Moreel dilemma les 2

Morele oordeelsvorming
1 / 27
suivant
Slide 1: Diapositive
WelzijnMBOStudiejaar 2,4

Cette leçon contient 27 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 1 vidéo.

Éléments de cette leçon

Morele oordeelsvorming

Slide 1 - Diapositive

Wat gaan we doen vandaag?
1. Terugblik op de les van vorige week. 
2. Rechten en moreel dilemma
3. aan de slag met een dilemma

Slide 2 - Diapositive

Lesdoel
Aan het einde van de les heb weet je het verschil tussen moraal en ethiek.
Aan het einde van de les weet je wat een moreel dilemma is en heb je een begin gemaakt met het analyseren van een moreel dilemma. 

Slide 3 - Diapositive

Hoe zat het ook alweer:
Wat is moraal?

Slide 4 - Question ouverte

Hoe zat het ook alweer:
Wat is ethiek?

Slide 5 - Question ouverte

Moraal en Ethiek

Moraal’ is het geheel van waarden en normen dat voor een persoon of een groep van belang is.

‘Ethiek’ is het systematisch nadenken over die moraal.  

Slide 6 - Diapositive

Ethiek
Ethiek bestudeert en analyseert de moraal. 
Dit analyseren doe je door waarden en argumenten te ordenen en te beoordelen. 
Deze beoordeling kan resulteren in een afweging over wat juist is om te doen. 
Ethiek is een denk-discipline en een praktische activiteit. 
Centraal staat de vraag; Wat is in deze situatie moreel goed om te doen? 
Ethiek is het systematisch nadenken over waarden en normen. 

Slide 7 - Diapositive

Hoe zat het ook al weer:
Wat zijn normen en waarden?

Slide 8 - Question ouverte

Normen en waarden
Waarden zijn principes die richting geven aan het handelen. Waarden geven aan wat je nastreeft en wat je belangrijk vindt. Belangrijke waarden in de medische ethiek zijn bijvoorbeeld eerlijkheid, privacy, weldoen en niet-schaden.
Normen zijn afgeleid van waarden. Het zijn de regels die aangeven wat je in een concrete situatie moet of mag doen. Uit de waarde ‘privacy’ volgt bijvoorbeeld de norm ‘kloppen voor het binnengaan’. Uit de waarde ‘vertrouwelijkheid’ komt de norm van het beroepsgeheim voort. 

Slide 9 - Diapositive

Hoe zat het ook alweer wat is een moreel dilemma?

Slide 10 - Question ouverte

Moreel dilemma 
Wanneer er in een bepaalde situatie conflicterende waarden zijn, kun je te maken krijgen met een moreel dilemma. 
Het kiezen voor de ene waarde gaat dan ten koste van de andere waarde. 
Om te bepalen wat het juiste is om te doen maken we afwegingen tussen waarden. Om dat goed te doen is het van belang om de achterliggende waarden bij een dilemma in kaart te brengen. Vaak spelen er meerdere waarden op de achtergrond en worden deze door de betrokkenen verschillend gewogen.
Om die afweging te maken kun je gebruikmaken van een stappenplan.

Slide 11 - Diapositive

Verschil met recht
Recht is een vast staande ethiek.
Een discussie over euthanasie of abortus kan leiden tot een wet.
De morele waarden die belangrijk gevonden worden, zijn vastgelegd in een wet.
Lichamelijke integriteit = grondwet
Informatie over behandeling = WMO

Slide 12 - Diapositive

Wat heeft morele oordeelsvorming met beleid te maken?

Slide 13 - Question ouverte

Beleid en morele oordeelsvorming
Als je een oordeel vormt als professional moet je rekening houden met:
- afspraken die er zijn gemaakt
- beleid van de instelling
- wetgeving (verwerkt in beleid)

Slide 14 - Diapositive

We gaan eens kijken naar een dilemma
Jullie krijgen een lastig moreel dilemma te zien.
Deze wordt aan alle kanten bekeken. 
Bekijk het goed en schrijf op wat jouw belangrijkste punten zijn bij dit dilemma. 

Slide 15 - Diapositive

Slide 16 - Vidéo

Wat is jouw moreel dilemma
(schrijf een steekwoord op)

Slide 17 - Carte mentale

Aan de slag met een dilemma (klassikaal)
We kiezen 1 dilemma's uit de klas
We gaan verschillende stappen doorlopen.
Dit om het dilemma goed te kunnen bekijken aan alle kanten
  1. Stap: Verkennen
  2. Stap: Formuleren
  3. Stap: Analyseren
  4. Stap: Afwegen
  5. Stap: Besluiten
  6. Stap: Evalueren

Slide 18 - Diapositive

Stap 1. Verkennen

Inventariseer de vragen en probeer daar een antwoord op te vinden. Het doel is een compleet beeld te krijgen van de situatie door het verzamelen van feiten.
timer
2:30

Slide 19 - Diapositive

Stap 2. Formuleren
Formuleer de morele vraag waar je aan het eind van het gesprek of denkproces een antwoord op wil hebben.
timer
2:30

Slide 20 - Diapositive

Stap 3. Analyseren
Breng in kaart wie er allemaal bij de situatie betrokken zijn.
 Wat ieders verantwoordelijkheden zijn en welke argumenten betrokkenen hebben. 
Dat is in de eerste plaats natuurlijk de patiënt, maar ook diens naasten, artsen en andere zorgverleners. 
timer
5:00

Slide 21 - Diapositive

Stap 4. Afwegen
Deze fase is het belangrijkste, hier maak je de afweging tussen de verschillende argumenten. 
Bij voorkeur gebeurt dit op een systematisch mogelijke manier
timer
1:00

Slide 22 - Diapositive

Stap 5. Besluiten
Aan het einde van het gesprek of denkproces neem je een besluit en maak je afspraken over hoe het besluit wordt uitgevoerd.
Ook bekijk je of en hoe je morele schade die 
eventueel uit het besluit voortvloeit, 
zo klein mogelijk kunt houden.
timer
5:00

Slide 23 - Diapositive

Stap 6. Evalueren
Na afloop evalueer je het denkproces en het gesprek.
Is alles en iedereen aan bod gekomen?
Zijn er nog verbeterpunten en hoe ga je hiermee verder? 
timer
10:00

Slide 24 - Diapositive

Verschillende manieren
Je hebt verschillende manieren om een dilemma aan alle kanten te bekijken. In het filmpje zag je er één en zo juist heb je gewerkt met een manier. Ze zijn allemaal goed. Als je maar je dilemma bespreekt en aan alle bekanten bekijkt!

Slide 25 - Diapositive

Huiswerk ( 4 maart)
Fase 1: de situatie en het dilemma.
 1. wat is precies de situatie? Kies een situatie uit jouw praktijk waarbij je het gevoel had dat er een dilemma is.
 2. wat zijn de ethische dilemma’s? En waarom en voor wie?
 3. heb je voldoende feitenkennis? Is het dossier voldoende duidelijk en heb je duidelijk onderscheid gemaakt tussen feitelijke -, normatieve - en subjectieve beweringen?

Slide 26 - Diapositive

Wat heb je geleerd
deze les?

Slide 27 - Carte mentale