• Lukt dat niet? -> apart zitten
• Lukt het nog niet? -> verwijdering uit de les

Uit welk land komt jouw kledingstuk?

Blz. 10-11

1.1 Hoe ontstond de industrie?

H1 Industrie wereldwijd

Mens & Maatschappij

 1. Filmopdracht

 2. De industriële revolutie

 3. Werktijd

 5. Afsluiting

25m

10m

10m

5m

Maatschappelijk

• Het leven komt in een stroomversnelling
• Nieuwe uitvindingen, zoals platenspeler, fiets en stoomtrein
• Urbanisatie (mensen verhuizen naar de stad)
• Groot verschil tussen burgers (rijk) en arbeiders (arm)
• Vrouwen zijn achtergesteld (ze mogen niet beslissen over hun bezittingen, de opvoeding van hun kinderen, studeren of zelf geld verdienen)
• Overheid grijpt niet in

Werk

• Er gaan meer mensen in fabrieken werken.
• Slechte arbeidsomstandigheden (zwaar, gevaarlijk werk, lange dagen, geen daglicht, herrie, weinig betaald, enz.)

Thuis

• Woningnood (grote gezinnen in kleine ruimtes)
• Armoede
• Ongezonde leefruimte (donker, vochtig en slechte hygiëne)

Gezondheid

• Honger
• Ziektes
• Alcoholmisbruik
• Lage levensverwachting ()
• Hoge kindersterfte

Blz. 10

1. Waarom gingen boerenfamilies in de winter weven en spinnen?
2. Wat betekent huisnijverheid?
3. Waarom wordt deze periode ook wel de moderne tijd genoemd?
4. Waarom heet de periode van 1800 tot 1900 de tijd van burgers en stoommachines?

Blz. 11

1. Welke energiebron gebruikte men in de huisnijverheid?
2. Welke nieuwe energiebron werd in 1970 in het Verenigd Koninkrijk ontdekt?
3. Wat kun je met een stoommachine doen?
4. Waar lieten de ondernemers fabrieken bouwen?

Werktijd

 4. Herhaling opdracht 1 (blz. 16)

 1. Lees de leerstof op blz. 10-11

 2. Maak opdracht 1 t/m 6

 3. Nakijken + verbeteren

Extra

HW

HW

Blz. 10-11

1.1 Hoe ontstond de industrie?

H1 Industrie wereldwijd

Mens & Maatschappij

 1. Huiswerk bespreken

 2. Industrie in Nederland

 3. Werktijd

 5. Afsluiting

10m

20m

15m

5m

1. Waarom deed de Republiek niet mee met de vernieuwingen in de 18e eeuw?
2. Waardoor deed de Republiek in de 19e eeuw wél mee met de industrialistie?
3. Waarom vond koning Willem I het belangrijk om de infrastructuur te verbeteren?

Blz. 13

Langstraatspoorlijn (46 km)

Station Waalwijk, 1940

Moerputtenbrug, 1887

• Geopend in 1890
• Moerputtenbrug over veenmoeras 
• Gefinancierd met financiële winsten uit Nederlands-Indië
• Voornamelijk leervervoer
• Veel schoenfabrieken langs de spoorlijn.

Duits lijntje (93 km)

Station Veghel (1873-1944)

• Verbinding Londen-Berlijn-Sint Petersburg
• Geopend in 1979

Zuid-Willemsvaart (122 km)

• Aanleg in 1822
• Bestaat dit jaar 200 jaar
• Gegraven met de hand
• Luik (BE) via Maastricht, Weert, Veghel naar Den Bosch
• Mondt uit in Maas

Blz. 13

1.1 Hoe ontstond de industrie?

1. Waarom kregen de werknemers van de fabriek zo'n laag loon?
2. Wat is de industriële revolutie?
3. Noem een voorbeeld van continuïteit in de tijd van burgers en stoommachines.

Blz. 14

Werktijd

4. Herhaling (blz. 16)

 1. Lees de leerstof op blz. 14

 2. Maak opdracht 8 t/m 11

 3. Nakijken + verbeteren

HW

HW

4. Verdieping (blz. 17)

Extra