8.1 Gedrag: Wat is gedrag?

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

8.1 Wat is gedrag?

wat gaan we vandaag doen?

nieuw thema: Gedrag

leerdoelen vandaag

8.1 Wat is gedrag?

zelf aan de slag

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kan je uitleggen wat gedrag is

- kan je vertellen hoe wetenschappers gedrag bestuderen

- kan je vertellen wat een ethogram en een protocol is

- kan je uitleggen wat een gedragsketen is en kan je een voorbeeld hiervan geven

8.1 Wat is gedrag?

gedrag = alles wat een mens of dier doet

(lachen, naar iets kijken, luisteren etc.)

Gedrag bestaat vaak uit een aantal handelingen. (gedragsketen)

prikkel =  een verandering in je omgeving

respons = de reactie op een prikkel

van prikkel tot respons

8.1 Wat is gedrag

studie van gedrag: ethologie

- dieren in het wild (natuurlijk gedrag)

- in gevangenschap ander gedrag

- observeren afzonderlijke gedragingen

- objectief: feiten, dus GEEN meningen

8.1 Wat is gedrag?

Het bestuderen van gedrag gebeurt met de regels van biologisch onderzoek (blz. 217):

- probleemstelling

- onderzoeksvraag

- hypothese

- verwachting

- werkplan

- benodigdheden

- resultaten

- conclusie

8.1 Wat is gedrag

Vaak moet een onderzoeker een dier langere tijd observeren.

In die tijd voert het dier veel verschillende handelingen uit.

De onderzoeker beschrijft deze handelingen in een ethogram.

Tijdens het uitvoeren van een onderzoek maakt de onderzoeker een lijst van opeenvolgende handelingen van het dier.

Zo'n lijst heet een protocol.

ethogram en protocol

8.1 Wat is gedrag?

gedragsketen = een serie handelingen in een vaste volgorde

Voorbeeld: paringsgedrag (gedrag dat vooraf gaat aan de voortplanting)

baltsgedrag van de driedoornige stekelbaars

VRAGEN??

biologie met Joost

8.1 Wat is gedrag?

https://www.youtube.com/watch?v=fDlbU0zvUPk

 herhalen leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kan je uitleggen wat gedrag is

- kan je vertellen hoe wetenschappers gedrag bestuderen

- kan je vertellen wat een ethogram en een protocol is

- kan je uitleggen wat een gedragsketen is en kan je een voorbeeld hiervan geven