4.3 Hoop en Wanhoop

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2,3

Paragraaf 4.3 - Hoop en wanhoop

Wat is de aanleiding van de Eerste Wereldoorlog?

1. Wapenwedloop
2. Nationalisme
3. Moordaanslag op de Oostenrijk-Hongaarse kroonprins
4. Militarisme

Oostenrijk-Hongarije en Frankrijk waren bondgenoten van elkaar

1. Juist
2. Onjuist

Wapenstilstand op

11 november 1918

Duitsland aan het einde van de oorlog

• Keizer Wilhelm II vlucht naar Nederland
• Republiek van Weimar uitgeroepen
• Onzekere tijden voor Duitsland, veel armoede en honger
• Veel gevechten op straat tussen vijandige groepen

Vredesonderhandelingen 

in Parijs

1919

Een wapenstilstand is nog geen vrede. Hierover werd 

tussen januari en juni 1919 onderhandeld in Versailles (bij Parijs)

Welke landen?

• Engeland (Lloyd George)
• Frankrijk (Clemenceau)
• Verenigde Staten (Wilson)
• Italië (Orlando)

• Duitsland mocht als verliezer niet meepraten

• Rusland, dat zijn bondgenoten in de steek had gelaten, was ook niet uitgenodigd

Verdrag van Versailles (1)

• Duitsland moet veel grondgebied afstaan (ongeveer 10%)

• Duitsland moet kolonies afstaan

• Duitsland mag geen leger meer hebben van groter dan 100.000 man

• Duitsland moet herstelbetalingen doen aan voornamelijk Frankrijk

Verdrag van Versailles (2)

• Duitsland mag geen grote oorlogsschepen meer hebben (bepaald gewicht)
  

• Duitsland mag geen luchtmacht meer hebben

• Duitsland mag geen soldaten meer hebben op de grens tussen Frankrijk en Duitsland (Rijnland).

Gevolgen van de wapenstilstand en de vrede

• Oprichting Republiek van Weimar (Eerste democratie in Duitsland)
  

• Veel nieuwe staatjes in Europa (Polen, Joegoslavië)
  
  
• Oprichting Volkenbond

• Verenigde Staten trekken zich terug uit de wereldpolitiek
  

Vóór...

...na

Volkenbond

• Zo'n oorlog mocht natuurlijk nooit meer gebeuren! 
• Daarom Volkenbond opgericht door Amerikaanse president Wilson 
  - zo veel mogelijk landen moesten lid worden
• Daar moesten problemen tussen landen opgelost worden met woorden, niet oorlog
• Maar mislukt; te weinig landen worden lid, zelfs VS wordt geen lid.

De Jaren '20 in de VS

• Het leven was goed
  
• Fabrieken deden het fantastisch
• Iedereen kon overal geld in investeren 
• Veel mensen kochten spullen met een lening.
  
• Ook aandelen 

Wat is een aandeel?

Aandeel: stukje van een bedrijf

Maakt het bedrijf winst -> aandeel meer waard

Willen meer mensen aandelen -> aandeel meer waard

RISICO: Aandelen kunnen ook minder waard worden. 
-Bedrijf maakt minder winst

-Veel mensen willen aandeel kopen. 

De jaren '20 in Duitsland

• Slechte economie - veel geld aan herstelbetalingen
• Daarom meer geld printen - maar dan is geld niets meer waard
• Zo erg dat dit maar een paar euro waard was 

Dawesplan 1924 

Duitsland kon de herstelbetalingen van het VVV niet meer voldoen.  Verenigde Staten kwamen met een plan: Dawesplan 

VS leende geld aan Duitsland --> Dui kan inflatie stoppen en doorgaan met herstelbetalingen --> Frankrijk kan met dat geld weer de oorlogsschade repareren en Amerikaanse producten kopen (goed voor economie VS)

Hulp voor Duitsland

het Dawesplan

• Door Dawesplan ging het weer beter met Duitsland.

• Door opbloeiende welvaart weer politiek vertrouwen tot 1929.

maar dan gebeurt er iets in de VS.... 

Beurskrach

'Black tuesday' 1929

• De oorzaak voor de economische crisis noemen we de 'beurskrach'
• De aandelenmarkt stortte in, veel aandelen waren meer waard dan het bedrijf zelf.

Paniek op de aandelenmarkt (Wall Street in New York)

Crisis in de wereld 

vanaf 1929

• Door overproductie van fabrieken, veel kopen op afbetaling en teveel vertrouwen in aandelenhandel, klapt de Amerikaanse economie in elkaar.
• Landen die veel met de VS handelen, worden de crisis mee in gesleept... 
  

Duitsland na de Beurskrach

• Door Dawesplan herstel van de Duitse economie

• Duitse handel met VS komt stil te liggen

• Leningen van de VS zijn korte termijnleningen. Amerikaanse bedrijven willen na de beurskrach hun geld terug....

• Duitse bedrijven gaan failliet

Crisis in Nederland

• Nederland wordt zwaar door de crisis geraakt: de handel met de VS en Duitsland komt vrijwel stil te staan.

• Bedrijven en fabrieken moeten de deuren sluiten.

• Tussen 1929 en 1935 stijgt de werkloosheid van 22.000 naar 500.000

Na de Eerste Wereldoorlog verloren veel Duitse burgers het vertrouwen in hun regering. Kies de antwoorden die uitleggen hoe dat komt.

1. De regering (rep van Weimar) had het voor Duitsland vernederende Verdrag van Versailles getekend. Veel Duitse burgers waren daar kwaad om.
2. De regering (rep van Weimar) legde de bevolking erg strenge wetten op. Toen Duitsland nog een keizer had, had de bevolking veel meer vrijheid.
3. De regering had de Republiek van Weimar veroverd. Dat was volgens veel Duitsers onverstandig, omdat het waarschijnlijk tot wraak van de geallieerden zou leiden.
4. De regering (rep van Weimar) nam weinig effectieve maatregelen tegen de economische crisis.

Een vrouw laat haar kachel branden op papiergeld. Waar en wanneer is deze foto gemaakt?

1. in de Verenigde Staten, kort na de beurskrach van 1929
2. in Duitsland, tussen 1921 en 1924, toen de inflatie extreem hoog was
3. in Italië, kort nadat Mussolini aan de macht kwam.
4. in de Republiek van Weimar, direct nadat de keizer naar Nederland was gevlucht

Maken

Formatieve toets op itslearning: 'daltonplus 2MH geschiedenis'

Maken tot je een voldoende hebt! 

Daarna: verder werken aan het VKO.