Blok 3 Germanen, Vikingen en Monniken

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Blok 3: Germanen, Vikingen en Monniken

Planning

• Voorkennis testen
• Uitleg Volksverhuizingen
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Wat weet je nog over het Romeinse Rijk?

Verdeling

Keizer Constantijn: Christelijk en sticht nieuwe hoofdstad

Constantinopel

Oost en west verdeeld

Oosten rijk, Westen komt in verval

De Hunnen

De hunnen

• Kwamen uit Azië
• Door klimaatverandering op zoek een nieuwe woonplek
• Trokken naar Europa, gewelddadige tochten
• Kettingreactie aan verhuizingen

Romeins verval

• Germaanse stammen trokken door het rijk
• Rome aantal keren geplunderd
• Keizers wisselde elkaar snel af
• Germaanse keizer: Odoaker

500: Val West Romeinse Rijk

Gevolgen

• Romeinse legers trokken weg
• Mensen trokken naar het platteland
• Opkomst vele koninkrijken en staatjes
• Europa werd onveiliger
• Wegen raakte in verval
• Handel kwam stil te liggen

Welkom in de Middeleeuwen

Standen

samenleving

1. Geestelijkheid
2. Adel
3. Boeren

Leven op een landgoed

• Alles was eigendom van de heer
• Boeren werkten op het landgoed in ruil voor bescherming
• Deel van de oogst afstaan aan de heer
• Boeren waren onderdeel van het landgoed: Horigen
• Klusjes voor de heer: Herendiensten

Aan de slag

Maken opdracht: 1, 2, 3, 4, 5, 6

Verdiepingsopdracht 7

Ben je klaar?

Opdrachten nakijken, kennen en kunnen samenvatten

Blokken aftekenen

Blok 3: Germanen, Vikingen en Monniken

Les 2

Planning

Introductie

Uitleg christendom in de Middeleeuwen

Zelfstandig werken

Afsluiting

392: Christendom Staatsgodsdienst

De machtige kerk

• Kerk had veel invloed
• Geestelijken konden lezen en schrijven
• Tiende aan de kerk betalen
• Gaven koningen advies
• Voerde strijd tegen heidenen (niet christenen)

Missionarissen

Bekering van Clovis

Christendom

• Franken werden belangrijke bondgenoot van de kerk
• Veel kloosters gebouwd
• Christendom promoten

Klooster

• Gebouwen en land eigendom van de kerk
• Monniken trokken zich terug uit de samenleving
• Werken, bidden en slapen
• Monnikenwerk
• Bekostigd door adel en boeren

Aan de slag

Maken opdracht: 9, 10, 11, 12, 14, 15

Ben je klaar?

Opdrachten nakijken, kennen en kunnen samenvatten

Blokken aftekenen

Blok 3: Germanen, Vikingen en Monniken

Les 3

Planning

Introductie

Uitleg drieslagstelsel en vikingen

Zelfstandig werken

Afsluiting

Welke drie standen zijn er in de Middeleeuwen?

Wat is ontginnen?

Waarom groeit de bevolking als het klimaat beter wordt?

Klimaat veranderd (10e eeuw)

• Temperatuur stijgt
• Vruchtbare grond
• Meer voedsel verbouwd
• Bevolking groeit

Vernieuwingen

IJzeren ploeg

Paarden als trekdier

Drieslagstelsel

Drieslagstelsel

Grond indelen in vakken

Zomergraan (Gerst of rogge)

Wintergraan (Tarwe of spelt)

Braak: werd dan gebruik als weiland voor vee (natuurlijke mest)

Goed voor vruchtbaarheid grond, variatie in eetpatroon en verkleinde kans op misoogsten

Vikingen op zoek naar vruchtbare gebieden

Rooftochten

Bang voor Vikingen

• Angst voor Vikingen was groot
• Plunderde dorpen en steden
• Maar werden ook omgekocht om gebieden te beschermen
• Ontdekte nieuwe gebieden zoals Groenland en Noord Amerika
• Handel begon weer langzaam op te leven

Teken uit het rune schrift

Noorse mythologie

Aan de slag

Maken opdracht: 16, 17, 18, 19, 20

Samenvattingsopdracht: 22

Ben je klaar?

Opdrachten nakijken, kennen en kunnen samenvatten

Blokken aftekenen