Leerjaar 2, les 2 Werkwoordelijk gezegde.

• Nederlands
• MBO
• Beroepsopleiding
• Studiejaar 2

Hoe vind je de pv van een zin? Geef 2 manieren aan.

Het werkwoordelijk gezegde.

Het werkwoordelijk gezegde bevat de persoonsvorm en alle andere werkwoorden van het zinsstuk.

Uitzondering 1 !

In 4 gevallen mogen niet-werkwoorden in een ww.gezegde staan.

1. De woorden "aan het" en "te".

Voorbeelden zijn:

a. Hij zit zijn boterham te eten. ww. gez. zit te eten.

b. Zij is tijdens het fietsen aan het telefoneren. ww. gez is aan het telefoneren.

Uitzondering 2 !

2. Werkwoordelijke uitdrukkingen horen in zijn geheel bij het werkwoordelijk gezegde.

Voorbeeld: 

1. Hij is de kluts kwijt.  ww. gez. is de kluts kwijt
2. Hij ziet beren op de weg. ww. gez. ziet beren op de weg

 

Uitzondering 3!

Een verplicht wederkerend voornaamwoord hoort  bij het werkwoordelijk gezegde.

Wat zijn wederkerende voornaamwoorden?

Uitzondering 3!

Vergelijk:

1.  Hij wast zich.    Hij wast de auto. Zich is niet verplicht, valt te vervangen. ww.gez: wast.
2. Hij schaamt zich. Hij schaamt de auto. Zich valt NIET te vervangen. ww. gezeg: schaamt zich.

Uitzondering 4!

Sommige werkwoorden beginnen met een voorzetsel. Dat komt in de zin los te staan.

1. Opbellen:  Zij belt graag op zondag haar oma op.
   ww gez: belt op.
2. Aansmeren: Die verkoper smeert mij de ijskast aan.
   ww. gez: smeert aan

Alles op een rij.

1. De woorden "aan het" of "te" voor een werkwoord.
2. Werkwoordelijke uitdrukkingen.
3. Verplicht wederkerende voornaamwoorden.
4. Voorzetsels van een werkwoord die in een zin los komen te staan.

Geef van elke uitzondering een voorbeeld.