Kiezen en kiezen is twee: het leven bestaat uit keuzes maken

• godsdienst
• Secundair onderwijs

Kiezen en kiezen is twee

LES 1

Leerplan?

LPD:

 1. Voorbeelden geven van ervaringen of momenten die uitnodigen om keuzes te maken (begrijpen).

2. In kaart brengen hoe mensen verschillen bij het maken van keuzes (begrijpen).

4. Concretiseren hoe levensbeschouwelijke keuzes tot uiting komen in woord en daad (begrijpen)

Wat gaan we doen?

1.1. De weg als universeel symbool voor het leven

1.2. Kruispunten in je leven

1.2.1 De impact van ervaringen

1.2.2. Kiezen en kiezen is twee

-  Het leven bestaat uit keuzes maken

- Verschillende soorten keuzes

- Belang van goed leren kiezen! 

- Verantwoorde keuzes?

- Beproevingen?

Een dilemma

Een keuze tussen 2 (of soms meer) opties waarvan de voor- en nadelen 

aan mekaar gewaagd zijn. 

=> moeilijke keuze!

00:32

Wat ga je doen?

Hendel overhalen => 1 dode

Hendel niet overhalen => 5 doden

01:20

Wat zou jij doen?

de zwaardere man duwen

de zwaardere man niet duwen

02:08

Waarom reageren we zo verschillend in de twee scenario's?

03:19

Morele keuzes

Het gaat om het onderscheid tussen goed en slecht.   

                   ->  Wat is in een bepaalde situatie goed en wat is slecht? 

Het menselijk brein kent twee systemen die ook bij moreel redeneren van invloed zijn: 

=> Welk systeem haalt de bovenhand bij jou? Wanneer?

       cfr.  Onderwerp keuze:
->  persoonlijk (mens over boord duwen) of niet- persoonlijk (houden van gevonden geld)?

 

 1) Het intuïtieve systeem
     = snelwerkend + baseert zich doorgaans op ingevingen en emotie

2) Het rationele systeem
    = langzamer +baseert zich op goed nadenken 

Moreel dilemma

Het gaat om het onderscheid tussen goed en slecht.   

                   ->  Wat is in een bepaalde situatie goed en wat is slecht? 

Het menselijk brein kent twee systemen die ook bij moreel redeneren van invloed zijn: 

=> Welk systeem haalt de bovenhand bij jou? Wanneer?

       cfr.  Onderwerp keuze:
->  persoonlijk (mens over boord duwen) of niet- persoonlijk (houden van gevonden geld)?

 

 1) Het intuïtieve systeem
     = snelwerkend + baseert zich doorgaans op ingevingen en emotie

2) Het rationele systeem
    = langzamer +baseert zich op goed nadenken 

Over wie gaat het filmfragment?

Dit is de woestijn van Judea.

Het is een rots- en grindwoestijn, gelegen in het zuidelijke gedeelte van Israël. Door het zware klimaat en leefomgeving dienen tochten in deze woestijn uitgebreid voorbereid te worden. De stad Jeruzalem is gelegen aan de rand van deze woestijn. De weinige mensen in een woestijn vroeger waren handelaars die er doorheen reisden met hun kamelen die de koopwaar en de eigen tenten droegen.

Click op de hotspot op de kaart om meer te vernemen over waar de plaats waar het verhaal  uit het filmfragment, Lc 4,1-15, zich afspeelt.

Waar speelt het fragment zich af?

1. in de Sinaïwoestijn
2. in de Syrische woestijn
3. in de woestijn van Judea
4. in de woestijn Negev

Lc 3, 21-22

21 In de tijd dat Johannes nog vrij was, mengde Jezus Zich tussen de mensen om gedoopt te worden. Na zijn doop, terwijl Hij in gebed was, 22 ging de hemel open en streek de Heilige Geest als een duif op Hem neer. Een stem uit de hemel zei: ‘U bent mijn geliefde Zoon. U verheugt mijn hart.’

Lc 4, 14-15

14 Jezus ging terug naar Galilea, vol van de kracht van de Heilige Geest. 15 Het duurde niet lang of Hij was daar overal bekend. Hij sprak in de verschillende synagogen en stond bij iedereen hoog in aanzien. 

Druk op de twee hotspots om de Bijbelteksten te kunnen lezen waartussen het verhaal van het filmfragment zich situeert.

In dit schilderij  valt vooral de spanning op tussen licht en donker. Jezus is wit gekleed, de persoon die bekoort is donker gekleed. De achtergrond van Jezus is licht. De achtergrond van wie bekoort is donker. Wie bekoort heeft een wit gezicht. Van Jezus zijn alleen de donkere haren te zien.

Dit is een schilderij van Rosetta Jallow (1953). 

De titel van dit werk luidt: De bekoring van Jezus - Acryl op canvas.

Een ander woord dat men soms ook wel gebruikt voor beproeving is bekoring. In de nieuwste versie van het Onze Vader werd bekoring echter vervangen door beproeving omdat dit qua vertaling beter zou uitdrukken wat de oorspronkelijke teksten bedoelden.

Ga mee op museumbezoek:

Click op alle hotspots en verneem meer.

Waarover gaat het verhaal?

1. De bekoring van Jezus
2. De beproeving van Jezus
3. De bekering van Jezus
4. De beproeving van de duivel

De figuur in het zwart wordt wel eens de verleider genoemd.
Waartoe worden mensen wel eens verleid?
Geef 1 voorbeeld.

Het verhaal gaat dat aan Antonius  'demonen' zouden zijn verschenen die poogden hem van het goede pad af te houden. 

Dit is de heilige Antonius (°251-+356), een christelijke heilige, die bekendstaat als de vader van het kloosterleven. Antonius werd geboren als kind van rijke ouders, maar toen ze stierven gaf hij op zijn 20ste alle bezittingen aan de armen en trok zich in eenzaamheid in de woestijn terug. Hij was de eerste monnik die vele volgelingen kreeg, kloosterregels voor hen opstelde en staat daarom bekend als de vader van het kloosterleven. 

De verzoeking van de heilige Antonius

Één van de bekendste werken van de surrealistische schilder-kunstenaar Salvador Dali uit 1946, met als thema de strijd tussen goed en kwaad.

Salvador Dali slaagt erin de toeschouwer in onzekerheid te laten: is Sint-Antonius sterk genoeg om, via zijn bezwerend gebaar (kruis) en de rots van het geloof waarop hij steunt, zijn visioen te verjagen, of zal hij onder de voet gelopen worden door deze karavaan van de zinnelijkheid die hem bedreigt?

Ga mee op museumbezoek!

Verken dit kunstwerk en verneem meer over wie de beproeving van welke figuur hier schilderde. 

Over welke beproeving gaat het hier? 

Click op al de hotspots en ontdek zelf het antwoord.

Lc 4,2-4

Veertig dagen lang at Jezus niets. Toen de veertig dagen voorbij waren, had hij erge honger. Toen zei de duivel: ‘Jij bent toch de Zoon van God? Zeg dan tegen deze steen dat hij in een brood moet veranderen!’ Maar Jezus antwoordde: ‘In de heilige boeken staat: «Alleen van brood kan een mens niet leven.»’

Lc 4, 6-7

Toen bracht de duivel Jezus naar een berg. En in één tel liet hij hem alle koninkrijken van de wereld zien. De duivel zei: ‘Ik geef deze landen en al hun rijkdom aan jou. Want ik ben er de baas over, en ik kan ze geven aan wie ik wil. Je hoeft alleen maar te knielen en mij te eren, dan is alles van jou.’ Maar Jezus antwoordde: ‘In de heilige boeken staat: «Kniel alleen voor de Heer, je God, en vereer alleen hem.»’

Lc 4, 9-11

Daarna nam de duivel Jezus mee naar Jeruzalem. Hij bracht hem naar het dak van de tempel, en zei: ‘Jij bent toch de Zoon van God? Spring dan naar beneden! Want in de heilige boeken staat: «God geeft zijn engelen de opdracht om je te beschermen.» En er staat: «De engelen zullen je opvangen. Je zult je voet niet stoten tegen een steen.»’ Maar Jezus antwoordde: ‘In de heilige boeken staat ook: «Je mag de Heer, je God, niet uitdagen om zijn macht te bewijzen.»’

Druk op de hotspots om de Bijbelteksten te kunnen lezen en noteer voor jezelf de beproevingen van Jezus.

Lc 4, 2-4: 

De eerste beproeving van Jezus

Lc 4, 6-7:

De tweede beproeving van Jezus

Lc 4, 9-11:

De derde beproeving van Jezus

materieel voordeel hebben

de baas willen zijn

belangrijk willen zijn

hebzuchtig zijn

heerszuchtig zijn

Eerzuchtig zijn

hoogmoed

macht

bezit

Korte leesopdracht

Lees het tekstje op werkblad p. 16 

en 

beantwoord de bijhorende vraag!

Voor welke levensweg kiest Jezus? 

Wat voor een Messias zal Hij zijn? 

 

Wat voor een Messias zal Hij zijn?

Een die succes zoekt, eer en macht?
 

Een die mensen met verstomming slaat door zijn grootse prestaties? 

Of een die zich ten dienste stelt van de armen en de kleinen? 

 

In feite heeft Jezus die keuze telkens
 opnieuw moeten maken, zijn leven lang, tot op het moment van zijn arrestatie en zijn terechtstelling. Want kiezen moet je elke dag!

Een steen veranderen in brood voor Hem alleen.

Alle macht hebben op aarde.

Succes hebben dankzij buitengewone handelingen.

Waarom in de woestijn?

Waarom in de woestijn?

• Je lijdt er honger en dorst => je krijgt er oog voor wat echt belangrijk en noodzakelijk is in het leven.
  
  
  
• Er zijn geen gebaande wegen => Je moet er keuzes maken, de goede richting zoeken.
  
  
• In de Bijbel een plaats van beproeving en bezinning.

             -> ook voor Jezus op een 'kruispunt in Zijn leven' !

Waarom veertig dagen in de woestijn?

• Jezus stapt in de voetsporen van Mozes en de Israëlieten.
  
  

• '40 dagen' of '40 jaar' = in Bijbelse taal 'een zeer lange tijd'.

Wat zou je na deze les moeten kunnen of weten?

• Je weet dat ook Jezus in zijn leven keuzemomenten doormaakte.
• Je kent het verhaal van Jezus en de beproeving door de duivel (Lc 4, 1-15).
• Je kan het verhaal van Jezus en de beproeving door de duivel kaderen, m.n. tussen zijn doopsel in de Jordaan door Johannes de Doper en het openbare optreden van Jezus.
• Je weet dat het verhaal van Lc 4, 1-15 zich afspeelde in de woestijn van Judea.
• Je weet wat de beproevingen zijn waar Jezus voor staat volgens Lc 4, 1-15 en kan deze bespreken.
• Je begrijpt de termen hebzucht, heerszucht en eerzucht en kan deze herkennen alsook bespreken. 
• Je kan de keuze van Jezus weergeven en/of bespreken alsook de uitdaging/het appèl hiervan voor mensen vandaag.
• Je kan de specifiek christelijke levenskeuze/-houding afleiden uit het verhaal en/of bespreken.
• Je kan de symboliek van de woestijn in bijbelverhalen bespreken.
• Je bent bereid na te denken over je eigen keuzeproces/keuzes en dat te toetsen aan het keuzeproces/de keuzes van anderen.
• Je kan het verhaal van Lc 4, 1-15 opzoeken in je bijbel en bespreken.
• Je hebt een respectvolle houding t.o.v. andere meningen en kan je eigen mening op een respectvolle wijze delen met anderen.

Einde van dit onderdeel :-)