4.1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

De opbouw van de aarde B100

De aardkorst varieert van 35 tot 80 km dikte.

Convectiestromen  = de motor van de plaatbewegingen:
 - opstijgend magma botst tegen het aardoppervlak 
 - stroomt naar links en rechts weg
 - de afgekoelde magma daalt op een andere plek weer

convectiestromen

B100 Platen en breuken

De aardkorst bestaat uit verschillende platen / schollen.

Breuken =  barsten / scheuren tussen die platen

De platen en breuken zijn ontstaan door endogene krachten

B97 Endogene en exogene krachten

De aardkorst verandert voortdurend van vorm door natuurkrachten van twee kanten:

• Van buitenaf door exogene krachten

• Van binnenuit door endogene krachten: aardkern, aardmantel en aardkorst. Hoe dieper, hoe warmer ->  door hitte ontstaan convectiestromen die  breuken veroorzaken in de aardkorst

Maar hoe zit het met deze krachten in Japan/ring van vuur?

Ring van vuur

Japan ligt in de Ring van Vuur: gebied ronde Grote Oceaan in de vorm van een boog met veel vulkanisme en aardbevingen.

Platen / schollen:
passen in elkaar als puzzelstukjes &

bewegen enkele cm per jaar ten opzichte van elkaar 

Japan ligt in

1. Noord-Azië
2. Oost-Azië
3. West-Azië
4. Zuid-Azië

Krachten van binnenuit de aarde noem je

1. Endogene krachten
2. Exogene krachten

Breuken in de aardkorst ontstaan door

Vanaf de binnenkant van de aarde naar buiten is de volgorde:

1. binnenkern - aardmantel - buitenkern - aardkorst
2. buitenkern - binnenkern - aardmantel - aardkorst
3. aardmantel - binnenkern - buitenkern - aardkorst
4. binnenkern - buitenkern - aardmantel - aardkorst

Vandaag

Huiswerk:

1. Maken 4.1 opdrachten 
2. Leren paragraaf 1
   
   

Opdracht 1:
Cijfers = steden, Romeinse cijfers = eilanden, letters = water

Japan

Kenmerken van Japan:

1. Oost-Azië
2. Welvarend
3. Veel eilanden
4. Veel bos en reliëf
5. Kwart bewoonbaar
6. Veel natuurrampen

• aardbevingen
• vulkaanuitbarstingen
  

We gaan kijken in deze paragraaf hoe deze natuurrampen ontstaan. Daarvoor moeten we weten wat er in de aarde gebeurt --> kijk video en onthoud de lagen van de aarde en wat daarmee gebeurt

B101: Bewegingsrichting van platen

divergent = van elkaar af

convergent = naar elkaar toe

transform = langs elkaar heen

1. Divergent (nieuwe aardkorst)

2. Transform: San Andreas Breuk; aardbevingen

3. Convergent (2 continentale platen) = gebergtevorming

2 landplaten botsen:

4. Convergent (Continentaal + Oceanisch)

B101: Bewegingsrichting van platen

? = van elkaar af

? = naar elkaar toe

? = langs elkaar heen

Ring van vuur

Hoe ontstaan vulkanen?

1. Platen bewegen naar elkaar toe en botsen
2. De zwaardere oceanische plaat duikt onder de lichtere continentale plaat en smelt (magma)
3. Het magma stijgt op en breekt door het aardoppervlak (lava)

Troggen en aardbevingen

Japan ligt op het grensgebied van drie platen: 

• de Euraziatische plaat (continentaal)
• de Pacifische plaat (oceanisch)
• de Filipijnse plaat (oceanisch)
  
  

De oceanische platen schuiven onder de continentale plaat = subductie -> ontstaan van diepe troggen

Subductie = 

een oceanische plaat duikt onder een continentale plaat.

trog

vulkaan

Oorzaak = subductie
 

Gevolg = vulkanen + troggen

Aardbevingen

De beweging van de platen gaat schoksgewijs.

1.  Spanning wordt opgebouwd
2. Ontlading van spanning leidt tot veel vrijkomende energie
3.  Aardbevingen

Japan: veel grote aardbevingen in de geschiedenis.

www.ntr.nl

Vandaag

Huiswerk:

 

1. Maken 4.1 opdrachten 5 t/m 8 + herhaling
2. Leren dia's 18 t/m 30
3. Klaar? 
   Maak een mindmap / leervragen / puzzel / etc..