10.2 Puberteit

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

H10 Je verandert

Welke acht levensfasen zijn er?

Hoort het bij lichamelijke of geestelijke ontwikkeling?

Tanden wisselen

1. Lichamelijke ontwikkeling
2. Geestelijke ontwikkeling

Hoort het bij lichamelijke of geestelijke ontwikkeling?

De baby herkent zijn oma.

1. Lichamelijke ontwikkeling
2. Geestelijke ontwikkeling

Welke veranderingen horen bij het ouder worden na het 50ste levensjaar?

1. De huid krijgt rimpels.
2. Kraakbeen verdwijnt uit de botten.
3. Spieren worden sterker.
4. Vrouwen menstrueren nog regelmatig

Hoe noem je de regelstoffen die voor veel lichamelijke veranderingen zorgen?

Waar worden hormonen gemaakt?

Hoe worden hormonen verspreid?

Wat regelen je hormonen niet?

1. Slaap
2. Temperatuur
3. Bewegen
4. Voortplanting

Welke hormoonklier maakt groeihormoon aan?

Hoe komt het dat je lichaam een groeispurt doormaakt in de puberteit?

1. De hypofyse maakt groeihormoon waardoor je overal celdeling krijgt.
2. De hypofyse maakt groeihormoon waardoor je celdeling in je botten krijgt.
3. De hypofyse maakt groeihormoon waardoor je celdeling in de groeischijven van je botten krijgt.

Wat is de goede volgorde van de celdeling?

1. Celdeling - kerndeling - celgroei
2. celgroei- kerndeling - celdeling
3. Kerndeling - celgroei - celdeling
4. Kerndeling - celdeling - celgroei

Botgroei

Kraakbeencellen zitten in groeischijven

• Uiteinden van de pijpbeenderen
• Wervelkolom
• Heupbeenderen
• Kaak

In de puberteit: groeispurt

Groei stopt als groeischijven bot worden (verbenen/verkalken).

Waarom worden jongens vaak langer dan meisjes?

Leerdoelen 10.2 Puberteit

• Je kunt beschrijven hoe je lichaam tijdens de puberteit verandert.
• Je kunt beschrijven door welke hormonen jongens en meisjes veranderen in de puberteit.
• Je kunt uitleggen wat transgender zijn betekent.

Geslachtskenmerken: alle kenmerken waaraan je het verschil kunt zien tussen een jongen en een meisje

• Primaire geslachtskenmerken: vanaf de geboorte zichtbaar
• Secundaire geslachtskenmerken: lichamelijke verschillen die tijdens de puberteit ontstaan 

Noem de primaire geslachtskenmerken van meisjes en jongens.

Noem een aantal secundaire geslachtskenmerken van meisjes en jongens.

Vruchtbaar worden

• Meisjes: eerste menstruatie
• Jongens: eerste zaadlozing

De brede heupen en okselhaar zijn...

1. Primaire geslachtskenmerken
2. Secundaire geslachtskenmerken

Wat klopt er niet?

1. Je wordt geboren met primaire geslachtskenmerken
2. Primaire geslachtskenmerken krijg je in de puberteit
3. Een secundair geslachtskenmerk is baardhaar
4. Vagina en de penis zijn primaire geslachtskenmerken

Tertiaire geslachtskenmerken

• Kledingstijl
• Denken
• Gedrag

0

Filmpje over acné

NOG MEER veranderingen

• Groei spieren en botten
• Jeugdpuisjes
• Zweten
• Wisselende gevoelens

Aan de slag

Bestudeer blz. 200 t/m 202

Maken + nakijken opdr. 1 t/m 8

Identiteit

0

Hormonen

Hypofyse: hormonen -> reactie geslachtsorganen: hormonen

• Meisjes: eierstokken maken oestrogeen
• Jongens: zaadballen maken testosteron

Transgender

Als je geslacht niet gelijk is aan je gevoel dan heb je een gender-identiteitsstoornis, oftewel genderdysforie.

Dit is niet gelijk aan travestie!!

Aan de slag

Bestudeer blz. 203 t/m 206

Maken + nakijken opdr. 9 t/m 16

Exit vraag

Robin heeft sterk het gevoel dat hij geboren is in het verkeerde lichaam. Hij wil van geslacht veranderen. Behalve een aantal operaties om zijn geslachtsorganen te veranderen, moet Robin ook een hormoonbehandeling ondergaan. Sommige hormonen worden dan extra toegevoegd, de productie van andere wordt onderdrukt.
a) Welke geslachtshormonen moeten extra worden toegevoegd aan het lichaam van Robin?
b) Van welke geslachtshormonen moet de productie worden onderdrukt.

a. Robin voelt zich geen man, maar een vrouw. Om een vrouw te worden moet hij het vrouwelijke hormoon oestrogeen krijgen (en LH en FSH)

b. Productie van testosteron moet worden onderdrukt.