Pedagogiek 8.4

• Onderwijsassistenten
• MBO
• Studiejaar 1

Pedagogiek

Hoofdstuk 5

 SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN

Periode 8

Week 1	Signaleren en observeren van gedrag
Week 2	Gedrag en concentratie (ADHD & ADD)
Week 3	Gedrag en concentratie (ASS)
Week 4	Gedrag en emotie (hechting)
Week 5	Gedrag en emotie (angst en stemming)
Week 6	Gedrag agressie en pesten (agressie)
Week 7	Gedrag agressie en pesten (pesten)
Week 8/9	Herhaling, presentaties, kennistoets

Presentaties

Lesweek 8.4

Lesdoelen:

• De student kent de definitie van hechting en een hechtingsstoornis.

• De student kent de verschillen tussen een goede hechting en een hechtingsstoornis.

• De student benoemt de vier soorten hechtingstypen.

• De student kent globaal het verloop van de hechting.

• De student kent een aantal gedragskenmerken die voor kunnen komen bij kinderen met een hechtingsstoornis.

• De student kent de sterke kanten van kinderen met een hechtingsstoornis.

• De student weet wat hij/zij kan doen bij kinderen met een hechtingsproblematiek of stoornis.

• De student kan zich inleven in de belevingswereld van een kind met een hechtingsstoornis en zijn sociale netwerk.

• De student kan zijn creativiteit koppelen aan de theorie.

Wat is hechting?

Hechting is de band tussen ouder en kind die ontstaat in het eerste levensjaar. Het wordt ook wel gehechtheid of gehechtheidsrelatie genoemd.

Hechtingspiramide 

Hechtingstypen volgens Ainsworth

• Onveilig vermijdend gehecht
• Veilig gehecht 
• Onveilig afwerend gehecht
• Onveilig gedesorganiseerd gehecht

A. Onveilig-vermijdend gehecht

Kind reageert weinig op de opvoeder wanneer hij/zij komt of gaat. Kind is bang voor afwijzing. Opvoeders zijn strikt en hebben afkeer van lichamelijk contact. Opvoeders zijn consequent en ongevoelig.​

​

VB: Sam speelt in de keuken, terwijl moeder kookt. Moeder verlaat de ruimte en Sam speelt verder. Wanneer moeder terug komt, blijft hij doorspelen. Hij doet net of het hem niets doet dat moeder weg is geweest, maar zijn hartslag is erg hoog. 

B. Veilig gehecht

Het kind reageert wel wat angstig op het vertrek van de opvoeder, maar is bij terugkomst weer gauw gerustgesteld. De opvoeders zijn er voor het kind en weten op een juiste manier op het kind te reageren. ​

​

VB: Sam speelt in de keuken terwijl moeder kookt. Moeder verlaat de ruimte en Sam kijkt waar moeder heen gaat. Vervolgens speelt hij verder en hij is blij moeder te zien als ze terugkomt. 

C. Onveilig-afwerend gehecht

Kind blijft dicht bij de opvoeder en onderzoekt weinig. Reageert heftig op weggaan en terugkomst van opvoeder. Kind vertoont tegenstrijdige gevoelens. Opvoeders reageren vaak onvoorspelbaar, ze zijn niet consequent en gevoelig.​

​

VB: Sam is aan het spelen in de keuken, terwijl moeder kookt. Moeder verlaat de ruimte. Sam begint te huilen en speelt niet verder. Wanneer moeder terug komt rent Sam boos op haar af, maar tegelijkertijd klampt hij zich aan haar vast. 

D. Gedesorganiseerd gehecht​

Het kind reageert heftig als de opvoeder weg is, maar “bevriest” bij terugkomst. Deze opvoeders vertonen beangstigend en onvoorspelbaar gedrag. Zij zijn niet consequent en weten niet goed te reageren op het kind.​

​

VB: Sam speelt in de keuken, terwijl moeder kookt. Moeder verlaat de ruimte en Sam begint te huilen en schreeuwen naar moeder. Wanneer moeder terugkomt vermijdt Sam haar.

Elly gaat een paar dagen bij kennissen slapen, omdat haar ouders wegens een sterftegeval weg moeten. Elly is nog nooit ergens gaan logeren en ze is dan ook ontroostbaar wanneer haar ouders weggaan. Uiteindelijk houdt het huilen op, maar ze blijft lusteloos en reageert ongeïnteresseerd. Wanneer de ouders van Elly haar weer komen ophalen reageren ouders verbaasd als Elly zich woedend en huilend op hun stort. Als moeder Elly probeert te troosten slaat Elly moeder met haar handjes in haar gezicht.

1. Onveilig-vermijdende hechting
2. Onveilige-afwerende hechting
3. Veilige hechting
4. Gedesorganiseerde hechting

Libby gaat met haar 3 zussen een paar dagen logeren bij haar tante. Hier verheugd ze zich erg op. Op de derde avond van de logeerpartij komt Libby maar niet in slaap. Dan heeft ze weer dorst, dan moet ze weer plassen en dan denkt ze weer aan iets engs. Wanneer tante bij haar komt zitten geeft Libby aan dat haar buik aangeeft dat ze heel erg naar mama verlangt. Tante geeft haar een dikke knuffel en geeft aan dat mama er morgen weer is.

1. Onveilige vermijdende hechting
2. Onveilige -afwerende hechting
3. Veilige hechting
4. Gedesorganiseerde hechting

Isa (9) is geboren in China. Toen ze 1,5 jaar was is ze te vondeling gelegd voor de deur van een weeshuis. Ze werd geadopteerd door een Nederlands gezin toen ze 3 jaar was. De omstandigheden in het weeshuis waren slecht. Isa heeft behoorlijke hechtingsproblemen. Wanneer iets haar niet lukt of ze ervaart stress, wordt ze agressief naar andere kinderen en gooit ze hun spullen kapot.

1. Onveilige vermijdende hechting
2. Onveilige-afwerende hechting
3. Veilige hechting
4. Gedesorganiseerde hechting

Wat zijn de mogelijke gevolgen van onveilige hechting?

• Denk in tweetallen na wat mogelijke gevolgen van onveilige hechting zijn en noteer deze (voor dit onderdeel mag gebruik worden gemaakt van de mobiele telefoon/tablet enz.)​
  
•  Vervolgens bespreken we deze punten klassikaal

Eindopdracht

Je gaat werken in groepjes van 3.

Ieder groepje krijgt een type hechting toegewezen en aan de hand van deze type hechting gaan jullie een casus bedenken.

De 4 typen hechtingen zijn als volgt:

• Type A: Onveilig-vermijdend gehechte kinderen

• Type B: Veilig gehechte kinderen

• Type C: Onveilig-afwerend gehechte kinderen

• Type D: Gedesorganiseerd gehechte kinderen

Jullie mogen ideeën uit hun praktijk meenemen, maar je mag ook zelf een casus bedenken. Het is belangrijk dat jullie goed nadenken over de situatie van het kind, het gezin en zijn/haar sociale omgeving.

Eindopdracht

Inhoudelijke criteria:

• De casus bestaat uit minimaal 1 A4, maximaal 2 A4.

• Je gebruikt lettertype Arial 11.

• Start de casus met een korte gezinsomschrijving van het kind.

• Beschrijf het verloop van de hechting vanaf de geboorte van het kind. Zorg dat je rekening houdt met je gehechtheidstype.

• In de casus komen het kind, het gezin en belangrijke sociale contacten terug. Denk aan familieleden, vrienden, teamgenoten en de buurt.

• In de casus komt duidelijk naar voren van welke type hechting er sprake is.

• Jullie beschrijven duidelijk wat de personen in de casus denken / voelen en hoe zij zich gedragen. Maak het zo concreet mogelijk en doe dit aan de hand van voorbeelden.

Eindopdracht

Vervolgens gaan jullie aan de slag met de casus. Jullie gaan je inleven in de personages uit de casus. Het is belangrijk dat jullie leren je in te leven in de belevingswereld van de cliënten. Hoe voelt, denkt en gedraagt een kind/ omgeving zich in deze situatie? 

Bij deze opdracht mogen jullie een poster maken van deze casus. Zij mogen hun creativiteit de vrije loop laten. Denk aan afbeeldingen / slogans / weetjes / teksten.