3M 6.3 Koolstofkringloop en stikstofkringloop les 1

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Startopdracht

In een landschap staan ongeveer 20.000 plantjes. Ongeveer 400 sprinkhanen eten van deze plantjes. Van de sprinkhanen leven ongeveer 20 kikkers. Deze kikkers zijn weer het voedsel van 2 reigers.

Teken met deze gegevens een piramide van aantallen

Startopdracht - antwoord

In een landschap staan ongeveer 20.000 plantjes. Ongeveer 400 sprinkhanen eten van deze plantjes. Van de sprinkhanen leven ongeveer 20 kikkers. Deze kikkers zijn weer het voedsel van 2 reigers. 

Teken met deze gegevens 

een piramide van aantallen.

Welke piramide van
aantallen hoort bij de
voedselketen:
berk -> bladluis -> lieveheersbeestje?

1. A
2. B
3. C
4. D

Welke piramide van
aantallen hoort bij de
voedselketen:
Gras -> Koe -> bacteriën?

1. A
2. B
3. C
4. D

Programma

• Leerdoelen
• Uitleg basisstof 6.3 --> Koolstofkringloop en stikstofkringloop
• Oefenen met de koolstofkringloop
• Opdrachten maken
• Afsluiting 

Ecologie

• 6.1 Eten en gegeten worden les 1
• 6.2 Piramiden
• 6.3 Koolstofkringloop en stikstofkringloop les 1
• 6.4 Biologisch evenwicht
• 6.5 Aanpassing bij dieren
• 6.6 Aanpassing bij planten

Leerdoelen

• Je kunt de koolstofkringloop beschrijven

Wat zijn kringlopen?

Als je mobieltje kapot is en niet valt te repareren, dan kun je heb inleveren. Sommige stoffen uit je mobieltje worden eruit gehaald en opnieuw gebruikt.

In de natuur worden stoffen ook opnieuw gebruikt, 

zoals bijvoorbeeld koolstof en stikstof. 

De verschillende stoffen waarin koolstof kan voorkomen en van het ene organisme naar het andere gaat noem je de koolstofkringloop. 

Kringloop van fotosynthese en verbranding

Koolstofkringloop

• Recycling van koolstof.
• De verschillende stoffen waarin koolstof kan voorkomen en van het ene organisme naar het andere gaat, noem je de koolstofkringloop
• De koolstofkringloop

Koolstofkringloop                   Stikstofkringloop

De koolstofkringloop

Koolstofkringloop

Planten nemen koolstofdioxide op uit de 
lucht. In koolstofdioxide zit koolstof. 
Bij de fotosynthese wordt met deze 
koolstof glucose gevormd.
Een deel van de glucose verbruiken 
planten en dieren bij verbranding. 
De koolstof uit de glucose wordt dan 
omgezet in koolstofdioxide, die dan 
wordt afgegeven aan de lucht. 

Koolstofkringloop

• Een ander deel van de glucose gebruikt de plant om energierijke stoffen (koolhydraten, eiwitten, vetten) te maken.
• Zo komt de koolstof terecht in alle plantaardige energierijke stoffen. 

Koolstofkringloop

• Planteneters nemen deze plantaardige energierijke stoffen op in hun lichaam. 
• Een deel van deze stoffen wordt als brandstof gebruikt. Hierbij ontstaat koolstofdioxide dat aan de lucht wordt afgegeven. 

Koolstofkringloop

• Een ander deel van de plantaardige energierijke stoffen wordt gebruikt om dierlijke energierijke stoffen te maken. 
• Vleeseters nemen deze energierijke stoffen op als ze planteneters eten. 

Koolstofkringloop

• Planten en dieren kunnen ook doodgaan zonder dat ze worden opgegeten. 
• De energierijke stoffen in dode organismen en uitwerpselen worden door reducenten (bacteriën en schimmels) opgenomen. 

Koolstofkringloop

• De reducenten verbranden het grootste deel van deze stoffen. Hierbij komt de koolstof weer terecht in koolstofdioxide dat weer wordt afgegeven aan de lucht. 

Koolstofkringloop

dierlijke energierijke stoffen

fotosynthese

verbranding

koolstofdioxide

glucose

plantaardige energierijke stoffen

plantaardige  en dierlijke resten

Koolstofkringloop invullen

Hoe pak je dit aan?

Begin bij de koolstofdioxide (CO2) en bedenk --> door verbranding ontstaat koolstofdioxide en planten gebruiken koolstofdioxide voor fotosynthese.

Wat moet er op plaats 1 komen te staan?

Bekijk de koolstofkringloop. Bij welke pijl is er sprake van fotosynthese?

Vastleggen van energie

Wat wordt er gemaakt door de planten bij pijl 7?

Bij nummer 2 eten de dieren de glucose op. Wat geeft pijl 9 dan aan?

Waar zal pijl 8 voor staan? (Let hierbij op nummer 3 en 10 naar koolstofdioxide)

Welke pijl geeft dode resten van planten aan?

Welke organismen staan er bij 3?

Vastleggen van energie

Als nummer 1 planten zijn en nummer 2 dieren, waar staat nummer 3 dan voor?

Welke pijlen geven verbranding weer? (Let op de koolstofdioxide!)

Welke term hoort er bij de pijlen 1, 2, en 4 in deze koolstofkringloop?

Welke term hoort er bij pijlen 7 in deze koolstofkringloop?

Welke pijlen staan voor dode organismen in deze koolstofkringloop?

In de afbeelding is de koolstofkringloop
weergegeven. Tot welk van de cirkels P, Q of R
behoren de planten?

Bij welke pijl(en) is er sprake van verbranding?

In de afbeelding is de koolstofkringloop
weergegeven. Bij welke pijl(en) is er sprake van
het opruimen van dode resten van dieren?

Huiswerk

Lezen 6.3 Koolstofkringloop

Maken opdracht 1, 2, 7 en 8

Klaar?

Lees alvast de stikstofkringloop en maak vraag 3 

Herhalen en/of extra oefenen

Verschillende oefeningen

Uitlegvideo's 

Effectief leren video's