5.3 De Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

Kom rustig binnen, ga zitten op je vaste plek. Neem voor je blz. 78

Hoofdstuk 5: De wereld na 1945 blz. 78

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Wat betekent 'Koude Oorlog?'

Na de Tweede Wereldoorlog brak een periode van strijd aan waarin beide grootmachten weliswaar niet met elkaar vochten (de wapens bleven “koud”), maar vooral probeerden om de tegenstander verbaal te intimideren. Feitelijk kwam het dus niet tot een direct militair treffen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Desalniettemin was de hele wereld angstvallig in de ban van de dreiging van een mogelijke kernoorlog tussen beide militaire grootmachten.

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Vandaag

• Uitleg §5.3
  
• Aan de slag
• Controle
• Afsluiting

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Uitleg §5.3: Koude Oorlog

• Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren de Sovjet-Unie en Amerika bondgenoten geweest
• Ze besloten om Duitsland én Berlijn te verdelen onder de geallieerden
• Na de verdeling worden Amerika en de Sovjet-Unie vijanden van elkaar.. dit zorgt voor veel spanning in de wereld

§

Samen lezen blz 78 'tegenstelling tussen Oost en West'

Wat betekent 'Koude Oorlog?'

Na de Tweede Wereldoorlog brak een periode van strijd aan waarin beide grootmachten weliswaar niet met elkaar vochten (de wapens bleven “koud”), maar vooral probeerden om de tegenstander verbaal te intimideren. Feitelijk kwam het dus niet tot een direct militair treffen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Desalniettemin was de hele wereld angstvallig in de ban van de dreiging van een mogelijke kernoorlog tussen beide militaire grootmachten.

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Uitleg §5.3: Koude Oorlog

De wereld raakt verdeeld in twee vijandige blokken:

• Het Oostblok; onder leiding van de Sovjet-Unie
  
  
• Het Westen (Westblok); onder leiding van Amerika

• Dit noem je blokvorming

§

Blokvorming = het ontstaan van vijandige groepen landen het resultaat van de Tweede Wereldoorlog) de landen die waren bevrijd door de westelijke geallieerden kwamen onder Amerikaanse invloed te staan. 

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Uitleg §5.3: Koude Oorlog

De wereld raakt verdeeld in twee vijandige blokken:

• Het Oostblok; onder leiding van de Sovjet-Unie
  
  
• Het Westen (Westblok); onder leiding van Amerika

• Dit noem je blokvorming

§

'IJzeren Gordijn'

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Uitleg §5.3: Koude Oorlog

Een oorzaak voor de vijandschap is de verschillende manier van denken:

• Amerika was voor kapitalisme en democratie
• De Sovjet-Unie was voor communisme en dictatuur

Beide landen wilden hun ideeën over de wereld verspreiden

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

De bevolking moet voor zichzelf zorgen. 

• Bedrijven maken producten die ze zelf willen maken.  
• Mensen hebben meer vrijheid: ze mogen kritiek geven op de leiders. 
• Iedereen heeft een ander salaris: er is een groot verschil tussen arm en rijk.

 Amerika is kapitalistisch 

Kapitalisme:

Streven naar zoveel mogelijk winst

Veel vrijheid

Je mag kritiek hebben op leiders.

Groot verschil tussen arm en rijk.

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

De regering zorgt voor de bevolking.

• Bedrijven zijn verplicht om bepaalde producten te maken.
  
• Mensen mogen geen kritiek hebben op de leiders.
  
• De regering verdeeld alles gelijk onder alle inwoners dus iedereen is gelijk voor de wet ( allemaal hetzelfde salaris,...)
  

 Sovjet-Unie is communistisch 

De regering verdeeld alles gelijk.

Iedereen is gelijk voor de wet (allemaal hetzelfde salaris)

Geen kritiek op leiders

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

• De bevolking moet voor zichzelf zorgen. 
• Bedrijven maken producten die ze zelf willen maken.  
• Mensen hebben meer vrijheid: ze mogen kritiek geven op de leiders. 
• Iedereen heeft een ander salaris: er is een groot verschil tussen arm en rijk.

 

Amerika is kapitalistisch 

• De regering zorgt voor de bevolking.
  
• Bedrijven zijn verplicht om bepaalde producten te maken.
  
• Mensen mogen geen kritiek hebben op de leiders.
  
• De regering verdeeld alles gelijk onder alle inwoners dus iedereen is gelijk voor de wet ( allemaal hetzelfde salaris,...)
  

 

Sovjet-Unie is communistisch 

Opdracht blokvorming 

KAPITALISME 

COMMUNISME 

Leerlingen krijgen allemaal een kaartje. 

Leerling loopt naar voren en schrijft hetgeen wat op zijn kaartje staat in het juiste machtsblok. Daarna leg je aan de rest van de klas uit waarom dat machtblok. 

woorden:

Oostblok Vrijheid

Berlijnse Muur Onvrijheid

IJzeren gordijn Liberalisme

NAVO Eigen bedrijf beginnen

Warschaupact Individualisme

Socialisme Bedrijven van de staat

Oost-Europa Tsaren

West-Europa Indianen

Planeconomie Verenigde Staten van Amerika

Markteconomie Sovjet-Unie

Strafkampen Marshall-plan

Gorbatsjov Wapenwedloop  

opdracht 1 blz. 92 

Individueel in stilte

5 min

Eerder klaar? maak je opdracht 2

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

§5.3: De Koude Oorlog

Aan de slag!:

Maken opdrachten: 1 en 2

Bladzijde 92 van je werkboek

Gebruik eventueel de tekst op
bladzijde 78

3 minuten de tijd:  individueel in stilte

Hoofdstuk 5: De wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Kapitalisme

Communisme

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Kapitalisme

Communisme

Aan welke kenmerken denken wij?:

Aan welke kenmerken denken wij?:

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Kapitalisme

Communisme

West Duitsland / West Berlijn 

Oost Duitsland / Oost Berlijn

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

§5.3: Nederland Migratieland

Aan de slag!:

Maken opdrachten: 1a, 1b en 1c

Bladzijde 84 van je werkboek

Gebruik eventueel de tekst op
bladzijde 60 van je informatieboek

7 minuten de tijd: Vraag?: 

Moeilijke woorden / Begrippen:

Begrippenlijst op bladzijde 65

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

§5.3: De Koude Oorlog

Tijdens de Koude Oorlog groeide de tegenstellingen  (verschillen) tussen het  Oosten en Westen:

• Na WO II veel armoede in de wereld. VS was bang dat veel mensen de kant van de communisten (Sovjet-Unie) ging kiezen

Samen lezen blz. 79 'Groeiende tegenstelling.'

Alleen tweede puntje opschrijven. 

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

AANTEKENING

• Amerika ging buitenlandse politiek voeren om dit tegen te gaan (containment)

• --> Marshallhulp

Vanaf 1948 geeft de VS miljarden dollars aan westerse landen. 

Deze landen kunnen hierdoor weer hun land opbouwen. 

economische wederopbouw van de door de oorlog getroffen Europese landen.

-vernoemd naar Amerikaanse minister van buitenlandse zaken: George C. Marshall. 

 Hulp tussen 1948 – 1952

Bestond uit: geld, goederen, grondstoffen en levensmiddelen.

NAVO ga ik zo uitleggen wat dit is. 

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

§5.3: De Koude Oorlog

Door de Marshallhulp nam de welvaart (het geld dat je kunt besteden) toe:

• Landen en mensen kozen nu minder snel voor de kant van de communisten.
• Steeds meer mensen voelde zich aangetrokken tot het kapitalisme 

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

AANTEKENING 

• Vanaf 1949 geeft Amerika ook militaire steun aan westerse landen:

•  Bondgenootschap: De NAVO

• Het Oostblok reageerde meteen
• Bondgenootschap:  Warshaupact

Contaiment politiek bestaat uit twee dingen. 

Buitenlandse politiek: Marshallhullp

Militaire steun: oprichting NAVO

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

De spanningen tussen Oost en West blijven toenemen; er dreigt een oorlog!

• Atoombommen

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

§5.3: De Koude Oorlog

Aan de slag!:

Maken opdrachten: 2,3,4 blz. 92 + 93 werkboek 

Gebruik eventueel de tekst op

bladzijde 79

10 minuten de tijd: Vraag?: 

Moeilijke woorden / Begrippen:

Hoofdstuk 5: De wereld na 1945 blz. 78

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Herhaling vorige les....

• Hoe en waardoor ontstond de tegenstelling tussen Oost en West?
• Waardoor groeide de tegenstelling?

Wat leer je vandaag: 

•  Hoe tijden van ontspanning en spanning elkaar afwisselden.
• Hoe de Koude Oorlog eindigde en welke directe gevolgen dit had. 

- Hoe: na het einde van WO II waren de twee grote machtsblokken over. Tegenstelling ontstond in de ideologie. Communisme (SU) tegenover kapitalisme (VS)

- VS was bang dat meer landen communistisch werden dus gingen ze een containmentpolitiek voeren. (indamming) Namelijk: marschallhulp en NAVO en de SU reageerde daarop met het Warschaupact. 

- Atoombommen. 

Waa

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Herhaling vorige les....

• 1953: dood Stalin
• Opvolger: Chroesjtsjov, hij wilde een atoomoorlog voorkomen. 
• Spanning steeg weer na bouw Berlijnse muur in het Oosten. 

Samen lezen blz. 79 'Ontspanning en spanning.'

- Hoe: na het einde van WO II waren de twee grote machtsblokken over. Tegenstelling ontstond in de ideologie. Communisme (SU) tegenover kapitalisme (VS)

- VS was bang dat meer landen communistisch werden dus gingen ze een containmentpolitiek voeren. (indamming) Namelijk: marschallhulp en NAVO en de SU reageerde daarop met het Warschaupact. 

- Atoombommen. 

Waa

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

• Gevaarlijk moment in K.O: 
• Cuba Crisis
• Cuba was communistisch geworden en had raketten gericht op de VS
• VS eiste dat deze weggehaald zouden worden. 

AANTEKENING 

- Hoe: na het einde van WO II waren de twee grote machtsblokken over. Tegenstelling ontstond in de ideologie. Communisme (SU) tegenover kapitalisme (VS)

- VS was bang dat meer landen communistisch werden dus gingen ze een containmentpolitiek voeren. (indamming) Namelijk: marschallhulp en NAVO en de SU reageerde daarop met het Warschaupact. 

- Atoombommen. 

Met raketinstallaties in Cuba zou de VS het weer gelijkspel worden: vanuit Cuba kon de Sovjet-Unie de VS vernietigen, terwijl de VS vanuit Italië en Turkije de Sovjet-Unie kon verwoesten.

an alle opties konden de zeeblokkade, waar Defensieminister Robert McNamara en een aantal topdiplomaten de grootste voorstanders waren, en het bombarderen van de raketinstallaties op de meeste steun rekenen. Terwijl in de VS gevechtsvliegtuigen in opperste staat van paraatheid werden gebracht, voeren marineschepen op 22 oktober 1962 uit om Cuba “in quarantaine” te plaatsen – een “blokkade” telde namelijk als een officiële oorlogsdaad, dus gebruikten de Amerikanen de term “quarantaine”. Daarmee wilden de VS voorkomen dat nieuwe Sovjet-raketten naar Cuba vervoerd werden. In een felle speech eiste president Kennedy dat alle Sovjet-raketbases op Cuba onmiddellijk werden ontmanteld. Ook kondigde hij aan dat alle schepen richting Cuba gecontroleerd zouden worden.

De hele wereld hield de adem in: hoe zou de Sovjet-Unie reageren op de Amerikaanse blokkade? Zou een kernoorlog ontketend worden? Tot ieders verrassing hield de Sovjet-Unie zich relatief stil: Chroesjtsjov veroordeelde in een telegram aan Kennedy wel de Amerikaanse “piraterij”, maar het Sovjetleger werd niet gemobiliseerd. Aan de andere kant ging de bouw aan de Cubaanse raketinstallaties gestaag door en koersten Sovjetschepen met kernkoppen aan boord langzaam af op de Amerikaanse blokkade.

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

• SU kreeg nieuwe leider: Gorbatsjov. 
  
• 1989: protesten tegen communisme in het Oosten. 
• Géén geweld door overheid SU
• Val Berlijnse muur
• 1991: SU valt uiteen, einde K.O

AANTEKENING 

Samen lezen blz. 80 'Het einde van de Koude Oorlog.'

- Hoe: na het einde van WO II waren de twee grote machtsblokken over. Tegenstelling ontstond in de ideologie. Communisme (SU) tegenover kapitalisme (VS)

- VS was bang dat meer landen communistisch werden dus gingen ze een containmentpolitiek voeren. (indamming) Namelijk: marschallhulp en NAVO en de SU reageerde daarop met het Warschaupact. 

- Atoombommen. 

Met raketinstallaties in Cuba zou de VS het weer gelijkspel worden: vanuit Cuba kon de Sovjet-Unie de VS vernietigen, terwijl de VS vanuit Italië en Turkije de Sovjet-Unie kon verwoesten.

an alle opties konden de zeeblokkade, waar Defensieminister Robert McNamara en een aantal topdiplomaten de grootste voorstanders waren, en het bombarderen van de raketinstallaties op de meeste steun rekenen. Terwijl in de VS gevechtsvliegtuigen in opperste staat van paraatheid werden gebracht, voeren marineschepen op 22 oktober 1962 uit om Cuba “in quarantaine” te plaatsen – een “blokkade” telde namelijk als een officiële oorlogsdaad, dus gebruikten de Amerikanen de term “quarantaine”. Daarmee wilden de VS voorkomen dat nieuwe Sovjet-raketten naar Cuba vervoerd werden. In een felle speech eiste president Kennedy dat alle Sovjet-raketbases op Cuba onmiddellijk werden ontmanteld. Ook kondigde hij aan dat alle schepen richting Cuba gecontroleerd zouden worden.

De hele wereld hield de adem in: hoe zou de Sovjet-Unie reageren op de Amerikaanse blokkade? Zou een kernoorlog ontketend worden? Tot ieders verrassing hield de Sovjet-Unie zich relatief stil: Chroesjtsjov veroordeelde in een telegram aan Kennedy wel de Amerikaanse “piraterij”, maar het Sovjetleger werd niet gemobiliseerd. Aan de andere kant ging de bouw aan de Cubaanse raketinstallaties gestaag door en koersten Sovjetschepen met kernkoppen aan boord langzaam af op de Amerikaanse blokkade.

Hoofdstuk 5: De wereld na 1945 blz. 78

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Wat betekent 'Koude Oorlog?'

Na de Tweede Wereldoorlog brak een periode van strijd aan waarin beide grootmachten weliswaar niet met elkaar vochten (de wapens bleven “koud”), maar vooral probeerden om de tegenstander verbaal te intimideren. Feitelijk kwam het dus niet tot een direct militair treffen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Desalniettemin was de hele wereld angstvallig in de ban van de dreiging van een mogelijke kernoorlog tussen beide militaire grootmachten.

PW PWW H5 par. 1,2,3

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

• Welk tijdvak (met bijbehorende jaartallen? 
• Begrippen goed leren (niet alleen koppelen)
• Ken het verloop van de verkiezingen, hoe een wet tot stand komt en de lagere overheden. 
• Ghandi en het onafhankelijk worden van India, onafhankelijk worden van de Franse/Afrikaanse kolonies (vreedzaam of niet)
• De dekolonisatie van Indonesië
• BRD + DDR
• Kenmerkende aspecten

SO nakijken

Je moet weten wat de DDR en BDR is. 

Huiswerk nakijken 

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Huiswerk 

Opdracht 6 + 7 bladzijde 94 werkboek. 

Gebruik de tekst op bladzijde 79 + 80 werkboek .

Je moet weten wat de DDR en BDR is. 

Spanningen K.O opdracht levenslijn

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Opdracht levenslijn :)  

Je krijgt een werkblad en vult de grafiek in. 

Op het werkblad staan jaartallen met gebeurtenissen. Noteer bij welke gebeurtenis hoe de SU en hoe de VS reageert. 

Eerst 10min individueel in stilte.

Daarna antwoorden vergelijken met je buurman/buurvrouw

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Afsluiting §5.3: Koude Oorlog

Deze paragraaf komt terug in het proefwerk; een aantal vragen zijn belangrijk?:

Welke landen waren betrokken bij de Koude Oorlog? Welke ideeën hadden deze landen en hoe raakte de wereld door deze ideeën verdeeld?

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Afsluiting §5.3: Koude Oorlog

Deze paragraaf komt terug in het proefwerk; een aantal vragen zijn belangrijk?:

Welke landen waren betrokken bij de Koude Oorlog? Welke ideeën hadden deze landen en hoe raakte de wereld door deze ideeën verdeeld?

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Huiswerk voor de volgende les:

Maken Herhaling 5.3:

Bladzijde 59 van je leerwerkboek B

Opdracht 8 en 9

&

Bladzijde 57 van je leerwerkboek B

Opdracht 6

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Huiswerk voor de volgende les:

Maken Herhaling 5.3:

Bladzijde 993 van je werkboek

Opdracht 8 en 9

&

Bladzijde 91 van je werkboek

Opdracht 6

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Huiswerk voor de volgende les:

Maken Herhaling 5.3:

Bladzijde 93 van je werkboek

Opdracht 8 en 9

&

Bladzijde 91 van je werkboek

Opdracht 6

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Volgende les:

Vervolg §5.3: De Koude Oorlog

Dank voor vandaag en succes!